Morgunblaðið - 09.12.1992, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. DESEMBER 1992
9
Sérstœð og sígild gjafabók
FÓLKID j FIRPINUM
UOSMYNDIR OG ÆVIÁGRIP LOKABINDI
• Þriðja bindið (lokabindi) er konriið út. Verð kr. 3.200.
• 220 Ijósmyndir með æviágripum 297 eldri Hafnfirðinga.
• Bókin fæst á Austurgötu 10, Hafnarfirði. Sími 50764.
• Fyrsta og annað bindi enn fáanleg á gömlu verði.
• Öll bindin geyma 612 Ijósmyndir og 750 æviágrip.
TEXTI OG MYNDIR: ÁRNI GUNNLAUGSSON
Nú er rétti tíminn til að
hefja reglulegan spamað með
áskrift að spariskírteinum
öátoÉmi?
Ríkjunum
verði ekki sett-
ir óeðlilegir
kostir
Þingmennirnir þrettán
eru úr Sjálfstæðisflokki
Bjöni Bjarnason, Ami
R. Amason, Ami John-
sen, Einar K. Guðfinns-
son, Geir H. Haarde,
Lára Margrét Ragnars-
dóttir, Sigríður A. Þórð-
ardóttir, Sólveig Péturs-
dóttir, Sturla Böðvarsson
og Tómas Ingi Olrich og
úr Alþýðuflokki Karl
Steinar Guðnason, Rann-
veig Guðmundsdóttir og
Sigbjöm Gunnarsson.
Þingsályktimartillaga
þeirra hljóðar svo: „Al-
þingi ályktar að fela rík-
isstjóminni að stuðla að
því innan þeirra alþjóða-
samtaka þar sem Island
er aðili að Eystrasalts-
ríkjunum verði ekki sett-
ir óeðlilegir kostir vegna
stefnu þeirra gagnvart
ríkisborgararétti þess
fólks sem fluttist og var
flutt til landanna í skjóli
sovézks hemáms.“
Opinberar
umræður
nauðsynlegar
í greinargerð með til-
lögunni segir: „Tillaga
þessi er flutt í því skyni
að Alþingi taki afstöðu
tU málefnis sem er til
umræðu víða þar sem ís-
lenzka ríkið á fulltrúa
hvort heldur þeir em á
vegum framkvæmdar-
valdsins eða löggjafar-
valdshis. Að mati flutn-
ingsmanna er nauðsyn-
legt að fram fari opinber-
ar umræður 'um málið
hér og ætti tillagan að
gefa tilefni til þeirra auk
þess sem í henni felst
stefnumótun. Flutnings-
menn vilja árétta að ekki
ber á nokkura hátt að
skoða tillöguna sem van-
traust á þá stefnu sem
íslenzka ríkisstjómin
hefur fylgt í þessu máli.
Vandinn, sem Eystra-
saltsríkin eiga við að
glíma varðandi ríkis-
borgararétt, á einkum
Frá þin'g- og forsetakosningum í Eistlandi.
Stuðningur við baráttu
Eystrasaltsríkja
Þrettán alþingismenn úr Sjálfstæðisflokki
og Alþýðuflokki hafa lagt fram á þingi
tillögu til þingsályktunar um stuðning við
réttindaþaráttu Eystrasaltsríkjanna á al-
þjóðavettvangi. Með tillöguflutningnum
hreyfa þingmennirnir við viðkvæmu deilu-
máli, sem er réttarstaða fólks af rússn-
esku bergi brotið í Eystrasaltsríkjunum.
rætur að rekja til þeirrar
staðreyndar að Sovét-
stjómin, ekki sizt í tíð
Stalins, flutti hundmð
þúsunda Rússa til land-
anna. Er vandinn mestur
í Eistlandi og Lettlandi.
Markmið Sovétstjómar-
innar var að grafa undan
menningu og þjóðemi
Eistlendinga og Letta.
Var það von valdhafanna
í Moskvu að þeim tækist
með þessum hætti að inn-
lima Eystrasaltsríkin
varanlega inn í Sovétrík-
in. Við upplausn Sovét-
ríkjanna kom í Jjós að
íbúar Eystrasaltsríkj-
anna höfðu ekki látið
bugast andspænis hinni
sovézku ógn. Þau hafa
nú öðlazt sjálfstæði og
sækja fram til fullrar við-
urkenningar í alþjóða-
samstarfi.
Eystrasaltsríkin verða
ekki fullgildir þátttak-
endur í samstarfi Evr-
ópuríkja, t.d. innan vé-
banda Evrópuráðsins,
nema þau fullnægi
ströngum kröfum um
virðingu fyrir mann- og
borgararéttindum. Þar
kemur m.a. til álita hvaða
reglur gilda um rétt
Rússa í Eistlandi og Lett-
landi til að öðlast ríkis-
borgararétt í þessum
löndum. Er því ekki að
leyna að ýmsir hafa sak-
að stjómvöld í Eistlandi
og Lettlandi um að beita
Rússa harðræði í þessu
efni.
Reglur Eist-
lendinga
Ef litið er sérstaklega
til Eistlands gilda þær
reglur að allir sem eiga
fasta búsetu þar njóta
sömu réttinda að öllu
leyti nema varðandi
kosningarétt til þings;
þess réttar njóta aðeips
eistneskir ríkisborgarar.
Vegna þingkosninga í
Eistlandi hinn 20. sept-
ember sl. vaknaði sú
spuming hvort þær væm
lýðræðislegar þar sem
um 600.000 Rússar í land-
inu höfðu ekki rétt til að
taka þátt i þeim.
Allir útlendingar og
þar á meðal Rússar geta
sótt um ríkisborgararétt
í Eistlandi og má geta
þess að fyrir 1. júní 1992
höfðu 5.000 manns sótt
um eistneskan ríkisborg-
ararétt, þar af helmingur
Rússar. Umsækjendur
verða að uppfylla þau
skilyrði að hafa í tvö ár
átt fasta búsetu í Eist-
landi, þ.e. frá sjálfstæðis-
yfirlýsingunni í marz
1990. Þá verða þeir að
gangast undir tungu-
málapróf sem sýnir að
þeir hafi 1.500 eistnesk
orð á valdi sínu. Glæpa-
menn og eiturlyfjaneyt-
endur era ekki gjald-
gengir, tvöfaldur ríkis-
borgararéttur er bannað-
ur og umsækjandi verður
að lýsa yfir hollustu sinni
við Eistland. Ríkisborg-
ararétturinn verður virk-
ur einu ári eftir að um-
sókn er lögð fram.
Ekki óeðlileg
skilyrði
Flutningsmenn em
þeirrar skoðunar að þessi
skilyrði, sem sett eru fyr-
ir því að innfluttir Rússar
í Eistlandi fái þar ríkis,-
borgararétt, séu ekki
óeðlileg. Séu þau ekki
talin fullnægja kröfum,
sem gerðar em til ríkja
svo sem vegna þátttöku
í Evrópuráðinu, er verið
að setja Eystrasaltsríly -
unum óeðlilega kosti. í
Lettlandi er verið að
semja reglur sem hafa
að geyma sömu megin
ákvæði og reglur Eist-
lendinga. Um Litháen
gildir nokkm öðm máli
þar sem hlutfallslega fáir
innflytjendur búa þar.
Ástæða er til að undir-
strika mikilvægi þess að
Eystrasaltsríkin fái tóm
til að leysa sinn innri
vanda á grundvelli eigin
laga og í sátt við útlend-
inga sem vilja vera um
kyrrt í löndunum og ger-
ast þar ríkisborgarar."
ríkissjóbs.
Notabu símann núna,
hringdu í
62 60 40,
69 96 00
eba 99 66 99
sem er grænt númer.
RÍKISVERÐBRÉFA
Skattaafslá ttur
Hagstœtt verð
Góð langtímafjárfesting
HLUTABRÉF: NÚNA ER GOTT TÆKIFÆRI!
A fyrri hlutá árs 1992 lækkaði hlutabréfaverð um rúm-
lega 13%, en hefur verið stöðugt að jafnaði síðan.
Núna er því gott tækifæri til að kaupa hlutabréf og
tryggja sér frádrátt frá tekjuskatti á næsta ári, sem er um
94 þúsund krónur á einstakling. Til eru bréf í flestum
skráðum félögum. Hlutabréf geta því verið spennandi
Qárfestingarkostur og góð langtímafjárfesting.
Ráðgjafar VIB veita frekari upplýsingar um einstök
félög og markaðinn í heild.
Verið velkomin í VIB.
Kalkofnsvegi 1, Hverfisgötu 6, sími 91- 626040
sími 91- 699600 Kringlunni, sími 91- 689797
VlB
VERÐBRÉFAMARKAÐUR ÍSLANDSBANKA HF.
Ármúla 13a, 155 Reykjavik. Sími 68 15 30. Telefax 68 15 26. Símsvari 68 16 25.