Morgunblaðið - 05.03.1994, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. MARZ 1994
15
Kolbeinn Arnason
Þetta er vægast sagt lítið úrtak,
sem nær til innan við 3% af flatar-
máli landsins. Á það má minna að
á vegum RALA hefur verið gefin
út á annað hundrað gróðurkorta
og mörg fleiri eru til óútgefin í
handriti. Að vísu hefði verið nauð-
synlegt að framkvæma nokkra út-
reikninga af kortunum til þess að
unnt væri að nota þau í þessu skyni,
en varla lá svo mikið á að birta
niðurstöðumar að ekki væri tími til
þess. Miklu víðtækari samanburðar
er þörf. Hann ætti hins vegar ekki
eingöngu að taka til heildarflatar-
máls gróðurs á kortunum heldur
fyrst og fremst til þess hvaða gróð-
urlendi eru á þeim. Það er hin nauð-
synlega viðmiðun, ef nota á gervi-
tunglagögn til að meta gróðurþekju
og ástand gróðurs og ekki síður ef
nota á þau til þess að gera áætlan-
ir um gróðurvemd og landgræðslu
eins og forystumenn landgræðslu-
mála hafa lýst yfír að eigi að gera.
Gervitunglagögn geta komið að
miklu gagni á ýmsum rannsókna-
sviðum. Slík gögn eru hins vegar
vandmeðfarin og útreikningar eftir
þeim byggjast á margvíslegum for-
sendum sem taka verður fullt tillit
til. Sú umræða sem orðið hefur um
gervitunglamyndir og gróðurþekju
landsins sýnir hve brýnt það er að
ljúka sem fýrst gróðurkortagerð af
landinu. Þegar því verki er lokið
er kominn grundvöllur, byggður á
vettvangsvinnu, sem nauðsynlegur
er til þess að gervitunglagögnin
komi að tilætluðum notum við gróð-
urrannsóknir og eftirlit með gróðri.
Höfundar em náttúrufræðingur
ogfyrrv. deildnrsijóri á RALA og
jarðeðlisfræðingur og
sérfræðingur í fjarkönnun við
Verkfræðistofnun Háskóln
tslnnds.
STVRKVEITING ÚR MINNINGARSJÓDI
ÁRSÆIS SIGURÐSSONAR OG
SIGURRJARGAR PÁLSDÓTTUR
Á þessu ári verður veittur styrkur úr sjóðnum sam-
kvæmt skipulagsskrá hans, „til að styrkja hæfan fræði-
mann til rannsókna á ættum Skaftfellinga og/eða
byggðasögu V estur-Skaftafellssýs!u“.
Umsóknum skal fylgja stutt, greinagóð lýsing á því við-
fangsefni, sem styrknum yrði varið til.
Styrkþegar skuldbinda sig til að skila greinargerð um
framkvæmd verksins fyrir árslok 1994.
Sérstök umsóknareyðublöð fást hjá formanni sjóðs-
stjómar, Sveini Pálssyni, Blönduhlíð 7, 105 Reykjavík,
sími 18974. Umsóknir þurfa að berast honum
fyrir 15. apríl næstkomandi.
tunglamyndum (u.þ.b. 10 myndum)
sem teknar voru að sumarlagi á 7
ára tímabili, 1986-1992. Þessi
sumur var árferði og þar með
gróska að sjálfsögðu mjög mismun-
andi, auk þess sem myndirnar voru
ekki teknar á sama tíma sumars.
Mæligögnin eru því ekki innbyrðis
sambærileg. Á gervitung^amynd
gæti hálfgróið land í góðu árferði
komið út eins og algróið land í
slæmu árferði.
Úrtak gróðurkorta til
samanburðar
Hér hefur verið bent á atriði sem
verður að taka tillit til svo að niður-
stöðumar verði marktækar. Við
þetta má svo bæta að við útreikn-
inga Landmælinga var heildarfíat-
armál gróins lands á 17 af gróður-
kortum RALA borið saman við
heildarflatarmál samkvæmt gróð-
urmyndinni af sömu svæðum og
hlutfallið síðan notað til að reikna
út flatarmál gróðurþekjunnar af
landinu öllu eftir gróðurmyndinni.
Á þessi kjördæmisþing væri kosið
í almennum kosningum, samhliða
annaðhvort sveitarstjórna- eða Al-
þingiskosningum. Þannig væri
kominn vísir að 3. stjórnsýslustig-
inu, millistigi sveitarstjóma og Al-
þingis, sem margir telja að vanti
hérlendis. Kjördæmisþingin hefðu
sjálfdæmi og réðu alfarið hvaða
sjónarmið yrðu ráðandi við úthlut-
un; hámörkun aflagjalds, stuðning-
ur við smáútgerðir eða einhver önn-
ur sjónarmið.
í Svíþjóð er starfandi milli stjórn-
sýslustig, sk. Landsþing. Þeirra
meginverkefni eru á sviði heilsu-
gæslu, rekstur sjúkrastofnana
o.þ.h. Hérlendis myndu kjördæmis-
þingin fyrst og fremst starfa að
auðlindastjórnun.
Við það fyrirkomulag sem lýst
er að ofan verður tilhneigingin lík-
lega sú að aflaheimildir safnist á
fárra hendur. Þeir stóru geta greitt
hærra verð fyrir aflaheimildir og
sópað að sér á kostnað hinna
smærri. Það er ekki að öllu leyti
slæmt því líklegt er að þannig megi
í auknum mæli njóta hagkvæmni
stærðarinnar og auka framlegð úr
atvinnuveginum. Á hinn bóginn
getur slík þróun ofboðið réttlætis-
kennd manna og skyldi síst gera
lítið úr þeim þætti. Þess vegna er
ekki fráleitt að setja um það reglur
hversu stóran hlut einstakar út-
gerðir mega hafa í heildarkvóta.
Hvað sem líður er ljóst að fisk-
veiðistjórn af einhveiju tagi er
nauðsynleg fyrir þjóðfélag sem
byggir tilveru sína á fískveiðum.
Hvernig sú stjórn á að vera verður
alltaf umdeilt. Lágmarkskrafa er
þó að meginmarkmiðin séu skýr og
framkvæmdin ótvíræð. Núverandi
útfærsla á kvótakerfí við fiskveiðar
er hvorki skýr né ótvíræð. Sala á
veiðiheimildum í almannaþágu
þjónar hins vegar bæði hagkvæmn-
is- og réttlætissjónanniðum. Út-
hlutun á hluta aflans til byggðar-
laga dreifir valdi og kemur til móts
við hefðbundinn rétt byggðarlaga
til auðlinda undan ströndum Is-
lands.
Höfundur er umhverfis- og
auðlindnfræðingur.
Aflmikill
Rúmgóður
Hljóðlátur
Þeir sem hafa reynsluekið Ford Mondeo
hafa komist að einni niðurstöðu: FULLKOMINN!
Enda var Ford Mondeo kosinn Bíll ársins í Evrópu 1994.
Það er heldur ekkert ÓTRÚLEGT við það.
Ford Mondeo er t.d. búinn staðalbúnaði
sem enginn bíll í sama verðflokki
getur státað af. Við getum nefnt
upphitaða framrúðu (öll rúðan),
upphitaða hliðarspegla,
loftpúða í stýri og þjófavörn.
Komdu og sjáðu með eigin augum
af hverju þessi glæsilegi bíll
var kosinn bíll ársins 1994.
Reynsluaktu Ford Mondeo.
Verð frá kr. 1.789.000
með ryðvörn og skráningu.
í Morgunblaðinu þann 28. nóvember
síðaslliðinn binist dómur um Ford Mondeo
þar sem sagði að hann væri gallalaus.

BfLL ársins
1994
Globus?
-Iieintur gceda!
Lágmúla 5, sími 91- 68 15 55
GOTTFÓLK/SlA-11«