Morgunblaðið - 07.09.1993, Síða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1993
Lögum um félagsþjónustu sveitarfélaga verði breytt
Framfærsluskylda í óvígðri
sambúð verði gagnkvæm
FÉLAGSMÁLARÁÐ Reykjavíkurborgar hefur samþykkt, að beina
því til borgarráðs, að það beiti sér fyrir því að lögum um félags-
þjónustu sveitarfélaga verði breytt þannig að fólk í óvígðri sam-
búð hafi gagnkvæma framfærsluskyldu á sama hátt og hjón. Sam-
þykktin er til komin vegna nýlegs úrskurðar Úrskurðarnefndar
félagsþjónustu. Þar er hnekkt synjun Félagsmálaráðs Reykjavík-
ur, um fjárhagsaðstoð við atvinnulausan einstakling í sambúð, þar
sem tekjur fjölskyldunnar voru talsvert yfir þeim mörkum sem
miðað er við.
í greinargei'ð félagsmálastjóra til
borgarráðs kemur fram, að ákvörð-
un Félagsmálaráðs byggi á þeirri
venju að líta á sambúðarfólk sem
maka í skilningi laga, sérstakiega
þegar um viðvarandi sambúð er að
ræða og sem sérstaklega hefur verið
tilkynnt um. Niðurstaða Úrskurðar-
nefndar byggi á því að sambúðar-
fólk falli ekki undir hugtakið maki.
Þar með ná rnargvísleg réttaráhrif
sem talin eru bundin við hjúskap
ekki til sambúðar.
Þá segir: „Sambúðarfólk er því
eins sett og tveir einstaklingar, nema
löggjafinn hafi sett lög þar sem viss
réttaráhrif eru bundin við óvígða
sambúð."
Félagsmálastjóri bendir á að þessi
úrskurður muni hafa fordæmisgildi.
Héðan í frá verði að telja, að karl
og kona sem búa í óvígðri sambúð
hafí ekki gagnkvæmar framfærslu-
skyldur hvort gagnvart öðru. Vakin
er athygli á að þó fólk, sem búi í
óvígðri sambúð hafi ekki fram-
færsluskyldu þá hafi þau sameigin-
lega framfærsluskyldu með bömum
sínum samkvæmt barnalögum. Þessi
skylda nái ekki eingöngu til foreldra
heldur einnig til stjúpforeldris og
sambúðarforeldris.
Gegn hjónabandi
Kemst félagsmálastjóri að þeirri
niðurstöðu að við framkvæmd laga
um félagsþjónustu sveitarfélaga
verði að telja óviðunandi að svo mik-
ill munur sé gerður á framfærslu-
skyldu fólks í hjónabandi og þeirra
sem búa í óvígðri sambúð, enda
gangi það beinlínis gegn hjónaband-
inu. Mælt er með að lögum um fé-
lagsþjónustu sveitarfélaga verði
breytt á þann veg, að gagnkvæm
framfærslulskylda nái til karls og
konu sem búa saman og eru bæði
ógift, ef þau hafi átt saman barn
eða konan er þunguð, eða sambúðin
varað í tvö ár.
Slíkt ákvæði væri mjög til sam-
ræmis við lög um almannatrygging-
ar, lög um tekju- og eignarskatt og
úthlutunarreglur Lánasjóðs ísi.
námsmanna.
VEÐURHORFUR í DAG, 7. SEPTEMBER
YFIRLIT: Yfir landinu og suðausturundan er 1.020 mb hæð sem þokast
austsuðaustur, en suðvestur af Irlandi er alldjúp og víðáttumikil lægð
sem hreyfist austsuðaustur.
SPÁ: Hægviðri eða vestan- og suðvestangola eða kaldi víða á landinu.
Skýjað en að mestu úrkomulaust um vestanvert landið en bjartara suð-
austan- og austanlands.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA:
HORFUR Á MIÐVIKUDAG OG FIMMTUDAG: Hæg breytileg átt og áfram
milt í veðri á landinu öllu. Víðast skýjað en þurrt.
HORFUR Á FÖSTUDAG: Útlit er fyrir fremur hæga austlæga átt, vætu
með suðaustur- og austurströndinni en vestanlands ætti að létta til.
Nýir veðurfregnatímar: 1.30, 4.30, 7.30, 10.45, 12.45, 16.30, 19.30,
22.30. Svarsími Veðurstofu Islands - Veðurfregnir: 990600.
Heiðskírt Léttskýjað Hálfskýjað
r r r * r * * * *
r r * r * *
r r r r * r * * *
Rigning Slydda Snjókoma
FÆRÐÁ VEGUM:
Skýjað Alskýjað
V ^ V
Skúrír Slydduél Él
Sunnan, 4 vindstig.
Vindörin sýnir vindstefnu
og fjaðrimar vindstyrk,
heil fjöður er 2 vindstig.
10° Hitastig
V Súld
= Þoka
itíg..
(Kl. 17.30ígær)
Þjóðvegir landsins eru flestir í góðu ásigkomulsgi og greiðfærir. Víða
er þó unnið að vegagerð og þurfa vegfarendur að haga akstri sam-
kvæmt merkingum þar. Hálendisvegir eru færir fjallabílum, Gæsavatna-
leið fær austur frá Sprengisandi.
Upplýsingar um færð eru veittar hjá Vegaeftirliti í síma 91-631500 og
á grænni línu, 99-6315. Vegagerðin.
VEÐUR VÍÐA UM HEIM
kl. 12.00 í gær að ísl. tíma
Akureyri Reykjavík hitl 13 12 ifí
Bergen 12 léttskýjað
Helalnki 13 skýjað
Kaupmannahöfn 15 héifskýjað
Narssarssuaq 7 skýjað
Nuuk 5 alskýjað
Ósló 16 skýjað
Stokkhólmur 12 skýjað
Þórshöfn 9 alskýjað
Algarve 23 skýjað
Amsterdam 18 skýjað
Barcelona 25 þokuméða
Berlín 14 skúrir
Chicago 13 rigning
Feneyjar 21 alskýjað
Frankfurt 18 léttskýjað
Glasgow 14 skýjað
Hamborg 13 rígning
London 18 skýjað
LosAngéles 19 alskýjað
Lúxemborg 17 léttskýjað
Madrtd 24 hálfskýjað
Malaga 30 skýjað
Mallorca 27 skýjað
Montreal 14 skýjað
NewYork 21 léttskýjað
Orlando 23 akýjað
Parfa 19 skýjað
Madelra 24 léttekýjað
Róm 25 léttskýjað
Vín 16 léttekýjað
Washington 22 þokumóða
Winnípeg 5 léttskýjað
Kúalubbi
KÚALUBBI er góður ætisveppur. Maðkur sækir mjög á kúalubb-
ann og verður því að ná honum nýjum til þess að hann sé ætur.
Sveppatímabil-
inu senn að ljúka
SVEPPATÍMABILINU er nú senn að ljúka og fer hver að verða
síðastur að ná sér í sveppi úti í náttúrunni. Sveppi verður helst
að tína nýja og sveppir sem hafa frosið eru ekki ætir. Auðvelt er
að finna sveppi í skóglendi um þetta leyti en þeir spretta hratt
eftir vætutíð.
Að sögn Guðríðar Gyðu Eyj-
ólfsdóttur sveppafræðings hjá
Náttúrufræðistofnun Noðurlands
á Akureyri er auðveldast að tína
sveppi sem vaxa með trjám, svo
sem sveppi sem vaxa með lerki
og furu og kúalubba, sem vex
með birki og fjalldrapa.
Ætisveppir
Hún sagði að maðkur sækti
mjög á kúalubbann og yrði helst
að ná honum alveg nýjum. Guð-
ríður sagði að einnig sé ullarblek-
sveppur, sem vex víða í stórum
þyrpingum á grasflötum og með-
fram vegum, prýðis matsveppur
meðan hann er hvítur. Meðfram
fjölförnum vegum geti hann þó
orðið mengaður. Skurðaknippl-
inga, brúna og gráa sveppi er
vaxa víða í tiltölulega nýgröfnum
skurðum í knippum, sagði hún
einnig góða matsveppi.
Guðríður sagði að nú liði að
lokum sveppatínslutímabilsins.
Hún sagði að kúalubbinn kæmi
upp í byijun ágúst, lerkisveppur-
inn á hæla hans en furusveppur-
inn yfirleitt ekki fyrr en um miðj-
an ágúst. Matsveppavertíðinni
lýkur svo venjulega í bytjun sept-
ember eða með fyrstu næturfrost-
um.
Guðríður sagði að lítil hætta
væri á að útrýma sveppum með
því að tína þá. Hún sagði að aðal-
hluti sveppsins væri á rótum
tjánna eða ofan í moldinni en upp
kæmi aðeins æxlunarfræið, sem
er það sem tínt er af sveppnum.
Þannig gæti sveppurinn sent upp
nýtt aldin nokkrum dögum eftir
að það fyrsta hefði verið tínt. Hún
sagði að mesta verkið við svepp-
atínslu væri hreinsun sveppanna
og frágangur fyrir geymslu. Það
flýtti mjög fyrir að grófhreinsa
sveppina um leið og þeir væru
tíndir og spara ekki að skera í
þá til að kanna ástand þeirra.
Guðríður sagði að best væri
að byija á því að læra þessar fáu
tegundir góðra matsveppa sem
hægt væri að safna í miklu magni
og eta ekki aðra sveppi. Nokkrar
tegundir sveppa væru mjög eitr-
aðar og hefðu orðið dauðsföll
vegna neysiu þeirra erlendis.
200 branduglu-
pör hér á landi
NÁBÝLI við manninn kann að eiga sinn þátt í viðgangi branduglu-
stofnsins hér á landi, að sögn Ævars Petersens, fuglafræðings hjá
Náttúrufræðistofnun. Uglurnar nærast meðal annars á músum, sem
oft er að finna nálægt híbýlum manna, og lenda þær stundum í sjálf-
heldu í hlöðum eða útihúsum í ætisleit.
Að sögn Ævars hafa branduglur
verpt hér á landi síðan 1912, svo
vitað sé. Erfitt er þó að meta stofn-
stærð, en reiknað er með að hann
sé stöðugur, kringum 200 varppör.
Kjörlendi uglanna eru víðáttumiklir
melar og mýrlendi, oft vaxið kjarri
eða hrísi, og þær er að finna víða
um land. Branduglan er sú fuglateg-
und sem á hvað breytilegastan fjölda
unga — allt eftir því hversu mikið
er af æti, en þær lifa aðallega á
músum og öðrum smáum nagdýrum.
Auk þeirra fugla sem dvelja hér
árlangt er alltítt að flækingar komi
hingað til lands á haustm, og þá
einkum frá Skandinavíu. Árið 1982
bar verulega á þessu, og tilkynning-
ar um að uglur hefðu sest á fiski-
skip komu frá nánast öllum flotan-
um, að sögn Ævars.
Snæuglur aðeins flækingar
Snæuglur er önnur uglutegund,
sem lætur sjá sig hér á iandi, en
þá aðeins sem flækingur. Að sögn
Ævars er ekki vitað til þess að snæ-
ugla hafí verpt hér á landi síðastlið-
in 20 ár, en um 10 tilkynningar
berast árlega um flækinga, sem oft-
ast eru stakir fuglar, sennilega
komnir frá Grænlandi. Snæuglan lif-
ir viða á heimskautasvæðum, en
aðalfæða hennar þar eru læmingjar,
sem ekki er að finna hér á landi.
Með of litla
möskva
VARÐSKIPIÐ Ægir skipaði neta-
bátnum Gæfu frá Vestmannaeyj-
um í land í gær eftir að mælingar
varðskipsmanna höfðu leitt í ljós
að skipið væri að þorskveiðum
með of litla möskva í netum.
Báturinn var að veiðum við Eini-
drang þegar varðskipsmenn fóru um
borð til eftislits með afla, veiðarfær-
um og búnaði. Mældu þeir möskva
í þorsknetum um borð 5,5 tommur
en minnsta leyfílega möskvastærð
er 6 tommur. Einnig var haffærni-
skírteini bátsins útrunnið.
Skipstjóra var gert að draga netin
og halda inn til hafnar þar sem sýslu-
maðurinn í Vestmannaeyjum fékk
málið til rannsóknar.