Morgunblaðið - 13.12.1992, Blaðsíða 34

34 B
MORGUNBLAÐIÐ SAMSAFNIÐ SUNNUDAGUR 13. DESEMBER 1992
ÆSKUMYNDIN . . .
ER AFSIGURÐIL. HALL MATREIÐSLUMEISTARA OGLIÐSSTJÓRA ÓLYMPÍULIÐS
MATREIÐSL UMEISTARA
ÚR MYNDASAFNINU
ÓLAFUR K. MAGNÚSSON
Vildi bam
kjötfráSÍS!
ÆSKUMYNDIN þessa vikuna er af Sigurði L.
Hall matreiðslumeistara. Sigurður hefur verið
liðsstjóri Ólympíuliðs íslenskra matreiðslumanna
og hefur að auki verið með vikulega þætti um
matreiðslu á Stöð 2 í vetur. Sigurður fæddist árið
1952 og er næst elstur fjögurra systkina. Bróðir
hans Frank er elstur, þá kemur Sigurður og síðan
systurnar Ragnheiður og Sigurveig. Móðir þeirra
er Katrín Hall og faðir var Þórir Hall. Sigurður
telur náttúrlega að hann hafi verið „stilltur og
prúður“ á umræddu æviskeiði, þ.e.a.s. fram að
fermingu eða svo. Hann ólst upp ýmist vestur í
bæ eða á Vatnsenda og þótt nægur hafi verið
félagsskapurinn „var hann löngum stundum dund-
andi einn“, eins og hann segir sjálfur.
Það var auðvitað margt brallað,
t.d. var Roy Rogers snar þátt-
ur í tilverunni og lengi vel snerist
allt um hann. Ég var oftast Roy.
Að vísu voru helvíti margir líka
Roy, nema þegar Lone Ranger var
með, þá dreifðist það nokkuð. Ég
varð einnig mjög snjall hornsíla-
veiðimaður, þróaði veiðitækni á
Vatnsenda sem nýttist mér vel við
Tjömina," segir Sigurður hróðugur.
Sigurður minntist eitthvað á
hrakfallamennsku, beinbrot og
fleira, en vísaði á móður sína til
frekari skýringa. Katrín Hall kann-
ast við það, hann hafi tvisvar fót-
brotnað sem bam, annað skiptið er
hann var reiddur á reiðhjóli og fót-
urinn flæktist í teinunum. „Hann
var hrakfallabálkur. Einu sinni var
stelpa að passa hann í kerru, en
kerran rann frá henni og út í Tjöm-
ina. Honum var þó bjargað á land.
Hann var líka uppátækjasamur,
enda ansi sérvitur. Þannig hvarf
hann einu sinni fjögurra ára gam-
all og við vissum ekki fyrr en ein-
hver drengur kom með hafin heim
og hafði hans þá verið leitað um
allar jarðar í nokkra klukkutíma.
Siggi vissi af bíói á næstu grösum
og hafði lallað sér þangað og smygl-
að sér inn. Þar sat hann síðan og
horfði á stríðsmynd sem hann lét
þó getið að hefði ekki verið
skemmtileg. „Það var alltaf verið
að skjóta,“ sagði Siggi. Ég man
alltaf að myndin hét „Odette“, þetta
var einhver njósnaramynd úr stríð-
inu,“ segir Katrín.
Én í dag er Sigurður landsþekkt-
ur matreiðslumeistari. Katrín segir
að hvað mat varði þá hafi Sigurður
snemma verið sérvitur. „Hann vildi
til dæmis aldrei borða kjöt af kind.
Vildi bara kjöt frá SÍS! Einu sinni
vomm við hjónin að heiman í
nokkra daga og fréttum síðan að
drengurinn hafði ekki borðað annað
en kótilettur. Öðm sinni átti hann
að gista hjá mágkonu minni í
nokkra daga, en það varð að senda
hann til baka því hann Iét ekki
annað en normalbrauð og matarkex
inn fyrir varir sínar! Annars var
Siggi ósköp rólegur og hrekklaus
sem bam,“ em lokaorð Katrínar.
Sigurður L. Hall, „fyrir og eftir“.
Happafleyið Selfoss
Ifebrúarbyijun árið 1956 birtist Morgunblaððsins og ljósmyndari
frétt í Morgunblaðinu þess efnis sér um borð, ásamt Viggó E.
að elsta skip flotans, Selfoss, hefði Maack, skipaverkfræðingi, og segir
kvatt ísland eftir langa svo frá í grein í Morgun-
blaðinu að fróðlegt hafi
verið að ganga um skipið
og bera það saman við
nýju skipin sem þá lágu
í höfninni. „Við hliðina á
þeim var Selfoss hrein-
lega fomgripur. Allt er
þar með svo gjörólíku
sniði og fomlegt saman-
foss var í fömm milli íslands og borið við nýju Fossana," segir í
Evrópulanda og kom á flestar hafn- Morgunblaðinu frá þessum tíma.
ir á Islandi. A stríðsámnum 1939 Hér á síðunni sjáum við nokkrar
til 1945 sig]di Selfoss meðal annars af myndunum sem teknar voru um
á milli íslands og Ameríku. borð í Selfossi í Reykjavíkurhöfn,
Skömmu áður en skipið hélt í sína skömmu áður en hann sigldi til
hinstu för bmgðu tíðindamaður Belgíu til niðurrifs.
og happasæla þjónustu í
38 ár. Skipið hafði þá
verið selt til niðurrifs í
Belgíu. Skipið var smíð-
að í Porsgmnn í Noregi
1914 og hét upphaflega
Willemoes, en Éimskipa-
félagið keypti skipið af
Ríkissjóði árið 1928. Sel-
Séð upp eftir brúnni á gamla Selfossi.
ÉG HEITI. . .
LUSIA GUÐNÝ JÖRUNDSDÓTTIR
Morgunblaðið/Kristinn
Lusia með dóttur sína, Steinunni Mörtu, sem hún ákvað að hlífa
við því að heita sérkennilegu nafni.
Lúsíumessa er í dag, 13. desember. Lúsía var, samkvæmt helgi-
sögn, kristin jómfrú í Sýrakúsu á'Sikiley sem dó píslarvættisdauða
árið 304. Nafn Lúsíu er talið leitt af karlmannsnafninu Lucius og
eiga rætur að rekja til latneska orðsins lux, sem þýðir Ijós. Hin ljós-
krýnda og góða Lúsia sem heiðruð er í Svíþjóð mun þó vera miklu
yngra fyrirbæri. Sá siður náði fótfestu hér á landi árið 1954 fyrir
tilstilli Sænsk-íslenska félagsins, segir bók Árna Björnssonar, Sögu
daganna.
Lúsíur em fremur fáar hérlend-
is. Er nafn þeirra ritað á
ýmsan hátt, m.a. Lúsía, Lucia,
Lussia og Lusia. Sú Lúsía sem hér
um ræðir er skírð Lucia Guðný
Jömndsdóttir í höfuðið á ömmu
sinni sem aftur hét eftir ömmu
sinni. Hins vegar er hún nefnd
Lusia í þjóðskrá og skrifar sig
þannig nú. Fjögur bamaböm
ömmu Lusiu heita nafninu en auk
þeirra segist hún þekkja til nafna
sinna í Skaftafellssýslu, þaðan sem
langalangamma hennar var.
Lusia segist ekki hafa neinar
taugar til lúsíuhátíðarinnar sænsku
en hún er engu að síður oft spurð
að því hvort hún sé sænsk vegna
nafnsins. Lúsíunafnið er íslenskt,
þrátt fyrir að það beri erlendan
hljóm, það kemur fyrst fyrir í
nafnatali séra Odds á Reynivöllum
árið 1646. „Fólk hváir gjaman
þegar það heyrir nafnið fyrst og
ég er oft kölluð Lovísa, Louisa eða
þvíumlíkt. Þegar ég var yngri var
mér oft strítt á nafninu og langaði
stundum til að skipta um nafn. Það
er hins vegar löngu hætt, ég hef
sætt mig við nafnið mitt og finnst
vænt um það.“
ÞANNIG ...
HJÁLPAR ÁSTA KRISTRÚN ÓLAFSDÓTTIR FULL ORÐNUM BÖRJNUM ALKÓHÓLISTA
VÍTAHRINGUR
ROFINN
„FJÓRÐUNGI bregður til fósturs" segir gamalt máltæki og víst er
að mótun bernskuáranna fylgir manninum alla ævi. Börn alkóhól-
ista bera þess mörg merki að hafa alist upp í heimilum þar sem
skuggi áfengisfíknarinnar var allstaðar nálægur, jafnt þótt einungis
annað foreldrið neytti víns.
Bamið lærir ákveðin viðhorf og
mótast tilfmningalega. Oft
einkennist þessi líðan af öryggis-
leysi, ótta, spennu, skömm og van-
metakennd," segir Ásta Kristrún
Ólafsdóttir ráðgjafi, sem hefur sér-
hæft sig í áfengismeðferð og vanda-
málum fullorðinna barna alkóhól-
ista. „Bömin eru meira og minna
vanrækt, því þótt aðeins annað for-
eldrið stundi ofdrykkju, þá fer bein-
ist öll orka og athygli hins að alkó-
hólistanum. Það verður lítill tími
fyrir bömin og þeirra þarfir."
Ásta segir að þessi mótun sé hlið-
stæð við að bamið læri tungumál,
þegar það eldist leitar það kynna
við aðra sem kunna sama mál. Hún
ólst upp með alkóhólista og talar
af eigin reynslu. „Við leitum að ein-
hveijum sem þekkir sama lífs-
mynstur og erum allt í senn tor-
tryggin og trú, stjórnsöm og full
vanmetakenndar, eigum bágt með
að tjá tilfinningar og leika okkur.
Svo finnur maður einhvem „vand-
ræðagemling" á svipuðu plani fyrir
lífsförunaut og vítahringurinn held-
ur áfrarn."
Meðferð Ástu er fólgin í viðtölum.
Hún greinir eðli vandans og kennir
fólki að vinna sig út úr honum. Hún
segir fullorðin börn alkóhólista oft
fíkla af einhveiju tagi. „Ef það er
ekki áfengisfíkn, þá getur það verið
átfíkn, sjónvarpsfíkn, spilafíkn eða
kynlífsfíkn. Áðrir fá einhveija
manneskju á heilann. Þessum ein-
staklingum finnst þeir ekki elsku-
verðir nema þeir afreki eitthvað.
Það er algengt að þeir bíði alla ævi
eftir því að verða hamingjusamir.“
Enginn þarf að reikna með skjótum
bata, þetta er langtímaviðfangs-
efni. „Mótunin hefur kannski tekið
20 ár og því má reikna með að
lækningin taki einhvern tíma. Þetta
er mikil vinna, en fólk getur losnað
við þennan klafa. Öðlast sálarör-
yggi, sjálfstraust og orðið sátt við
Ásta Kristrún Ólafsdóttir ráð-
gjafi, segir fullorðin börn alkó-
hólista oft fíkla af einhverju tagi.
sjálft sig. Tólf spora aðferðin hefur
reynst mörgum vel til að losna úr
fíkn og hér eru starfandi ýmis sam-
tök sem fullorðin börn alkóhólista
geta leitað til og sótt stuðning hjá.“