Morgunblaðið - 21.10.1992, Blaðsíða 40

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. ORTOBER 1992
ál
© 1986 Universal Press Syndicate
*Sem betur fer v&r ^jönvorp 1 SveFn-
terbergintL c brúá&nsi//frJnrU-."
minjasafninu og báðu um
mynd af mér sjálfum ...
HÖGNI HREKKVÍSI
BRÉF TIL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Kórvilla í háskólanum
Frá Ingólfi Sverrissyni: •
Þessi spámannlegu orð koma fram
í grein í Mbl. 10. október sl. sem er
undirrituð af fjórum nemendum við
Líffræðiskor Háskóla íslands. Af
þeim gætu ókunnugir dregið þá
ályktun að engin nýsköpun af nokkru
tagi hafi séð dagsins Ijós hér á landi
nema fyrir tilstilli Háskóla íslands
eða slíkra ágætra stofnana.
Auðvitað vita allir, sem eru í ein-
hveijum tengslum við raunveruleik-
ann, að fjölmargt hefur gerst og er
að gerast í nýsköpun án þess að
háskóli hafi komið þar nálægt. ís-
lenskt atvinnulíf stundar sem betur
fer enn nýsköpun af ýmsu tagi og
er það raunar fastur liður í starfsemi
margra fyrirtækja. Þessi viðleitni
hefur oftar en ekki leitt til arðvæn-
legrar framleiðslu og jafnvel stórfells
útflutnings. Fæst þessara fyrirtækja
hafa eytt svo mikið sem einu símtali
til háskóla eða háskólamanna til þess
að ná árangri við nýsköpun.
Ekki er vakin athygli á ofan-
greindum staðreyndum til að draga
mátt úr þeim sem hafa lokað sig inni
í Háskóla íslands og langar til að
leggja sitt af mörkum í þessum efn-
um. Öllu fremur er tilgangurinn sá
að benda því góða fólki á að nýsköp-
un er ekki eingöngu bundin við störf
þeirra sem búa í háskólum enda þótt
slíkir skólar séu þýðingarmiklir
hlekkir í þeirri löngu keðju sem hver
þjóð þarf að mynda til þess að ná
árangri við nýsköpun, framleiðslu og
sölu afurða sinna.
Það er þó kannski ekki að undra
að vel meinandi nemendur Háskóla
íslands haldi að nýsköpun geti ekki
átt sér stað án tilstillis háskóla þegar
þessa dagana glymur sífellt í eyrum
landsmanna að eitt helsta bjargráð
þessarar þjóðar til að auka atvinnu
sé að dæla fé í aðskiljanlegar rann-
sóknir, af þeim spretti síðan væntan-
lega arðbær atvinna hingað og þang-
að í þjóðlifinu. I því sambandi má
benda á það álit margra, að mun
nærtækara og árangursríkara sé að
efla þá fjölbreyttu nýsköpun sem
fram fer nú þegar úti í starfandi
fyrirtækjum. Þau hversdagslegu
sannindi hrjá hins vegar þessi sömu
fyrirtæki að þau vantar sárlega fé
til þess að koma nýsköpun sinni í
framleiðslu og út á alþjóðlega
markaði.
Öll slík viðleitni kostar mikla
flármuni en eins og allir vita er
mjög dýrt að taka fé að láni og
ekki á færi fyrirtækja sem þykjast
góð að geta haldið rekstrinum
gangandi frá degi til dags. Þessi
sömu fyrirtæki gætu gert ýmislegt
Frá Páli Hannessyni:
Vegna hörmulegs fjármálasukks í
Færeyjum, og væntanlegs niður-
skurðar á fjáriögum hjá þeim, og
reyndar hjá okkur íslendingum líka
skv. fjárlögum sem nú eru til af-
greiðslu á Alþingi þessa dagana,
finnst mér að við frændþjóðimar
ættum að tengjast nánari böndum,
t.d. í úthafsveiðum í heiminum. Fær-
eyingar hafa stundað slíkar veiðar
áratugum saman, svo sem við Græn-
land og Nýfundnaland. I lokin varð
þetta þeim að falli vegna ofuppbygg-
ingar fískveiðiflotans, sem miðaðist
aðallega við fiskveiðar á fjarlægum
miðum. Og það getur farið svo að
öll ríkisstjómin og bankamenn Iands-
ins verði látnir fara frá og að efnt
verði til kosninga. En þeir em þó
reynslunni ríkari, og það gæti komið
okkur Islendingum að gagni, þ.e.a.s.
Útflutningsráði íslands, Icecon hf.
og fleiri aðilum sem hafa sambönd
um fiskveiðar vítt og breitt um ver-
öldina. I þessu dæmi ættum við þess
vegna að hafa Færeyinga með í spil-
inu, því þeir hafa síðustu árin fiskað
við Suður-Afríku, og víðar annars
staðar, en urðu frá að hverfa og
urðu að selja sína nútímalegu frysti-
togara til íslands eins og kunnugt
er. Undirritaður hefur í áratugi haft
kynni af Færeyingum. Fyrst er þeir
stunduðu handfæraveiðar í salt hér
við land á skútum sínum. Þetta voru
öndvegismenn allt saman, æðmlausir
sem skapaði arðvænleg verkefni ef
þeim væm færðir að gjöf þeir fjár-
munir, sem stjómmálamenn tala
nú um að afhenda til rannsóknar-
starfa í opinbera geiranum. Hver
veit nema með því yrði komið í veg
fyrir að vatnið yrði enn einu sinni
sótt yfir lækinn.
INGÓLFUR SVERRISSON,
Úthlíð 16, Reykjavík
og þolgóðir sjómenn, drengir góðir
og trúhneigðir mjög.
Verið gæti þó að Danir kæri sig
ekki um sammna eða samvinnu okk-
ar við þá eða við Grænlendinga.
Þessu þarf að breyta ef svo er og
hafa Dani með í spilinu. Það hlýtur
að finnast lausn á þessum málum
við Dani, engu síður en í handrita-
málinu forðum daga. Þar kemur
einnig til greina hafnaraðstaða fyrir
grænlensk skip vegna íss með
ströndum fram á Grænlandi. Aftur
þar getur verið að Danir óttist of
náin samskipti okkar við þessar þjóð-
ir, og að þeir muni missa ítök á þess-
um fyrrum „nýlenduþjóðum“. Það
má á þetta reyna hvom tveggja; við
látum utanríkisráðuneytið og Jón
Baldvin um þá hlið málsins.
Annað mál og skylt er það að í
fréttum fyrir nokkmm dögum var
greint frá því í fjölmiðlum, að Rússar
vilji fá hafnaraðstöðu og fyrir-
greiðslu fyrir Atlantshafsfiskveiði-
flota sinn á Irlandi og því spyr ég:
Emm við að missa þarna af strætis-
vagninum? Stöndum við ekki betur
að vígi með að veita Rússum aðgang
að höfnum okkar og liggur ekki land
okkar betur við fískveiðisvæðum
Atlantshafsins en írland? Mér fínnst
að senda beri Rússum orðsendingu
og fyrirspum og tilboð nú þegar um
þessa hluti.
PÁLL HANNESSON
Ægissíðu 86, Reykjavík
N or ð vesturlönd-
inogRússar
Víkveiji skrifar
Skuggahliðar hins íslenska vel-
ferðarþjóðfélags em ekki svo
oft til umfjöllunar í fjölmiðlum hér
á landi, nema þá helst í tengslum
við afmörkuð fréttatengd mál, svo
sem um fíkniefnabrot, vímuefna-
notkun og hvers konar glgepi. Þó
eru málin sem betur fer iðulega
sett í stærra samhengi, svo sem
hin mikla umræða sem farið hefur
fram að undanförnu um kynferðis-
glæpi gagnvart bömum og sifja:
spell. Þá er ekki svo langt um liðið
frá því að hér var mikil umræða
um einelti barna, og enn skemmri
tími er síðan ítarleg umræða fór
fram um ólæsi íslenskra barna. Nú
í síðustu viku vöktu samtök eins
og Kiwanishreyfíngin, Svæðisskrif-
stofa um málefni fatlaðra, land-
læknisembættið, aðstandendur geð-
fatlaðra, geðhjúkrunarfólk og lög-
regla upp umræðu um stöðu geð-
fatlaðra í íslensku þjóðfélagi, í
tengslum við sölu á K-lyklinum.
Þetta er þörf umræða og nauðsyn-
legt að halda henni vakandi, því
það er smánarblettur á íslensku
samfélagi að hér skuli að minnsta
kosti vera 60 geðfatlaðir einstakl-
ingar í reiðileysi. Landlæknir skýrði
reiðileysi í þessu samhengi á þann
hátt að hér væri um einstaklinga
að ræða sem ýmist hefðu útskrifast
af geðdeildum, eða sjúkrahús og
heimili gefíst upp á viðkomandi ein-
staklingum. Þá hefðu þeir í engin
hús að venda og þeirra biði ekkert
annað en gatan eða fangelsisvistun.
xxx
Þetta er auðvitað sorglegra en
tárum taki, sérstaklega þegar
horft er til þess að á næstunni er
gert ráð fyrir lokun tveggja stofn-
ana sem hafa iðulega vistað um
lengri eða skemmri tíma einhveija
geðfatlaða einstaklinga, þ.e. Vífíls-
staða og Gunnarsholts, sem hefur
það í för með sér að mati landlækn-
is að geðfatlaðir einstaklingar í
reiðileysi munu innan tíðar verða í
kringum 100. Lárus Helgason, yfir-
læknir geðdeildar Landspítalans
hefur jafnframt greint frá því að
hér á landi séu um 200 geðfatlaðir
einstaklingar að auki sem ekki fái
alla þá aðstoð sem þeir þurfí á að
halda. Sú þriggja ára áætlun sem
Svæðisskrifstofa fatlaðra hefur
kynnt í húsnæðismálum geðfatl-
aðra, þar sem ráðgert er að Ieysa
vanda 55-65 einstaklinga á næstu
þremur árum, virðist því alls ekki
vera fullnægjandi. Er ekki full
ástæða til þess að staldra við og
hugsa á hvem hátt hægt er að leysa
vandann fyrr, eða eru stórborgar-
einkenni Reykjavíkur að verða slík,
að flestum standi á sama, og fæst-
ir vilji skipta sér af því hvemig
náunginn hefur það?
xxx
að setti hroll að Víkveija þegar
hann las litla frétt á baksíðu
Morgunblaðsins sl. fímmtudag, þar
sem greint var frá því að talið
væri að kveikt hefði verið í úti-
gangsmanni, sem fannst brenndur
á baki og með þriðja stigs brunasár
á mjöðm í biðskýli SVR við Lækjar-
götu um hábjartan dag.
Þegar svona lagað getur gerst í
hjarta borgarinnar um hábjartan
dag, er engin furða að menn spyiji
sig, hvað sé eiginlega að gerast og
hvernig hægt sé að bregðast við.
Þetta væri vissulega engin frétt í
New York borg, þar sem útigangs-
menn sofa undir húsveggjum, á
bekkjum, á gangstéttum, með dag-
blað eitt sem ábreiðu og vegfarend-
ur stmnsa framhjá og passa það
eitt að Iáta eins og þeir sjái ekki
viðkomandi einstaklinga og hafa
nákvæmlega engar áhyggjur af því
hvort einstaklingurinn undir dag-
blaðinu dregur andann eða ekki.
En þetta er frétt í Reykjavík, ógn-
vænleg frétt, sem ætti að vera okk-
ur öllum áhyggjuefni.