Morgunblaðið - 07.09.1993, Síða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1993
Morgunblaðið/Kristinn
Skarphéðinsgata í gamla farið
ÞEIR sem leið hafa átt um Skarphéðinsgötu að undanförnu taka eftir því að gatan er nú moldarlögð yfir
malbikinu. Þetta er gert vegna töku myndarinnar Bíódaga og miðar að því að færa götuna í það horf sem
hún var í fyrir rúmlega þremur áratugum. Jafnframt því að vegfarendur geta gengið á moldargötu eins og
í gamla daga má bera augum ýmsar tegundir bifreiða frá þessum tíma við götuna.
Island þungamiðjan í
álframleiðslu Alusuisse
ZUrich. Frá Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
ÁLIÐNAÐUR svissneska ál- og efnafyrirtækisins Alusuisse-
Lonza (A-L) var rekinn með verulegum halla fyrri hluta
þessa árs. Hallinn á fjórum álverksmiðjum í Þýskalandi
var 42 milljónir sv. franka eða yfir tveir milljarðar ísl. kr.
Framtíðarrekstur þessara verksmiðja er nú í endurskoðun.
Rekstri álversins í Straumsvík og álvera A-L í kantónunni
Wallis í Sviss verður hins vegar haldið óbreytt áfram. Dr.
Theodor M. Tschopp, forstjóri A-L, sagði að framleiðslan
þar væri þungamiðjan á álsviði fyrirtækisins í ræðu sinni
á blaðamannafundi í gær. „Nú væri rétti tíminn til að auka
framleiðsluna á íslandi," sagði hann eftir fundinn. „En
markaðsaðstæður leyfa það því miður ekki.“
Efnahagskreppan í heiminum
hefur haft áhrif á rekstur A-L fyrri
hluta þessa árs. Heildarvelta fyrir-
tækisins er 6% minni en á sama
tíma í fyrra. Efnasvið hefur staðið
í stað, vöxtur hefur orðið á pakkn-
ingasviði en álsviðið hefur dregist
saman.
Offramboð og ríkisaðstoð
Tschopp kenndi offramboði á áli
um erfiðleikana á álsviði. Ohag-
stæðum álverum í Evrópu er hald-
ið gangandi með ríkisaðstoð, ál frá
Rússlandi flæðir yfir markaðina
og ál úr nýjum verksmiðjum í öðr-
um heimsálfum mun fljótlega bæt-
ast við.
Edward A. Notter, fram-
kvæmdastjóri hráefnasviðs, sagði
Arekstur í
Borgarfirði
LADA fólksbíll og jeppi lentu
í árekstri á þjóðveginum norð-
an við Borgarnes laust eftir
hádegi í gær.
Fólksbíllinn fór þijár veltur
og hafnaði við vegarbrún um
130 metra frá árekstursstað.
Ökumaður fólksbílsins var flutt-
ur á Sjúkrahúsið á Akranesi og
var líðan hans talin eftir atvikum
í gærkvöldi. Jeppinn skemmdist
lítið og ökumann hans sakaði
ekki en fólksbíllinn er talinn
ónýtur.
að tímabundin takmörkun inn-
flutnings rússnesks áls á Evrópu-
markaði skipti engu máli. „Það var
pólitískt skref sem hefur engin
áhrif á markaðinn."
A-L mun minnka umsvif sín á
álsviði í Þýskalandi i framhaldi af
erfiðleikunum þar. Samningavið-
ræður við starfsmenn í Reheinfeld-
en um að þeir taki við rekstrinum
eru í gangi, rekstur Martinsverk-
smiðjunnar í Bergheim og Lonza
í Waldshut verður endurskipulagð-
ur og dregið verður úr framleiðslu
í Essen. Afköstin þar hafa verið
skorin niður um helming og
Tschopp taldi ekki útlokað að
framleiðslunni yrði hætt á næstu
tveimur til þremur árum.
Nýr framkvæmdastjóri
Notter, sem tók þátt í Atlantal-
samningunum á íslandi áður en
Alusuisse dró sig út úr þeim, flytur
heim til Ástralíu um áramótin og
mun hafa yfirumsjón með viðskipt-
um A-L í Austurlöndum fjær. Dr.
Heinrich Holtmann hefur verið
skipaður framkvæmdastjóri álsviðs
og tekur við starfinu 1. janúar.
Hann hóf störf hjá A-L nú um
mánaðamótin og mun heimsækja
álverið í Straumsvík í lok mánaðar-
ins.
Utanríkisráðherra um GATT-tilboð
Samþykkt að leggja
fram til kynningar
JON Baldvin Hannibalsson utanrikisráðherra segir það misskilning,
sem fram kom I frétt Morgunblaðinu sl. laugardag, að tilboð íslands
í GATT-viðræðunum, sem landbúnaðarráðherra lagði fram á minnis-
blaði á ríkisstjórnarfundi sl. föstudag, hefði verið samþykkt í ríkis-
sljórninni. „Afgreiðsla ríkissljórnarinnar var sú, að við féllumst á
að þetta yrði lagt fram til kynningar og jafnframt kynnt í tvíhliða
viðræðum við aðrar þjóðir sem vinnuskjal og með fyrirvara um
endanlega niðurstöðu ríkisstjórnar," sagði Jón Baldvin. Halldór Blön-
dal landbúnaðarráðherra segir að það sé alveg ljóst frá sinni hálfu
að þetta sé það tilboð sem íslendingar settu fram í GATT-viðræðun-
um'og þetta væri ekkert sýndarplagg.
Halldór sagði að sér kæmi á óvart
ef athugasemdir væru gerðar við
afgreiðslu málsins í ríkisstjórn. Til-
boðið hefði verið lagt fyrir ríkis-
stjórn með eðlilegum fyrirvörum um
tæknileg atriði. Engar efnislegar
athugasemdir hefðu komið fram og
tilboðið hefði síðan verið lagt fram
í viðræðum sem sjónarmið íslenska
ríkisins í viðræðunum við Banda-
ríkjamenn sem hófust í gær.
Fulltrúar landbúnaðarráðuneyt-
isins í viðræðunum voru í Genf í
gær til að taka þátt í viðræðunum
sem þar fara fram.
Athugasemdir við tæknileg
atriði
„Þetta er unnið af landbúnaðar-
ráðuneytinu í samráði við fjármála-
ráðuneytið vegna tollamála. Utan-
ríkisráðuneytið fékk þetta til skoð-
unar á miðvikudag í fyrri viku og
er það enn til skoðunar," sagði ut-
anríkisráðherra.
Jón Baldvin sagði aðspurður að
þessi meðferð gæfi í sjálfu sér ekki
tilefni til ágreinings um efnisatriði
málsins. Nú væri m.a. verið að
skoða hvort þær tölur um tolialækk-
anir og tollígildi sem fram kæmu á
listunum væru í samræmi við
GATT-reglur og einnig þær leiðir
sem farnar væru varðandi lág-
marksinnflutning á landbúnaðar-
vörum á lágum tollum, auk þess
sem framkvæma þyrfti ákveðinn
samanburð á því hvemig þetta til-
boð væri í samanburði við tilboð
annarra þjóða. Þetta yrði m.a. til
skoðunar hjá fastanefnd íslands í
Genf og sagði Jón að þegar hefðu
verið gerðar athugasemdir við eitt
og annað sem þó væri ástæðulaust
að ræða á þessu stigi og væri tækni-
legs eðlis.
Svínakjötið enn á hafnarbakkanum
Hæpið að innflutn-
ingur verði bannaður
TVÖ og hálft tonn af dönsku svínakjöti, sem Hagkaup hf. hyggst selja
í verzlunum sínum á lágu verði, bíða enn á hafnarbakkanum. Ráðherr-
ar bíða eftir áliti lögfræðinga um það hvort heimila skuli innflutning-
inn. Davíð Oddsson forsætisráðherra, Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra og Halldór Blöndal landbúnaðarráðherra áttu fund um málið á
laugardag, en fjármála- og landbúnaðarráðherra eru ekki sammála
um hvort ráðuneytið eigi að hafa forræði á innflutningnum. Forsætis-
ráðherra sker úr ágreiningi ráðherra skv. stjórnarráðslögum.
„Við bíðum eftir lögfræðiálitum Þarna er m.a. vísað til 41. greinar
ríkislögmanns og annarra lögfræð-
inga og þegar þeir hafa skilað áliti
munum við skoða málið,“ sagði Frið-
rik Sophusson. Hann sagði niður-
stöðu að vænta á morgun.
Samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins er því haldið fram af hálfu
landbúnaðarráðuneytis að í greinar-
gerð með nýju lögunum um innflutn-
ing, sem Hagkaup vísar meðal ann-
ars til, komi fram að ætlun löggjaf-
ans hafi ekki verið að breyta fyrir-
komulagi innflutnings. I greinar-
gerðinni segir m.a.: „Lagt er til að
einungis verði unnt að víkja frá
meginreglunni um innflutningsfrelsi
með stoð í lögum eða milliríkjasamn-
ingum sem Island er aðili að. Dæmi
um þetta eru ákvæði um innflutn-
ingstakmarkanir á búvöru og dýrum
í lögum nr. 46/1985, um fram-
leiðslu, verðlagningu og sölu á bú-
vörum. . .“
búvörulaga, en samkvæmt henni á
ekki að leyfa innflutning, telji Fram-
leiðsluráð landsbúnaðarins að nægar
birgðir af sambærilegri vöru* séu í
landinu. Á móti hefur verið bent á,
samkvæmt upplýsingum blaðsins,
að 41. greinin eigi aðeins við leyfis-
bundinn innflutning búvara, t.a.m.
á grænmeti, sveppum og kartöflum,
en leyfisveitingar séu nú að mestu
aflagðar. Er vísað til fyrri álitsgerða
ríkislögmanns í þessu tilliti, um inn-
flutning ostlíkis, frosins grænmetis
og smjörlíkis. Samkvæmt þessu er
hæpið að banna innflutning kjötsins,
en til greina kemur að leggja á það
jöfnunargjald. Til þess þarf fjár-
málaráðuneytið að sýna fram á að
um undirboð sé að ræða. Telji inn-
flytjandinn gjaldið of hátt, mun hann
jafnvel hafa möguleika á að kæra
til stofnana GATT, Almenna sam-
komulagsins um tolla og viðskipti.
McDonald’s
Innheimta ekki gjöld til stéttarfé-
laga 22
Olíufélögin
Gætu selt olíu til erlendra skipa
25
Erlent
Leiðari
Marseille vikíðúrj
Evrópukeppninni ^
Óþægilegar æviminningar KGB-
hershöfðingja 26
Frelsisvindar við Eystrasalt 28
Iþróttir
► Evrópumeisturum Marseille
vikið úr Evrópukeppninni í
knattspymu - Kvennalandslið-
ið sigraði í Wales - Morceli
bætti heimsmetið í míluhlaupi
Óskir um tónlelkahald
streyma til Sinfóníunnar
SINFÓNÍUHLJÓMSYEITIN hefur þegið boð um þátttöku í Europa
Musicale-tónleikahátíðinni sem haldin verður í Miinchen í Þýska-
landi í næsta mánuði. Nokkrar helstu sinfóníuhljómsveitir heimsins
taka þátt í hátíðinni, meðal annarra Oslóarfílharmónían, Vínarfíl-
harmónían og Konunglega fílharmóníuhljómsveitin í London.
Á efnisskrá Sinfóníuhljómsveit- mörg tilboð um hljómleikahald er-
annnar, á tónleikunum þann 14.
október, verða verk eftir íslensk
tónskáld, Hafliða Hallgrímsson, Jón
Ásgeirsson, Jón Leifs og Jón Nor-
dal. Sigrún Eðvaldsdóttir leikur ein-
leik með hljómsveitinni og nýr aðal-
stjórnandi, Osmo Vánská, stjórnar.
Að sögn Runólfs Birgis Leifsson-
ar, framkvæmdastjóra Sinfón-
íuhljómsveitarinnar, berast nú
lendis. Þannig hefur erlend umboðs-
skrifstofa lýst áhuga á að fá hljóm-
sveitina í tónleikaferð um Þýska-
land 1995 og bandarískir og bresk-
ir aðilar hafa lýst áhuga á að fá
hljómsveitina í heimsókn. Runólfur
Birgir telur að velgengni hljóðrit-
ana, sem Chandos-útgáfan hefur
gefið út með ieik Sinfóníunnar, eigi
þátt í þessum aukna áhuga á hljóm-
sveitinni erlendis. Þess er skemmst
að minnast er hið virta tónlistar-
tímarit Grammophone valdi hljóm-
disk Sinfóníunnar, með verkum eft-
ir Sibelius, einn afTO bestu diskum
júlímánaðar.
Flogið með Lufthansa
Skipuleggjendur Europa Music-
ale-hátíðarinnar standa straum af
öllum kostnaði vegna ferðalags
Sinfóníuhljómsveitarinnar til
Þýskalands. Runólfur Birgir segir
að Þjóðveijarnir hafi kannað verð
hjá Flugleiðúm en komist að betri
kjörum hjá flugfélaginu Lufthansa.