Morgunblaðið - 07.09.1993, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1993
17
„Fyrir hönd ráðherrau
eftir Gísla
Tryggvason
f fréttaskýringunni Af innlendum
vettvangi eftir Ingu Dóru Sigfús-
dóttur og Pál Þórhallsson í Morgun-
blaðinu 5. ágúst sl., þar sem fjallað
er um hæfisreglur nýrra stjórnsýslu-
laga, er vitnað í grein Björns Þ.
Guðmundssonar, prófessors í stjórn-
arfarsrétti, Vanhæfi ráðherra, sem
birtist í Úlfljóti 3.- 4. tbl. 1986. í
grein prófessorsins segir „að sé ráð-
herra sem yfirmaður ráðuneytis van-
hæfur eru allir undirmenn hans þar
einnig vanhæfir". Að mínum dómi
tel ég að starfsmenn í ráðuneyti
geti ekki bætt úr vanhæfi ráðherra
með því að taka „ákvörðun í hans
stað“, eins og segir í fréttaskýring-
unni. Tel ég að rök höfunda frétta-
skýringarinnar fyrir slíkri reglu séu
ekki rétt.
U ndirmannavanhæfi!
Þar eru rökin talin að almennt
megi búast við „að starfsmaður geti
ekki verið hlutlaus og óhlutdrægur
þegar yfirmaður hans hefur veru-
legra persónulegra hagsmuna að
gæta þar sem starfsmaður er á viss-
an hátt háður yfirmanni sínum".
Hér er orðrétt vitnað í greinargerð
með stjórnsýslulögunum sem öðlast
gildi hinn 1. janúar nk.
Tilvitnunin er skýring og rök-
stuðningur með 3. lið 5. tl. 3. gr.
laganna sem fjallar um svo kallað
undirmannavanhæfi. Kjarni málsins
er hins vegar að þetta ákvæði á alls
ekki við það sem mætti kalla full-
trúavanhæfi og tengist svo kölluðu
ráðherravanhæfi. Á fundi Lögfræð-
ingafélags íslands hinn 15. apríl sl.
benti Björn Þ. Guðmundsson pró-
fessor einmitt á að stjórnsýslulögin
sjálf vikju ekki sérstaklega að van-
hæfi ráðherra.
Gísli Tryggvason
„Því er ónákvæmt að
kalla starfsmenn í
Stjórnarráðinu „undir-
menn“ ráðherra - þeir
eru fulltrúar hans.“
F.h.r.
Höfundum fréttaskýringarinnar
hefur hins vegar yfirsést upphaf 2.
mgr. 1. gr. laganna þar sem segir
að þau gildi þegar stjórnvöld taka
ákvarðanir um rétt eða skyldu; hér
er átt við það sem prófessorinn í
kennslu sinni í stjórnarfarsrétti í
lagadeild nefnir stjórnvaldshafa.
Samkvæmt íslenzkum stjórnlög-
um er ráðherra stjórnvaldshafi. Allt
sem starfsmenn á skrifstofu hans í
Stjórnarráðinu takast á hendur sem
slíkir er ekki aðeins gert á ábyrgð
ráðherrans heldur einnig í hans nafni
enda eru allar stjórnsýsluákvarðanir
í ráðuneytinu teknar „F.h.r." (Fyrir
hönd ráðherra) eða “E.u.“ (Eftir
umboði).
í grein prófessorsins í Úlfljóti
bendir hann réttilega á að hér gildi
að þessu leyti sama regla og um
fulltrúa dómara, sbr. nú 3. mgr. 6.
gr. laga um meðferð einkamála. Því
er ónákvæmt að kalla starfsmenn í
Stjómarráðinu „undirmenn" ráð-
herra - þeir eru fulltrúar hans. Ráð-
herra er einnig meira en „yfirmaður
ráðuneytis"; ráðuneytið - það er
hann!
Valdþurrð
Þegar ráðherra verður vanhæfur
og víkur sæti, er það því í raun vald-
þurrð fulltrúa hans en ekki vanhæfi
sem um er að ræða; rökin fyrir því
að fulltrúar ráðherra geta ekki farið
með mál í hans stað lúta þannig að
valdbæmi. Þess vegna er rétt sú
kenning Björns Þ. Guðmundssonar,
prófessors, í Úlfljóti, sem vitnað er
til í fréttaskýringunni, „að sennilega
verði til að koma formleg skipun
seturáðherra í vikningartilvikum".
I greinargerð með stjómsýslulög-'
unum taka höfundar undir með pró-
fessornum í skýringum sínum með
6. gr. sem fjallar um það „þegar
starfsmaður víkur sæti og ekki er
til staðar annar hæfur starfsmað-
ur...“. í skýringunum segir: „Þegar
ráðherra verður vanhæfur og víkur
sæti setur forseti Islands annan ráð-
herra með formlegum hætti til þess
að taka ákvörðun í því máli sem til
úrlausnar er.“
Með gagnályktun má því sjá að
aðrir starfsmenn geta ekki komið í
stað ráðherra - ekki vegna þess að
þeir séu allir vanhæfir vegna hættu
á hlutdrægni heldur vegna þess að
enginn er bær til þess að taka stjórn-
sýsluákvörðun sem heyrir undir ráð-
herra - nema ráðherra.
Höfundur er latranemi.
„HVGR ER SINNAR
GÆFU SMIÐUR"
Viltu njóta lífsins og verða
öruggari með sjálfan þig?
Ná betri tökum á mann-
legum samskiptum og losna
við áhyggjur og kvíða?
Verða góður ræðumaður og
virkja eldmóðinn?
rjúiTcslin# í iiUHinliiii
skilar þér arói ævilíiugl.
Upplýsingar í síma:
81 24 11
O STJÓRNUNARSKÓLINN
AFGASRULLUR
fyrir bilaverkstæði
Olíufélagið hf
603300
SINFONIUHLJOMSVEITISLANDS BYÐUR UPP A
- /
í gulri áskriftcirröð
eru átta tónleikar,
þar sem
megináherslan er
lögð á stærri
hljómsveitarverk,
í rauðri áskriftarröð
eru sex tónleikar. I
þessari röð er
megináherslan á
hlutverki einleikarans.
Flutt verða
í grænni áskriftarröð Bláir tónleikar eru
eru fernir tónleikar utan áskriftar.
með fjölbreyttri Tónleikar í þessum
efnisskrá sem ætti að lit eru t.a.m.
höfða til flestra sem unglingatónleikar 6.
s.s. eftir Beethoven, einleiksverk m.a. eftir
Bruckner, Jón Leifs, Beethoven,
Mozart, Nielsen og
Liszt.
finnst gaman að
njóta góðrar
tónlistar. M.a. eru í
Schumann, Tsjajkofsky þessari röð
og Weber. Vínartónleikar,
einsöngstónleikar
nóvember og
jólatónleikar fyrir
alla fjölskylduna 18.
desember.
e1NS0NGVARAR VE ^^mamafnúðaverðisemjaihgilárþvia
fáfjórðuhverja tonleika íntt.!
Sala áskriftarskírteina er hafin
a r
SINFONIUHJOMSVEITISLANDS
Háskólabíóiv/Hagatorg.Sími622255.Greiðslukortaþjónusta.
Skjófvirkur stíflueyóir
Eyðir
fljótt
stíflum

Tuskur
Feiti
Lífræn efni
Hár
Dömubindi
Sótthreinsar
einnig lagnir
One Shot fer
fljótt að stíflunni
af því að það er
tvisvar sinnum
þyngra en vatn.
Útsölustaðir:
Shell- og Esso
-stöðvar
og helstu byggingavöru-
verslanir.
Dreifing: Hringás hf.,
sími 677878-fax 677022
Bílamarkaöurinn
Smiðjuvegi 46E
v/ReykjanesbrauL
Kopavogi, sími
B71800
ATH! ERUM BEINTENGDIR VIÐ
BIFR.SK.ÍSL. V/VEÐBANDA O.FL,
Peugeot 205 Junior ’90, 5 dyra, ek. 75
þ. V. 450 þús.
MMC Lancer GLX ’88, sjálfsk., ek. 84 þ.,
rafm. í rúðum. Einn eigandi. V. 570 þús.
Citroen AX 11TRS ’91, biár, 5 g., ek. 19
þ. Sparneytinn bfll. V. 590 þús
Toyota Corolla XL Liftback ’88, sjálfsk.,
ek. 98 þ. Góður bfll. V. 560 þús. stgr.
Daihatsu Charade CS ’90, hvítur, 4 g.,
ek. 69 þ. V. 490 þús. stgr.
Subaru 1800 DL station 4WD '91, rauð-
ur, 5 g., ek. 28 þ. V. 995 þús.
Nissan Sunny SLX ’93, rauður, sjálfsk.,
ek. 12 þ. Topp eintak. Rafm. í rúðum,
spoiler o.fl. V. 1200 þús., sk. á ód.
Subaru Justy 4x4 j-iu «t>, b g., ek. 95
þ. V. 250 þús. MikiÖ endurnýjaður.
Ford Explorer ’91, 5 g., ek. 43 þ., 2ra
dyra. V. 2.450 þús., sk. á ód.
Mercedes Benz 190 '84, blár, ek. 172
þ. V. 850 þús., sk. á ód. Topp eintak.
Daihatsu Rocky turbo, diesel ’88. 5 g.
ek. 100 þ. V. 1050 þús., sk. á ód.
Subaru Legacy 2000 station grásans, 5
g., ek. 15 þ., rafm. i öllu o.fl. V. 1690
þús. sk. á ód.
Dodge Ramcharger SE '83, rauður/grár,
sjálfsk., ek. 120 þ. V. 690 þús., sk. á ód.
Nissan Micra GL '89, rauður, sjálfsk., ek.
43 þ. V. 480 þús., sk. á ód.
Chrysler New Yorker 2,2 turbo '86, blár,
sjálfsk., ek. 180 þ., leðursæti, rafm. i öllu
o.fl. Toppeintak. V. 850 þús., sk. á ód.
Pontiac Bonneville ’87, svartur, 6 cyl.,
sjálfsk., ek. 68 þ. mílur, álfelgur, rafm. i
öllu o.fl. V. 1290 þús., sk. á ód.
Daihatsu Charade TS '88, blar m/sóllúgu,
ek. 70 þ. V. 400 þús.
Cherokee Limited '88, 5 dyra, sjálfsk.,
ek. 61 þ. mílur, leðurinnr., rafm. i öllu,
.-■*-*---*! V' iCQO K..o ol- c ÓH
Tilboðsverð á ýmsum bifreiðum.
Vantar árg. ’89-’93 á staðinn.
Ekkert innigjald.