Morgunblaðið - 07.09.1993, Page 40

40
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1993
Guðborg J. Brynj-
ólfsdóttir — Minning
Fædd 11. júlí 1918
Dáin 30. ágúst 1993
Þegar byljir bresta á
best að allir megi
Leika sér að ljósmynd frá
liðnum sumardegi.
(Hjörleifur Kristinsson frá Gilsbakka)
Sólheitur sumardagur í Eyjafirði.
Lognið svo algert að allt virðist
hætt að draga andann. Fjöllin
standa á haus í Eyjafjarðaránni —
fegurðin ólýsanleg. Nokkur böm
að leik við ána. Þau busla og njóta
lífsins og tilverunnar eins og börn-
um einum er lagið. Allt í einu kem-
ur kona hjólandi eftir veginum.
Konan er dökkhærð, grönn með
glampa í brúnum augum og hún
er á grænum sundbol einum fata.
' Hún er eins og álfkona úr ævintýri
og hún heilsar bömunum glaðlega.
Börnin líta upp úr leik sínum. Þau
heilsa feimnislega, þeim fínnst eins
og ævintýravera hafi ávarpað þau.
Allt í einu gellur eitt barnið við:
„Nei, þetta er Borga frænka, komið
þið við skulum tala við hana,“ og
krakkaskarinn þýtur upp á veg. Þau
umkringja konuna á hjólinu og nú
^ er öll feimni horfin, þau blaðra hvert
upp í annað og konan hlær og
spjallar við þau og á einhvern dular-
fullan hátt töfrar hún fram „bols-
íur“ — hvaðan vitum við ekki —
en „bolsíurnar“ renna sætar og ljúf-
Blómastofa
Friöfinns
Suðuriandsbraut 10
108 Reykjavík. Stmi 31099
Skreytingar við öll tilefni.
Gjafavörur.
ar á tungunni og stundin ógleyman-
leg. Þegar konan hefur kvatt okkur
krakkana og er horfin í sólarátt
fram í fjörð segir eitt bamið: „Hún
er eins og falleg dúkkulísa."
Já, þetta er fyrsta „ljósmynd
minninganna" sem ég á um Borgu
frænku. Hún hét fullu nafni Guð-
borg Jómnn Brynjólfsdóttir og var
fædd á Gilsbakka í Austurdal í
Skagafirði 11. júlí 1918, yngsta
barn afa míns og ömmu, þeirra
Brynjólfs Eiríkssonar frá Skata-
stöðum og Guðrúnar Guðnadóttur
frá Villinganesi í Lýtingsstaða-
hreppi.
Hún ólst upp með foreldrum sín-
um og frændfólki á Gilsbakka
fyrstu ár ævinnar og alla tíð síðan
skipaði Skagafjörður sérstakan sess
í huga hennar þar voru hennar
helgu vé - hennar „voraldarveröld".
Yfir heim eða himin,
hvort sem hugar þín önd.
Skreyta fossar og flallshlíð
öll þín framtíðarlönd.
fjarst í eilífðar útsæ
vakir eylendan þín.
Nóttlaus voraldar veröld,
þar sem viðsýnið skín.
' (St.G.St.)
12 ára gömul fluttist Borga frá
foreldrum sínum inn í Eyjafjörð,
að Stokkahlöðum í Hrafnagils-
hreppi. Þar varð hún mjólkursendill
á búi bróður síns Eiríks, ráðsmanns
í Kristneshæli. Viðskilnaðurinn við
foreldra, ættingja og Skagafjörðinn
hennar kæra varð þessu næmgeðja
barni mikil raun. Þrátt fyrir velvild
alls heimilisfólksins sótti á stundum
að henni heimþrá svo mikil að hún
bar ekki af sér, þá var þrautalend-
ingin að hlaupa upp að fossi og
láta hugann reika vestur að Gils-
bakka þar sem fossar bernskunnar
steyptust fram í illkleifum gljúfrum.
Hún sagði mér eina sögu frá þess-
um árum, þegar hún var mjólkur-
sendill og fór með mjólkina á hest-
vagni milli Stokkahlaðna og Krist-
neshælis. Eitthvert vor í kalsaveðri
og rigningu var hún á ferðinni með
mjólkina og vegna kundans var hún
dúðuð í stórtreyju og hafði derhúfu
á höfði og slútti fram derið. Á leið
sinni heim mætti hún stórbónda á
leið í kaupstað og þegar þau mætt-
ust sagði bóndinn: „Sæll vertu
drengur minn.“ Og þá hugsaði ég
með mér, sagði Borga, að líklega
yrði ég alltaf álitin lítill drengur.
En það álit átti nú eftir að breyt-
ast, því að „drengurinn litli“ óx upp
og breyttist í álfamey, sem snart
viðkvæma strengi í bijóstum ungra
manna í Eyjafirði. Það átti þó ekki
fyrir henni að liggja að bindast
neinum þeirra böndum. Hennar
álfasveinn kom vestan af ísafirði
og var kallaður Alló. Albert Sig-
urðsson heitir hann fullu nafni og
þau settu saman bú á Akureyri, í
gamla Búnaðarbankahúsinu við
Ráðhústorg. Þetta hús stendur nú
út við Lónsbrú, nokkurs konar út-
vörður Akureyrarkaupstaðar.
Og hér hefst næsti þáttur ævin-
týrisins um Borgu frænku mína.
Ekki svo að skilja að rishæðin í
Búnaðarbankahúsinu væri nein
ævintýrahöll í veraldlegum skiln-
ingi. Þetta var risíbúð undir súð.
En þangað var gott að koma. Þang-
að vandi ég komur mínar á skóla-
árum mínum á Akureyri og þetta
var í mínum huga eins og að ganga
inn í ævintýralandið. Á sama hátt
og frænka mín töfraði fram „bols-
íurnar“ forðum daga, töfraði hún
fram bestu veitingar þarna undir
súðinni. Og við hlógum saman. Við
sögðum hvor annarri sögur, drukk-
um kaffi, og hlógum. Þetta voru
góð ár, það var gott að hlæja með
þeim Borgu og Alló, þau voru sam-
hent í rausn sinni og löðuðu að sér
fólk.
„En sorgin gleymir engum.“
Þessir vinir mínir frá æskuárunum
kynntust sorginni af eigin raun. Þau
eignuðust ekki böm saman og það
varð þeim mikið sorgarefni. Og eins
og dúkkulísur bernskunnar lenda
stundum í hremmingum, þannig
lenti álfkonan, frænka mín í ýmsum
erfiðleikum. Að lokum fór svo að
þau skildu að skiptum, hún og Alló,
og það var ekki lengur hlegið undir
súð í Búnaðarbankahúsinu við Ráð-
hústorgið.
.1.
LEIKMANNASKÓLIÞJÓÐKIRKJUNNAR
FRÆÐSLUDEILD KIRKJUNNAR
GUÐFRÆÐIDEILD HÁSKÓLA ÍSLANDS
Triífræðsla fyrir almenning
Vetrarnámskeið
Haustönn 1993
Inngangsfræði Gamla testamentisins.
Kennari: Gunnlaugur A. Jónsson.
Miðvikudagskvöld (3x): 22. sept. - 6. okt.
Inngangsfræði Nýja testamentisins.
Kennari: Kristján Búason.
Miðvikudagskvöld (3x); 13.-27. okt.
Trúfræði.
Kennari: Einar Sigurbjörnsson.
Miðvikudagskvöld (5x): 3. nóv. - 1. des.
Styttri námskeið
Helstu trúarbrögð mannkyns.
Kennari: Gunnar Jóh. Gunnarsson.
Mánudagskvöld (4x): 4.-25. okt.
Um tilgang lífsins.
Kennari Páll Skúlason.
Miðvikudagskvöld: (4x): 3.-24. nóv.
Vorönn 1994
Helgisiðir og táknmál kirkjunnar.
Kennari: Karl Sigurbjörnsson.
Miðvikudagskvöld (5x): 12. jan. - 9. feb.
Siðfræði.
Kennari: Björn Björnsson.
Miðvikudagskvöld (5x): 16. feb. - 16. mars.
Sálgæsla.
Kennari: Sigfinnur Þorleifsson.
Laugardagur 19. mars kl. 10—16.
Þjónusta leikmannsins í kirkjunni.
Kennari: Halla Jónsdóttir.
Laugardagur 26. mars kl. 10-16.
Leiðsögn við lestur Biblíunnar.
Kennari: Sigurður Pálsson.
Þriðjudagskvöld (4x): 18. jan. - 8. feb.
Nýtrúarhreyfingar.
Kennari: Þórhallur Heimisson.
Miðvikudagskvöld (4x): 19. jan. - 9. feb.
Kristin íhugun.
Kennari: Guðrún Edda Gunnarsdóttir.
Miðvikudagskvöld (4x): 16. feb. - 9. mars.
Innritun og nánari upplýsingar á Biskupsstofu, Suðurgötu 22. S. 621500/12445.
V_________________________________________________________________________________/
Sárt er gijótið undir il
ei þó leggi bijótum.
En græna jörð ég ganga vil
gjama berum fótum.
(Jónas Hróbjartsson)
Og hér hefst þriðji þáttur ævin-
týrisins. Vorið 1958 flyst frænka
mín búfrerlum suður í Hveragerði.
Þar hóf hún störf 15. maí ’58 við
Heilsuhæli Náttúrulækningafélags-
ins og við þá stofnun starfaði hún
til 30. september ’88 eða í 30 ár.
Á Heilsuhælinu eignaðist hún
marga góða vini úr hópi samstarfs-
manna. Á engan held ég að sé hall-
að þó ég nefni Helgu Eggertsdótt-
ur, húnvetnska kjarnakonu, en þær
frænka mín og hún bjuggu í sam-
liggjandi íbúðum um áratugaskeið
og höfðu sameiginlega forstofu. Það
var ævintýralega skemmtilegt að
heimsækja þær stöllur. Og enn var
hlegið. Við sögðum sögur og hlóg-
um. Nú voru það einkum ferðasög-
ur, sem sagðar voru, því að þær
Borga og Helga voru óforbetranleg-
ir flakkarar. A sjötugsaldri ferðuð-
ust þær á Skodanum hennar Helgu
um fjöll og firnindi. Og þær lentu
í ævintýrum. Stundum festu þær
bílinn í straumþungum ám og voru
dregnar sótbölvandi til sama lands,
því að þær ætluðu yfír ána. Og
stundum tjölduðu þær innan girð-
ingar, þar sem geymd voru mannýg
naut, en slíkar skepnur voru eitt
af fáu sem skotið gat Helgu skelk
í bringu. En að öllu þessu hlógu
þær, þegar heim var komið. Og þær
gáfu mér hlutdeild í gleði sinni og
leyfðu mér að hlæja með. En þær
gerðu fleira en að hlæja. Þær spil-
uðu á spil af hreinni ástríðu. Og
þær höfðu ársreikning í spilunum
og valt á ymsu með uppgjörið. Oft-
ast held ég nú að ég hafi grætt
mest á uppgjörinu, þó að ég spilaði
stopult. En það stafaði af því, að
sú sem vann, bauð mér ávallt í sig-
urlaunin og þau voru ekki skorin
við nögl, fremur en „bolsíurnar"
forðum daga. En ekkert varir að
eilífu.
Vinnur tímans elfur á
æskuminningunum
Helga fluttist frá Hveragerði og
alla leið til Ameríku og mér er
næst að halda að þá hafi frænka
mín saknað vinar á svipaðan hátt
og hún saknaði æskustöðvanna á
Gilsbakka. En margir urðu til að
létta henni söknuðinn. Ber þar fyrst
að nefna samstarfskonu hennar um
margra ára skeið Jónu Einarsdóttur
og mann hennar Jón Helga Hálf-
dánarson. Gísli Freysteinsson var
henni ómetanleg hjálparhella mörg
síðustu árin og sama gildir um
Steinunni Jóhannsdóttur. Ekki má
gleyma æskuvinkonunni Maríu
Indriðadóttur, frá Dvergsstöðum í
Eyjaflrði, sem af eyfírskri tryggð
studdi vinkonu sína til hinstu stund-
ar. Marga fleiri mætti telja, þó að
ekki verði gert hér, en innilegar
þakkir, okkar skyldmenna Borgu, á
allt þetta góða fólk.
Nú er Guðríður Brynjólfsdóttir
ein eftirlifandi af systkinunum,
börnum Guðrúnar og Brynjólfs.
Hún býr í hárri elli í Garðabæ og
allt til hins síðasta studdi hún syst-
ur sína með ráðum og dáð. Hennar
missir er mikill því að með þeim
systrum var einkar kært alla tíð.
Það er komið að leiðarlokum.
Lífsgöngu frænku minnar, hennar
Borgu, sem var eins og dúkkulísa
eða ævintýraprinsessa, er lokið.
Hún ferðast ekki framar um há-
lendi íslands. Hún gistir ekki oftar
í gamla rafstöðvarhúsinu á
Klaustri. Hún þeysir ekki oftar á
gæðingum um grænar grundir. Hún
dansar ekki oftar djúpan tangó eða
hraðan vals, svo listilega að aðrir
dansarar verða eins og steinrunnin
tröll. Hún er farin í þá ferð, sem
bíður okkar allra. ferðina til fyrir-
heitna landsins, þar sem fjöllin
standa á haus í vatnsfletinum, þar
sem sorgin sefast í nið lækjarins,
þar sem vinir hlæja við undirleik
fossins og dúkkulísur bemskunnar
töfra fram „bolsíur“ á yfirskilvitleg-
an hátt. En hún lagði ekki upp í
þessa ferð óundirbúin. Hún var
löngu ferðbúin og beið þess að
himnasmiðurinn fengi henni reið-
skjóta við hæfi. Nú veit ég að hún
þeysir á gæðingum á grundum
himnaríkis, hlær og horfir með
glampa í brúnum augum út í nótt-
lausa voraldarveröld.
Guðs blessun fylgi þér Borga
mín, einhverntímann hittumst við á
grænum grundum eilífðarinnar,
sláum í spil og lítum í glas og skál-
um fýrir Skagafírði og skagfirskum
gæðingum. Þá verða nú bruddar
„bolsíur“ og hlegið eins og forðum
daga. Góða ferð. Hittumst heilar á
Kili.
Þín „stórfrænka"
Edda Eiríksdóttir frá Kristnesi.
Á haustdögum sjáum við litbrigði
jarðar og fuglana hverfa til annarra
landa. Svo er einnig með mannfólk-
ið, það hefur vistaskipti, en sumir
koma ekki aftur. Hinn 21. septem-
ber 1964 hóf undirrituð störf á
Heilsuhæli NLFÍ Hveragerði og frá
þeim degi hófust kynni okkar Guð-
borgar Brynjólfsdóttur sem nú er
kvödd í dag frá Görðum á Álfta-
nesi. Guðborg var fædd í Skaga-
firði, en frá Akureyri fluttist hún
til Hveragerðis í maí 1958, til starfa
á Heilsuhæli NLFÍ. Þar var hún
síðar skrifstofustjóri til ágústloka
1988.
Þega ég lít til áranna okkar á
skrifstofunni finn ég fyrir þakklæti
að hafa verið svo lánsöm að eign-
ast vináttu og tryggð hennar. Guð-
borg var ekki allra, en þeir sem hún
batt tryggð við voru vinir hennar,
en hún var jafnframt óeigingjörn
og nægjusöm í vináttu sinni. Til
vinnu var hún kröfuhörð fyrst og
fremst á sjálfa sig enda kappsöm
og fljóthugi.
Heilsuhælið var byggt upp af
hugsjón og þeir starfsmenn sem
léðu sína krafta í ómældri vinnu
eru margir hveijir horfnir eða hætt-
ir störfum og Guðborg var ein af
þeim. Lágvaxin og nett, alltaf
smekklega klædd, hafði yndi af
ferðalögum jafnt erlendis og hér
heima. Útivera átti hug hennar
meðan heilsa leyfði. Þessar myndir
skjótast fram.
Guðborg var bókelsk og fróð, hún
átti líka auðvelt með að setja saman
í bundið mál en var spör á það því
að hún var kröfuhörð þar við sig
eins og ævinlega.
Veraldlegur auður var ekki það
sem hún sóttist eftir, hún beinlínis
hafnaði honum af meðvitaðri
nægjusemi. Einfaldleikinn og aðrar
víddir í bóklestri og tónlist var henn-
ar nægtabrunnur. Nærvera hennar
var góð. Hún var ekki fyrir börn,
en samt nutu börn nærveru hennar
því hún virti þau og því fengu börn-
in mín hennar vináttu þegar þau
voru lítil og fullorðin.
Haustið tók Guðborgu með í ferð-
ina sem allir fara einhvern tímann.
Kvödd er hún af mér og fjöl-
skyldu minni. Mæt, góð vinkona og
samstarfsmaður hefur fengið hyíld.
Hvíli hún í friði.
Jóna Einarsdóttir.
HONDA, HONDA, HONDAH
91 HONDA ACCORD 2.2L EXI 4ra dyra, Deluxe útgáfa af Honda Acc-
ord, ekinn 45 þús. km, óaðfinnanlegur, vínrauður, ABS, hraðastilling,
rafmagn í rúðum, speglum, sæti, loftneti, samlæsingar, sóllúga, vindskeið-
ar, vökva- og veltistýri, sjálfskiptur, leðurstýri, sérinnrétting, 15“ álfelg-
ur, ný Michelin sumardekk, GoodYear vetrardekk, vél 150 din, bein inn-
spýting. Nýr 2.950.000 Verð/tilboð 1.850.000
92 HONDA CIVIC ESI 4ra dyra, ekinn 24 þús. km. eins og nýr, stein-
grár, sjálfskiptur, rafmagn i rúðum, speglum, samlæsingar, vökvastýri,
14“ felgur, VTEC 125 din 1600 vél, bein innspýting. Nýr 1.700.000
Verð/tilboð 1.500.000 UPPLÝSINGAR í SÍMUM 91-654103, 678888.