Morgunblaðið - 09.09.1994, Page 20

20 FÖSTUDAGUR 9. SEPTEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
I
Járn og
glerverk
MARTA María Hálfdánardóttir
glerlistakona opnar sýningu á
járn- og glerverkum á Hótel
Holiday Inn, á morgun laugar-
daginn 10. september kl. 14.
Marta María hefur fengist við
glerlist í mörg ár. Hún hefur hald-
ið einkasýningar og tekið þátt í
samsýningum hérlendis og er-
iendis, m.a. hjá listfræðingnum
J.J. Ewers í Köln í Þýskalandi.
Sýningin verður opin næstu
tvær vikurnar, henni lýkur 25.
september.
Fjölskrúðugir fletir
MYNDLIST
Gallerí einn cinn
MALVERK
SIGURBORG
STEFÁNSDÓTTIR
Opið alla daga kl. 14-18 tíl 14. sept-
ember. Aðgangur ókeypis
GALLERÍ einn einn hefur feng-
ið andlitslyftingu, en nýlokið er við
að endumýja ytra byrði hússins,
sem nú stendur keikt og reisulegt
neðst við Skólavörðustíginn. Von-
andi á þetta hús eftir
að þjóna myndlistinni
með sama brag og fyrr
enn um sinn.
ið, en myndirnar eru sneisafullar
af ímyndum af persónum, helgi-
táknum, ljósum, matarborðum
o.s.frv.
Þessi mikla fylling flatanna
kann í fyrstu að virka sem kraðak
og ofhlæði, en svo reynist ekki við
nánari skoðun; myndefnið er
skipulega fram sett, og vel afmark-
að í fletinum hveiju sinni. Einstök
verk kunna að vekja með áhorfand-
anum tilfínningu fyrir ákveðnum
boðskap, eins og t.d. raðir mann-
vera á þrautagöngu í mynd nr. 9,
eða bogin bök þjáningarinnar í
geta sýningargestir í raun valið sína
eigin.
Gnótt tákna í myndunum leiðir
skiljanlega hugann að mögulegu
inntaki þeirra, en þó er varasamt
að leita of langt eftir skýringum;
leikurinn í myndefninu er slíkur
að samspil forma í fletinum er lík-
ast til helsta viðfangsefni Sigur-
borgar í sýningunni. Engu að síður
veita slíkar vangaveltur verkunum
óneitanlega meiri fyllingu og dýpt,
og verða mögulega til þess að
menn njóta myndanna enn frekar
en ella.
Sigurborg Stefáns-
dóttir stundaði sitt list-
nám í Danmörku, þar
sem hún útskrifaðist frá
Skolen for Brugskunst
1987; frá þeim tíma
hefur hún m.a. haldið
tvær einkasýningar hér
á landi, en hún hefur
starfað sem kennari við
MHÍ síðastliðin fímm
ár.
Hver listamálari er í
verkum sínum í grunn-
atriðum fyrst og fremst
að fást við liti og form;
hvemig þessir tveir
þættir vinna saman til
að skapa heilstæð verk
SIGURBORG Stefánsdóttir: Án titils.
og fullunna fleti, sem listamaður-
inn getur verið sáttur við að láta
frá sér. Þar er samsvöruninni hins
vegar lokið, því það er eitt hið
áhugaverðasta við myndlistina, að
þrátt fyrir sameiginlegan grunn
vinna engir tveir listamenn eins
úr þessum þáttum.
Sigurborg sýnir hér tæplega
þijátíu myndir, ýmist unnar með
akryl á striga eða pastellitum á
pappír; allar eru þær án titils. Það
sem strax vekur athygli áhorfand-
ans er fylling flatarins í myndun-
um; oftar en ekki er flöturinn
markaður niður í reiti, þar sem
ákveðin áhersluatriði fylla út í rým-
mynd nr. 4; önnur vísa til léttari
tilveru og skemmtilegri, eins og
nr. 21 eða nr. 27, sem einnig njóta
birtu pastellitanna einkar vel.
Mynd nr. 2 er um margt sérstök,
enda unnin með pastellitum á blað-
síður úr símaskránni,_ sem er raðað
saman í eina heild. Á hveiju blaði
er teikning af tveimur manneskjum,
og eru hér á ferðinni undirbúnings-
skissur fyrir bókarkápu, sem lista-
konan hefur unnið; er gaman að
sjá á hvem hátt ímyndin hefur þró-
ast smám saman í gegnum allt
verkið, en þar sem hin endanlega
lausn er ekki mörkuð sérstaklega,
Hér er á ferðinni ánægjuleg og
frískleg sýning, sem flettar ágæt-
lega saman ijölskrúðugt formspil í
þröngum fleti og hugsanleg tákn-
gildi þeirra ímynda, sem þar koma
fram.
Vegna ofangreindra fram-
kvæmda við Gallerí einn einn fór
sýningarhald hins vegar lítillega
úr skorðum, en opnun sýningar
Sigurborgar tafðist nokkuð og
stendur hún því ögn styttra en
sýningar þarna gera venjulega; er
vert að benda listunnendum á að
framundan er síðasta sýningar-
helgi.
Eiríkur Þorláksson
Rödd einsemdar
o g einlægni
BOKMENNTIR
Ljóð
100 KVÆÐI
I never spoke with God,
Nor visited in heaven;
Yet certain am I of the spot
As if the chart were given.
eftír Emily Dickinson. Hallberg
Hallmundsson íslenskaði.
Brú 1994 - 142 síður.
EMILY Dickinson (1830-1886)
var á margan hátt einkennilegt
ljóðskáld sem átti eig-
in tón, barnslegan og
einlægan, en ljóð
hennar búa yfir mik-
illi lífsreynslu þótt
hún lifði fábrotnu og
oft einangruðu lífi.
Það kemur sannar-
lega á óvart að digurt
safn ljóða hennar er
nú komið út í íslenskri
þýðingu. Hallberg
Hallmundsson í New
York hefur áður þýtt
og kynnt Stephen
Crane í flokki sem
hann kallar Bandarísk skáld. 100
kvæðum eftir Emily Dickinson
Emily Dickinson
fylgir ítarlegur og afar fróðlegur
inngangur um skáldkonuna, ævi
hennar og ljóð, auk eftirmála.
Eins og Hallberg minnir á komu
ekki nema tíu ljóð á prent meðan
skáldkonan lifði, en mörg ljóð birti
hún í bréfum til vina sinna. Nú
er hún að margra dómi talin ann-
að helsta skáld Bandaríkjanna á
nítjándu öld, hitt skáldið er Walt
Whitman. Það hlýtur þó að orka
tvímælis að bera Dickinson og
Whitman saman.
Dickinson er smámyndasmiður,
Whitman víðfeðmur, landslag
hans stórt. Bæði skáldin eiga það
sameiginlegt eins og öll meirihátt-
ar skáld að taka lesendur með sér
í ferðalag á lítt kannaðar slóðir.
Skáldskapur Dickinson hefur verið
sagður minna á dulúðarheim Will-
iams Blake og er það ekki út í
bláinn. Blake var skáld innsæis
og tjáning hans gat stundum virst
bamsleg.
Fyrsta ljóðið sem Hallberg Hall-
mundsson þýddi eftir Dickinson
var Ég hef ei heiðlönd séð (nr. 73
Þótt ljóðið sé mun einfaldara á
frummálinu eru tök þýðandans
ekki beinlínis aðfinnsluverð. Orð
eins og mar og tafði eru þó líklega
of „skáldleg“ eða aldurhnigin á
þessum stað.
Meðal sérkenna
Dickinson er málbeit-
ing hennar, en brag-
form hjá henni var
ekki alltaf samkvæmt
ströngustu reglum.
Hallberg auðnast að
sýna þetta víða í þýð-
ingum sínum þótt
hann sé nokkuð háður
íslenskri hefð. Þýðing-
arnar bera vitanlega
svipmót þýðandans.
Emily Dickinson á
sér marga aðdáendur
eins og ljóst ætti að
vera. Sjálf mun hún ekki hafa
gert sér grein fyrir gildi ljóða
sinna, að minnsta kosti ekki fyrir
aðra. Hún líkti birtingu ljóða eða
útgáfu við uppboð og kallaði hana
jafnvel viðurstyggð. Ekki átti að
verðleggja anda mannsins.
í mikilli einsemd sinni og ein-
angrun sá hún betur en flestir
aðrir hjóm lífsins. Hún yrkir eftir-
minnilega um vegferð mannsins.
í Ég dokaði ekki eftir dauðanum
eru skýrar myndir: „Ég dokaði
ekki eftir dauðanum;/ því dokaði
hann eftir mér./ Vagninn aðeins
okkur tvö/ og ódauðleikann bar.“
Léttleika þessa alvörugefna
ljóðs kemur Hallberg vel til skila:
Við ókum hjá skóla - ungviði lék sér
með ærslum við salt og ról -
og ökrum þaðan sem öxin mændu.
Við ókum hjá hnígandi sól
100 kvæðum):
Ég hef ei heiðlönd séð
né heldur úfinn mar.
Samt þekki ég lyngið beijablátt
og brotfald öldunnar.
eða öllu heldur hún hjá okkur.
Hroll fékk mér dögg og kul:
Ég hafði ekki klæðst nema híalíni
með hismi eitt fyrir sjal.
Á guð hef ég aldrei yrt
og aldrei á himnum tafði.
Samt er mér þangað leið jafnlétt
og landabréf ég hefði.
Á frummálinu er ljóðið þannig:
I never saw a moor,
I never saw the sea;
Yet know I how the heather looks,
And what a wave must be.
Stundum er fundið að því að
þýðingar á ljóðum erlendra skálda
séu takmarkaðar, aðeins fá sýnis-
horn úr verkum þeirra freisti þýð-
enda. Um þýðingar Hallbergs
Hallmundssonar á bandarískum
skáldum verður þessu ekki haldið
fram. Það eru reyndar fleiri teikn
á lofti um að bandarísk ljóðlist fái
rækilega kynningu hér á landi.
Má benda á þýðingar Sverris
Hólmarssonar í því sambandi.
Jóhann Hjálmarsson
Fyrir þá sem þurfa raýjustu tækni, mikinn
vinnsluhraða og góða möguleika á uppfærslu
OPIÐ ALLA
LAUGARDAGA ;
10-16
486 eða Pentium örgjörvi ásamt PCI Local Bus
Aukið IDE og afkastameira ECP Miðartengi
Búnaður fyrir DMI (Desktop Management Interface)
Snartenging með “Plog and Plcry"
Orkusparnaðarkerfi
Tækjastjóri fyrlr Ethernet á móðurborði
SCSI-2 á móðurborði
Öflugt öryggiskerfi og fullkomin læsing (Power Lock)
abi Tullp Computers leggur mikia
áherslu á gæði og hefur fengið
IS09001 vottun fyrlr þróun, NÝHERJI
Workgroups 3.11
I BLAÐASÖLUNNI
ÁJÁRNBRAUTA-
é "
<a>
framleiðslu og þjánustu.
SKAFTAMLto 24 - SlMI 69 77 OO
Alllaf skrefi i undan
mm.
rkusparnaftar- Multlmedla
kerfl
Tullíp computers
STÖDINNI,
KASTRUPFLUGVELLI
OG Á RÁDHÚSTORGI
Gæðamerkið frá Hollandi
■
' ' '

i
í