Morgunblaðið - 07.09.1993, Page 24

24
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1993
Bjöm Jósef Amviðarson um samemingu
Eitt sveitarfélag1
en verður áfram
fullt af hreppum
BJORN Jósef Arnviðarson bæjarfulltrói á Akureyri og
fulltrúi á Eyþingi, þingi sambands sveitarfélaga í Eyjafirði
og Þingeyjarsýslum, sagðist ekki styðja tillögur umdæma-
nefndar um sameiningu sveitarfélaga ef í þeim fælist að
að áfram yrði hjakkað í sama farinu, en þar vísaði Björn
Jósef til nokkurra hliðaraðgerða sem nefndin taldi nauðsyn-
legt að gera til að sveitarfélögin yrðu starfhæfari eining-
ar. Eitt þeirra atriða var að fyrir stærstu sveitarfélögin
þurfi að vinna að gerð nýs stjórnkerfis og jafnvel kosninga-
fyrirkomulags, þar sem þess yrði gætt að rödd allra byggða
innan sveitarfélagsins nái að heyrast.
Raddir mismunandi byggða
„Ég mun ekki svara til um mína
afstöðu til sameiningar fyrr en ég
veit hvað þetta þýðir, ætla menn
að fara að búa til raddir mismun-
andi byggða í væntanlegu sveitarfé-
lagi, á enn að hjakka í sama farinu
og við höfum gert frá árinu 1956?
Ef í sameiningunni felst mismun-
andi atkvæðisréttur eftir búsetu í
sveitarfélaginu þá mun ég aldrei
styðja það að sveitarfélögin verði
sameinuð," sagði Bjöm Jósef.
Umdæmanefndin kynnti tillögur
sínar á aðalfundi Eyþings fyrir
helgi, en lagt er til að 15 sveitarfé-
lög í Eyjafirði auk Hálshrepps sam-
einist í eitt, Suður-Þingeyjarsýsla
verði eitt sveitarfélag og að þrjú
sveitarfélög verði í Norður-Þingeyj-
arsýslu. Taldi nefndin að gera þyrfti
nokkrar hliðaraðgerðir til að sveit-
arfélög af þeirri stærð sem lagt er
til, einkum í Eyjafirði og Suður-
Þingeyjarsýslu verði starfhæfari
einingar. „Fyrir stærstu sveitarfé-
lögin þarf að vinna að gerð nýs
stjórnkerfís ogjafnvel kosningafyr-
irkomulags, þar sem þess verður
gætt að rödd allra byggða innan
sveitarfélagsins nái að heyrast,"
segir í tillögum nefndarinnar um
nauðsynlegar aðgerðir vegna sam-
einingar.
Afram fullt af hreppum
Björn Jósef sagði að áður en til
sameiningar kæmi yrðu hlutimir
að vera kristalstærir. Yrði Eyja-
fjörður eitt sveitarfélag ættu allir
þegnar þess að vera jafnir. Það
væri dapurlegt í upphafi göngunnar
ef menn ætluðu sér ekki að gleyma
því hvernig var fýrir sameiningu.
Ef lagt yrði út á þá braut að efna
til misréttis milli svæða í væntan-
legu sveitarfélagi væri einungis
verið að viðhalda því að nýtt sveitar-
félag yrði áfram fullt af hreppum.
Það gæti varla verið ætlunin að
gera t.d. Eyjafjörð að einu sveitar-
félagi en menn byggju áfram á 15
svæðum innan þess.
Reiðbrú yfir Glerá
Morgunblaðið/Golli
GLERÁIN skiptir Akureyrarbæ í tvennt og eins og gefur að skilja þarf að tengja bæjarhluta saman með
því að byggja brýr yfir ána og haft hefur verið á orði að fleiri brýr séu yfir Glerá en Thames. Verið er
að smíða enn eina þessa dagana, en þar er um að ræða reiðbrú sem tengir saman tvö hverfi hesta-
manna, "utan og innan við á. Þessa dagana er verið að ljúka við að steypa upp stöpla og síðan verður
stálbitum komið fyrir og þá trégólfi, en áætlað er að smíðinni ljúki 10. október næstkomandi.
Áhrif samdráttar í landbúnaði í Eyjafirði og Þingeyjarsýslum
Rekstrartekjur hafa lækkað
um 250 millj. á síðustu árum
Tekjutap sveitarfélaga um 10 til 11 milljónir króna
ÆTLA má að á síðustu fimm árum sé skerðing á rekstrar-
tekjum bænda sem stunda mjólkurframleiðslu í Eyjafirði
ekki undir 50 milljónum króna og þeirra sem búa í Þingeyj-
arsýslum að minnsta kosti um 15 milljónir króna. Breyting
á rekstrartekjum hjá þessum bændum hefur valdið um 2,8
milljóna króna lægri tekjum hjá viðkomandi sveitarsjóðum.
Þetta kom fram í erindi sem fjörður og Þingeyjarsýslur, megi
Valtýr Sigurbjarnarson, forstöðu-
maður Byggðastofnunar á Akur-
eyri, hélt á aðalfundi Eyþings ný-
lega um áhrif samdráttar í landbún-
aði á tekjur sveitarfélaga.
Fram kom í erindi Valtýs að á
starfssvæði Eyþings, sem er Eyja-
ætla að sá samdráttur sem orðið
hefur næstliðin ár í hefðbundnum
landbúnaði hafi orsakað lækkun á
rekstrartekjum um 250 milljónir
króna. Það hafi Ieitt til um 10-11
milljóna króna tekjutaps viðkom-
andi sveitarfélaga ef greiðslur Jöfn-
unarsjóðs eru undanskildar.
Veruleg skerðing á tekjum
í könnun sem gerð hefur verið á
áhrifum breytinga á framleiðslu-
rétti kindakjöts árin 1991 til 1993
á rekstrartekjur sauðfjárbænda og
fjárhag sveitarfélaga kemur fram
að í Eyjafjarðarsýslu hafa rekstrar-
tekjur dregist saman um tæplega
54 milljónir króna, sem svarar til
liðlega 28.600 króna á hvern íbúa
í þeim sveitarfélögum sem flokkuð
er sem landbúnaðarhéruð.
Samsvarandi tölur fyrir Suður-
Þingeyjarsýslu eru liðlega 86 millj-
ónir króna sem svarar til tæplega
61.000 króna á íbúa og í Norður-
Þingeyjarsýslu er breyting rekstrar-
tekna um 47 milljónir króna, eða
tæplega 68.900 krónur á íbúa.
„Þarna er um að ræða verulega
fjárhæðir til skerðingar á tekjum
sveitarfélaganna þar sem meirihluti
fólks hefur lifibrauð sitt af landbún-
aði en samdrátturinn hefur einnig
mikil áhrif á tekjur í ýmsum at-
vinnugreinum í nærliggjandi þétt-
býlisstöðum og heildaráhrifin eru
þar af leiðandi ennþá alvarlegri
fyrir byggðir Eyþings," sagði Val-
týr.
Nýtt fyrirtæki í burðarliðnum um rekstur skinnaiðnaðar
Eignirnar verði í fyrstu
leigðar af þrotabúinu
Akureyrarbær tilbúinn að leggja til 20 milljónir af 45 milljóna hlutafé
HJÁ Iðnþróunarfélagi Eyjafjarðar er nú unnið af fullum
krafti að stofnun nýs fyrirtækis er tæki rekstur þrota-
bús íslensks skinnaiðnaðar á leigu og jafnframt er hafin
leit að hugsanlegum hluthöfum hins nýja fyrirtækis.
Ásgeir Magnússon fram-
kvæmdastjóri Iðnþróunarfélags
Eyjafjarðar sagði að menn hefðu
verið að bíða eftir svörum helstu
kröfuhafa um hvort þeir væru til-
búnir að leysa til sín eignir og
leigja þær síðan hinu nýja félagi.
Sú leið hafi hins vegar ekki reynst
fær þar sem Lánasýsla rikisins,
sem tekur við af Framkvæmda-
sjóði, ætlar að gera kröfu til þess
að eignimar fari á uppboð vegna
meintrar ábyrgðar á lánum frá
því Samband íslenskra samvinnu-
félaga átti fyrirtækið, en úr mál-
inu fáist ekki skorið nema til upp-
boðs komi.
„Við erum því að reyna að leika
þann millileik í stöðunni að fá
eignimar leigðar af þrotabúinu
með samþykki allra aðila, því
þetta uppboð kemur í sjálfu sér
því sem við erum að gera ekkert
við,“ sagði Ásgeir.
45 milljónir í hlutafé
Jafnframt er verið að leita eftir
hlutafé í þetta nýja fyrirtæki, en
að lágmarki þarf 45 milljóna
króna hlutafé í fyrirtækið, að sögn
Ásgeirs. Akureyrarbær hefur lýst
yfír að hann sé reiðubúinn að
leggja fyrirtækinu til fé og hafa
20 milljónir króna verið nefndar
í því sambandi. „Við höfum ekki
rætt við marga aðra og eins og
ég hef áður sagt, hefur engin bið-
röð myndast hér við dyrnar hjá
mér af fólki sem vill leggja í þetta
peninga."
Rekstrarfélag Landsbanlia ís-
lands hefur rekstur þrotabúsins á
leigu til næstu mánaðamóta.
Tillögur um sameiningu sveitarfélaga
Kymitar með bæklingi
og borgarafundum
TILLAGA umdæmanefndar um sameiningu sveitarfélaga í Norður-
landskjördæmi eystra verður kynnt íbúum kjördæmisins á næstunni,
en greint var frá tillögum nefndarinnar á aðalfundi Eyþings síðasta
föstudag. Eins og fram hefur komið er lagt til að Eyjafjörður verði
að einu sveitarfélagi í stað 15 nú, Suður-Þingeyjarsýsla verði eitt sveit-
arfélag í stað 8 og í Norður-Þingeyjarsýsla verði 3 sveitarfélög í stað 7.
Þessi tillaga umdæmanefndar
verður kynnt ítarlega í bæklingi sem
sendur verður inn á hvert heimili í
kjördæminu á næstunni og þá verð-
ur einnig efnt til allt að 10 borgara-
funda víðs vegar um kjördæmið til
að kynna tillöguna.
Kosið 20. nóvember
Þá skulu sveitarstjómir allra
sveitarfélaga sem lagt er til að sam-
einist hafa rætt tillögurnar í tveimur
umræðum án atkvæðagreiðslu fyrir
27. október næstkomandi, en kosið
verður um tillögur nefndarinnar um
sameiningu í almennum kosningum
í kjördæminu 20. nóvember næst-
komandi.
Hljóti tillagan meirihluta greiddra
atkvæða í öllum þeim sveitarfélögum
sem málið varðar skulu sveitar-
stjórnirnar taka ákvarðanir um ýmis
atriði, s.s. fjárhagsmálefni þeirra,
fjölda fulltrúa í nýrri sveitarstjórn,
nafn sameinaðs sveitarfélags og
fleira. Verði tillaga nefndarinnar
ekki samþykkt í öllum hlutaðeigandi
sveitarfélögum, en þó meirihluta
greiddra atkvæða í a.m.k. 2/3 hluta
þeirra er viðkomandi sveitarstjórn-
um heimilt að ákveða sameiningu
þeirra sveitarfélaga sem samþykkt
hafa sameininguna, enda hamli ekki
landfræðilegar aðstæður.
Verði tillögur umdæmanefndar
ekki samþykktar er henni heimilt
að leggja fram nýjar tillögur fyrir
15. janúar næstkomandi sem kosið
yrði um í mars 1994.