Morgunblaðið - 07.09.1993, Side 18

18
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1993
Fullkomin líkamsræktartæki
Leiðbeinendur á staðnum
Stigvélar
Sólbekkir
Morgunleikfimi
Gufuböð
KARATE - DO
Sérstakir tímar fyrir: Byrjendur,
lengra komna, börn og unglinga.
Shotokan karate kennarar
KEN HAZZEL, 3 dan og RUNE
NILSON, 2 dan.
LIFSTILL, LEIÐ TIL
SAMRÆMINGAR
HUGAR OG LÍKAMA

Byrjendatímar - Unglingatímar
Barnatímar 6-12 ára - Framhaldshópar
Allir judo iðkendur velkomnir!
Ath. Fullkomnasta fjaðurgólf á landinu.
Kennari: Steven Leo Hall
4 dan W.T.F
Þessi námskeið auka:
Liðleika - sjálfsöryggi - styrk - snerpu - samhæfingu huga og líkama - úthald
Kl. 07:00 - 16:00......daggjald
1 mánuður.........kr. 3.400.-
3 mánuöir..........kr. 7.900.-
SPORT
FULLKOMIN LIKAMSRÆKT
Nýir og eldri félagar velkomnir.
Námskeið að hefjast.
Upplýsingar og innritun í sima 679400.
MORKIN 8 AUSTAST V/SUÐURLANDSBRAUT, SIMI 679400
Glæpir og refs-
ing í sj ávarútvegi
eftir Önund
Ásgeirsson
Útvarpið sagði okkur 4. ágúst,
að líkamsárásum færi nú mjög
fækkandi, en DV segir sama dag,
að gróft ofbeldi á landsbyggðinni
aukist. DV gefur yfirlit um árangur
verzlunarmannahelgarinnar:
Reykjavík: 11 líkamsárásir, piltur
stunginn 6 sinnum í bakið, Búðir: 4
líkamsárásir, 2 nefbrotnir, sparkað
í höfuð sofandi manns. Þijóturinn
viðurkenndi og var sleppt. Sandeyri
og ísafjörður: 4 tilefnislausar
fólskuárásir. Varmahlíð: Einn illa
rifinn í andliti, annar nefbrotinn.
Vaglaskógur: Einn augnbeinsbrot-
inn eftir spark. Lón og Höfn: Tvær
líkamsárásir. Vestmannaeyjar: 15
spor í handlegg eftir hnífsstungu.
Hafnarfjörður: Einn barinn með kú-
beini út um bílglugga á ferð.
Allt eru þetta smámunir og sýnir
aðeins hnignun víkinganna, enda er
bara klappað á kollinn á ódæðis-
mönnunum og þeim sleppt, stundum
með sígildu afsökuninni. „Hann var
bara fullur.“ Það eru ekki allir sem
skilja nógu vel, að þetta sé bara
grín, sem ekki þurfi að taka tillit
til. Fjölmiðlar minnast þess með
söknuði, að ekki hafí verið framið
morð í heil 2 ár.
íslendingar eru mjög á eftir tím-
anum. í Ameríku eru þeir löngu
hættir að slást, nema sem sýningar-
atriði í hetjumyndum. Þar nota menn
nú bara byssur, því að allt annað
er of seinvirkt og ekki nærri eins
skemmtilegt.
Um glæpi
Islendingar eru sérfræðingar í að
búa til glæpi. Alþingi er þar fremst
í flokki, einskonar glæpaframleiðslu-
verksmiðja. Fjöldi nýrra glæpa eru
þar framleiddir á hverju þingi, svo
að færustu sérfræðingar hafa ekki
tölu á. Annað apparat við þessa iðju
eru svonefndar reglugerðir, sem ráð-
herrar skrifa undir með breiðu brosi.
Reglugerðir eru dulbúningur á þeim
stjórnunarhætti, að stjórna með til-
skipunum. í Rússlandi viðgengst
þessi stjórnunaraðferð enn og nefn-
ist „ukas“. Þetta er vopnið, sem
Jeltsin notar til að betja niður upp-
reisnaröflin í bak og fyrir. Það þyk-
ir allmikill vandi að meta eðli glæpa
og þau viðurlög eða refsingar, sem
fylgja hverri tegund glæpa, því að
fjölbreytni þeirra er mikil og fer
vaxandi með stöðugri aukningu í
lögum og reglugerðum.
Dæmi úr sjávarútvegi
Til að auðvelda mönnum yfirlit
um ýmis stig glæpa og refsinga í
sjávarútvegi er hér sett upp graf,
sem byggir á 10 stigum glæpa og
refsinga tengdum sjávarútvegi. Það
er t.d. ljóst, að mannsmorð hefir lít-
il áhrif á samfélagið í heild, nema
þá helzt til að minnka atvinnuleysið.
Miklum mun stærri glæpur er að
t.d. að svipta heil byggðarlög, sem
byggja afkomu sína á fiskveiðum,
öllum fiskveiðikvótum þorpsins, og
láta togarana sigla burt með lífs-
björgina. Glæpastig 10:0. Þetta er
það, sem erlendis er nefnt
„genocide“ eða þjóðarmorð, og þykir
verstur glæpa. Þar sem þetta er hér
stjómvaldsaðgerð, með góðu sam-
þykki Alþingis, telst þetta ekki refsi-
vert hér. Refsistig 0. Slíkar stjómar-
aðgerðir teljast friðhelgar hér.
Mesta refsing, 10 stig, er að svipta
mann lífsbjörg hans, t.d. trillukarl
öllum kvóta hans, og skilja hann
þannig eftir bjargarlausan með trill-
una á þurru landi. Glæpur hans var
hinsvegar enginn, 0 stig, því að
trillukarlinn var aðeins að nota fæð-
ingarrétt sinn sem íslendings. Menn
geta sett inn í grafið ýmis tilvik úr
fiskveiðum hér, t.d. smáfiskadráp,
brot gegn grunnlínureglum, o.s.frv.
Hér skal aðeins nefnt eitt dæmi.
G, ^Byggöakvótasvifting 10:0
L' , JN ísbjarnardráp 7:2,5
Æ. p; ! _ Mannsmorö 5:5 1 1\
u. S 1 1 i \ Kvóta- 1 1 i \svifting L. J. - L T t ,T
^^R E F S I N G
ísbjarnarævintýrið
Bolvíkingar á leið til fiskjar rek-
ast á ísbjörn á sundi. Fyrir harð-
fylgni og snarræði áhafnarinnar
tekst þeim að koma snöm á hann
og hengja hann upp í gálga, sem
urðu hans endalok. Þetta var mikið
afrek, enda skylda hvers Islendings
samkvæmt lögum að tortíma slíku
óargadýri, áður en það verði mönn-
um til frekara tjóns. Bolvíkingarnir
voru að vonum kampakátir yfir feng
sínum og fengu strax 500.000 krónu
boð í hræið og hugðust setja fenginn
á uppboð, þegar til lands kæmi.
En nú kom umhverfisráðuneytið,
sem sagði þetta vera hinn versta
glæp (7), krafðist afhendingar hræs-
ins, sem Iæst var inni í frysti-
geymslu, en Bolvíkingum hótað
hörðum refsingum, sem þó hafa
ekki verið ákveðnar endanlega enn.
Samkvæmt grafinu, sennilega 2,5
stig. Réttur Bolvíkinganna var hins-
vegar ótvíræður samkvæmt lögum
og hefð hérlendis, enda varinn af
67. gr. stjórnarskrárinnar um frið-
helgi eignarréttarins. Ráðuneytið
hafði hinsvegar ekki fyrir því að
gefa út neitt „ukas“ (tilskipun, hér-
lendis reglugerð), og gekk þannig
feti framar en sjálfur Jeltsin. Reglu-
gerð ráðuneytisins hefði getað hljóð-
að þannig:
„Ég, umhverfísmálaráðherra ís-
lenska einveldisins, æðstráðandi
umhverfismála til sjós og lands, geri
kunnugt:
1. gr. Bolvíkingum skal óheimilt
að veiða eða drepa ísbirni.
2. gr. Nú hafa Bolvíkingar veitt
Önundur Ásgeirsson
„Reglugerðir eru dul-
búningur á þeim stjórn-
unarhætti, að stjórna
með tilskipunum.“
eða drepið ísbjörn og skal þá hræ
dýrsins gert upptækt til ráðuneytis-
ins án endurgjalds, en Bolvíkingar
sæti hörðustu refsingum samkvæmt
ákvörðun ráðuneytisins. Gert í um-
hverfismálaráðuneytingu í Reykja-
vík, dagsetning, ráðherra (sign) /
ráðuneytisstjóri (sign).
Nýjar reglugerðir
Sjávarútvegsráðuneytinu er bent
á, að í stjómun fiskveiða eru mögu-
Ieikar á fjölgun reglugerða með til-
heyrandi fjölgun banna og viður-
laga. T.d. er löngu augljóst, að út-
hafstogara verður að stöðva við veið-
ar innan 200 mílna lögsögunnar og
leggja við því viðurlög, sem að gagni
mega verða. Fjöldi slíkra tilvika er
til og þetta svið því eins og óplægð-
ur akur fyrir stjórnsýslumenn.
Höfundur er fyrrverandi forstjóri
OLÍS.
Hrólfur Sveinsson
ÞJOÐKÆKUR
Þjóðir eiga það til að koma sér
upp málkækjum, sem orðið geta
að hvumleiðri áráttu. Helzt er þar
um að ræða fyrirbæri sem kalla
mætti „þagnfyllingu" af ýmsu tagi.
Það er eins og sumir haldi, að sá
sem eitthvað vill segja, megi aldrei
rjúfa flaum raddarinnar meðan
hann velji sér orð við hæfí eða
hagræði fyrir sér næstu setningu,
heldur verði hann, hvað sem taut-
ar, að fylla hugsanlega eyðu í tali
sínu með einhveijum merkingar-
lausum atkvæðum fremur en engu.
Þessi kvilli virðist vera bráðsmit-
andi og getur fyrr en varir orðið
að nokkurs konar þjóðkæk.
Hér á landi gætir raunar nokk-
urrar fjölbreytni í þessum efnum.
Sumir krydda mál sitt með síend-
urteknu „sko“ eða „sem sé“, elleg-
ar með tilefnislausu „sem sagt“
sem í framburði verður oftar en
ekki „senst“.
Eitt er þó það skrautblóm úr
þessari familíu, sem öðrum fremur
prýðir íslenzkt tal um þessar mund-
ir; en það er orðleysan „héma“, sem
einu sinni var kölluð atviksorð, en
rís nú varla lengur undir því nafni,
síðan merking öll er fokin út í veð-
ur og vind. Margur virðist svo
þrælslega ofurseldur þessu ræfils
orði, að hann yrði klumsa ef það
væri frá honum tekið.
Ekki veit ég hvort það er af
smitun eða bara fyrir svipmót
hjartnanna í Grímsnesinu og ann-
ars staðar, að hér má að nokkru
líkja við þann málkæk margra
Engilsaxa að skreyta tal sitt í þaula
með „here“, sem svo vel hefur slíp-
azt í notkun, að það er einungis
orðið að löngu „a“. En svo langt
eru íslendingar ekki enn komnir í
niðurskurðar-hagfræði, að reynt sé
að stytta sjálft sáluhjálparorðið
„héma“, hvað þá útskúfa því, eða
fá því æviráðningu mátulega hátt
í bankakerfínu.
Á landsfundi sérvitringa, sem
nýlega var haldinn, heyrði ég for-
seta samtakanna, Helga kunningja
minn Hálfdanarson, halda ræðu,
sem ég man ekki betur en hljóðaði
svo:
„Ég vil láta þess getið, að ég tel
stöðu sérvizkunnar í, héma, þjóðlíf-
inu ásættanlega sem slíka, enda
sé hún allavégana ekki í, héma,
bráðri útrýmingarhættu, miðað við,
héma, höfðatölu, þó að ég vilji
ekki tjá mig frekar um það mál
á, hérna, þessu stigi; enda er ég
sammála Hrólfí frænda mínum
Sveinssyni, að þögn sé góð, þó að
hún sé ekki, hérna, einhlít í, héma,
smáatriðum, þegar til, hérna sko,
heildarinnar er litið.“