Morgunblaðið - 04.10.1994, Síða 34

34 ÞRIÐJUDAGUR 4. OKTÓBER 1994
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
ÓLÖF SIG URJÓNS-
DÓTTIR
+ Ólöf Siguijóns-
dóttir var fædd
í Keflavík 4. októ-
ber 1923. Hún lést
í Grensádeild Borg-
arspítalans 28. sept-
ember síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Sigur-
jón Pálsson verka-
maður, f. 12. ágúst
1896 í Keflavík, d.
15. ágúst 1975 í
Reykjavík, og
Helga Finnsdóttir
kjólameistari, f. 28.
september 1895 á
Stóru-Borg, Austur-Eyja-
fjallahreppij d. 25. apríl 1989 í
Reykjavík. Olöf var fjórða í röð
sex systkina. Hin eru: Finnur,
f. 14. nóvember 1919, Sigurjón
Helgi, f. 14. nóvember 1919, d.
24. desember 1936, Henný
Dagný, f. 29. apríl 1922, Pálína
Þuríður, f. 17. júní 1931 og
Jóhanna Kristín, f. 31. maí
1935. 8. júni 1946 giftist Ólöf
eftirlifandi eiginmanni sínum,
Helga Eiríkssyni, fv. aðalbók-
ara, f. 13. febrúar 1922 á Sand-
ÓLÖF tengdamóðir mín lést hinn
28. september sl. - á afmælisdegi
móður sinnar. Hún verður jarðsett
á afmælisdegi sínum því hún hefði
orðið 71 árs í dag. Þó Ólöf hefði
ekki verið heilsuhraust síðustu árin
og oft átt við vanheilsu að stríða,
bar andlát hennar óvænt að. Hún
hafði í ágúst hlotið slæmt lærbrot
og gengist undir talsverða aðgerð.
Hún var svo komin á Grensásdeild
Borgarspítalans og stundaði þar
sjúkraþjálfun af dugnaði og ósér-
hlífni og ætlaði sér að komast aftur
heim sem fyrst. Virtist hún vera að
ná sér og var óbuguð og sagðist
bara þurfa að læra aftur að tylia í
fótinn og þá yrði hún aftur orðin fær
í flestan sjó. Hún var nú sem endra-
nær vongóð og virtist geta sigrað
næstum hveija raun. Hún hafði allt-
af mikið andlegt þrek hún Ólöf, hún
lét fátt buga sig og vildi standa
meðan stætt var, svo notuð séu
hennar eigin orð. En að morgni mið-
vikudagsins 28. september var lífi
hennar lokið. Hún fékk hægt og frið-
sælt andlát. Eftir sitja nú hnípnir
ættingjar og sjá á bak góðri konu,
elskulegri móður, ömmu, langömmu
og tengdamóður.
Ólöf fæddist í Keflavík en ólst upp
í Reykjavík og leit alltaf á sig sem
Reykjavíkurstúlku. Ólöf ólst upp á
kreppuárunum og settu þau ár mark
sitt á líf hennar og lífsviðhorf. Hún
var ekki nema 14 ára þegar hún fór
að vinna fyrir sér í vist hjá ókunnug-
um til að létta undir með foreldrum
sínum. Helga móðir hennar sagði
einu sinni við mig þegar við vorum
að ræða um þessi ár að það hefði
verið erfitt að senda dætur sínar svo
snemma út að vinna og sagði mér
þá að á meðan hún fékk að hafa
hana Ólu hjá sér „þá fannst mér ég
Afritanar-
stöðvar
meö hugbunaði
frá kr. 25.000,-
♦BGÐEIND-
Austurströnd 12. Sími612061.Fax612081
v_____________________/
felli í _ Öræfum.
Börn Ólafar og
Helga eru: Sigrún
Dúfa, læknaritari,
f. 25. október 1942,
gift Gunnari Karls-
syni; Eiríkur f. 29.
apríl 1947, for-
stöðumaður,
kvæntur Þórunni
Kristinsdóttur; Sig-
urjón, f. 13. júní
1949, meðferðar-
fulltrúi, kvæntur
Vilhelmínu Har-
aldsdóttur; Ingólf-
ur, f. 1. mars 1957,
starfsmaður og söngvari; Jón,
f. 23. febrúar 1959, vélaverk-
fræðingur, kvæntur Sigrúnu
Grétu Magnúsdóttur og Anna
Sigríður, f. 1. ágúst 1963, söngv-
ari, gift Enrico Bascarin. Af-
komendur Ólafar og Helga eru
nú 23 talsins. Ólöf vann ýmis
störf utan heimilisins. Síðustu
tíu árin vann hún sem aðstoðar-
stúlka tannlækna á vegum
Reykjavíkurborgar, lengst af í
Öskjuhlíðarskóla. Útförin fer
fram frá Dómkirkjunni í dag.
geta allt, hún var svo úrræðagóð og
viljug að allt virtist léttara meðan
hún var heima“, sagði sú góða kona.
Ólöf var róttæk í stjórnmálaskoð-
unum. Hugsjónin um jafnrétti allra
manna var henni hugstæð og aldrei
fór neitt á milli mála hvern hug
Ólöf bar til verkalýðsstéttanna og
sjómanna enda var hún komin af
sjómönnum og verkamönnum og
þekkti kjör þeirra frá þvi hún var
að alast upp hér í Reykjavík á
kreppuárunum. Faðir hennar var
sjómaður og verkamaður og hún
mundi vel atvinnuleysisárin þegar
fullfrískir heimilisfeður fengu ekki
vinnu, oft vegna stjórnmálaskoðana.
Hún talaði oft um þessi erfiðu ár
og gleymdi þeim aldrei. Þau kröppu
kjör, sem verkamannafjölskyldur
bjuggu við á þessum árum, fátækt-
in, allsleysið og óréttlætið settu
mark sitt á þetta fólk.
Ólöf giftist eftirlifandi eiginmanni
sínum, Helga Eiríkssyni, árið 1946.
Á þessum árum eftir stríðið var á
margan hátt erfitt að byija að búa.
Varla var húsnæði að fá fyrir ungt,
fátækt fólk en með dugnaði, spar-
semi og mikilli vinnu tókst þeim að
eignast íbúð í Karfavogi 60. Þau
voru ein af frumbyggjunum í því
hverfi og bjuggu þar í 15 ár. Árið
1962 keyptu þau sér hús í Efsta-
sundi 90 þar sem þau bjuggu í tæp
30 ár en höfðu nýverið keypt sér
minni og þægilegri íbúð í Grænuhlíð-
inni eða G7, eins og við kölluðum
það, og þar ætluðu þau að eyða ell-
iárunum. Ólöf og Helgi voru góð
hjón og voru ungu fólki sannar fyrir-
myndir í hvívetna. Þau áttu fallegt
og menningarlegt heimili og ólu
börnin sín upp í góðum siðum og
bera þau merki þess að hafa alist
upp hjá þessu greinda og víðsýna
fólki.
Ólöf var mörgum góðum kostum
gædd og var um margt mjög eftir-
minnileg og sérstök kona. Hún var
víðsýn og fordómalaus, hafði yfir sér
heimskonubrag og yfir henni var
svolítið sérstakur stíll. Hún var ailt-
af smekklega klædd og vel til höfð.
Svo var hún vel að sér, las mikið
og fylgdist með öllu sem efst var á
baugi og hafði skoðanir á flestu.
Hún var gædd miklu andlegu þreki
og virtist fátt geta bugað hana hvort
sem það voru hennar eigin veikindi
eða önnur áföll sem hún þurfti að
mæta á lífsleiðinni. Bjartsýn og reif
LEGSTEINAR
H6llUHfiflUNI 14, HfiFNRRFIRÐI, SÍMI 91-652707
var hún oftast og hafði ætíð hnyttin
tilsvör á hraðbergi, þar sem það átti
við og hitti oft þann fyrir sem henni
fannst gefa tilefni til. Ungt fólk átti
hún sérstaklega gott með að um-
gangast. Hún gat vel sett sig inn í
hugarheim þeirra ungu og skildi þau
vel. Vinir barna hennar tóku við
hana tryggð og heimsóttu hana oft
og barnabörnin hennar urðu afar
hænd áð þessari skemmtilegu ömmu
sinni og hún var sniðug eins og Ólöf
dótturdóttir hennar sagði oft. Oft
voru fjörlegar samræður við eldhús-
borðið þegar þetta unga fólk kom í
heimsókn til þeirra Ólafar og Helga
og mikið rætt um mál sem voru efst
á baugi hveiju sinni og sagðar sög-
ur. Ólöf var sagnabrunnur um atvik
frá liðnum dögum, sem yngra fólki
var ókunnugt um, og hún var bæði
stálminnug og fróð og vel greind var
hún þessi kona.
Ég kom inn í þessa ijölskyldu
fyrir tæpum 20 árum, feiminn
sveitapiltur. Þau hjónin tóku mér af
einstakri elskusemi og meðfæddri
kurteisi og hafa fáar óskyldar mann-
eskjur verið mér jafn góðar og Ólöf
og Helgi og átti ég þar vini í stað.
Þegar ég kynntist Ólöfu, var hún
hún komin á miðjan aldur og ég
dáðist að þeim dugnaði og áræði sem
bjó í þessari fíngerðu konu. Hún lét
sér fátt fyrir bijósti brenna og má
til gamans geta þess að ótrauð lærði
hún á bíl og tók bílpróf þegar hún
var um fertugt. Ólöf vann úti með
sínu stóru heimili mestan hluta
ævinnar. Hún var sístarfandi, saum-
aði og pijónaði og hafði til að bera
listrænt handbragð við flest það sem
hún tók sér fyrir hendur. Hefði Ólöf
verið að ung stúlka í dag og átt
kost á að mennta sig, tel ég víst að
hún hefði lagt fyrir sig einhverskon-
ar listnám.
Nú hefur Ólöf Iokið farsælli lífs-
göngu sinni. Hún skilur eftir sig sex
ágæt börn sem voru hennar stolt
og gleði í lífinu og elskulegan eigin-
mann sem sér nú á eftir sinni góðu
konu og sínum besta vini.
Ég minnist góðrar konu og kveð
hana með söknuði.
Gunnar Karlsson.
í lífi hverrar fjölskyldu er ákveð-
ið akkeri, ættfaðir eða móðir. Ef
einhver hefur verið slíkt akkeri í
okkar íjölskyldu var það Óla amma,
sem nú er dáin. Þó hún sé farin,
getur enginn tekið frá okkur minn-
inguna og hennar minnumst við
sem ærlegar ættmóður.
Óla amma var húmoristi, húman-
isti og síðan en ekki síst sósíalisti.
Ef einhver hefur kennt mér að
greina rétt frá röngu í stjórnmálum
og skoða öll mál á gagnrýninn hátt,
þá voru það hún og Helgi afi. Hvort
sem komið var í heimsókn í eldhús-
ið hjá Helga afa og Ólu ömmu,
yfir kaffi, hist í ættarveislum eða
bara hist, var stutt í hláturinn og
húmorinn sem hún var ríkulega
gædd.
Það er gegnum gangandi dálítið
sérstök gamansemi í fjölskyldunni,
gert mikið grín hvort að öðru og
hlegið svolítið að óförum hvors ann-
ars. Alltaf var jafn gaman að kotn-
ast að uppsprettunni sjálfri, Ólu
ömmu, og sjá og finna að vissir
hlutir eru okkur í raun í blóð born-
ir því þá undirstrikast tengslin,
blóðböndin, hvað best.
Mikið er búið að hlæja að Finni
bróður mínum, sem man það manna
best, þegar matardiskur sem afi
hafði sett út í glugga, í kælingu,
datt niður og mölbrotnaði en þá
voru afi og amma að passa mig og
Helga bróður á meðan mamma var
að eiga Finn á Fæðingarheimilinu.
Eða þá þegar amma kom storm-
andi inn á fæðingardeildina að
heimsækja fyrstu langömmu börnin
og vék sér að fyrsta starfsmanni
og tilkynnti að hér væri komin
„langamma tviburanna“ og vildi fá
að sjá börnin. „Hvaða tvíbura?"
spurði starfsmaðurinn, þar sem
nokkrar tvíburafæðingar eru í
gangi hverju sinni. Að svona smá-
skotum og sögum hefur verið hleg-
ið.
En þó stutt sé í hláturinn og
grínið þá rýrir það ekki festu akk-
ersins nerna síður sé og í mínum
huga var Óla amma þetta akkeri.
Festa Ólu ömmu í lífinu var Helgi
afi, maðurinn hennar og börnin sex
sem sjá nú á eftir lífsglaðri og
skemmtilegri konu, móður og fé-
laga. Fyrir hönd okkar barnabarn-
anna tíu og barnabarnabarnanna
sjö langar mig að senda þér þessi
orð:
Vor hinsti dagur er hniginn
af himnum í saltan mar.
Sú stund kemur aldrei aftur,
sem einu sinni var.
Því okkur var skapað að skilja.
Við skiljum. Og aldrei meir.
Það líf kemur aldrei aftur,
sem einu sinni deyr.
(Halldór Laxness)
Baldvin Loftsson.
Þegar leiðarlokin eru staðreynd,
leitar hugurinn ti! upphafsins, þ.e.
fyrstu kynna okkar Ölu. Það var
vorið 1946 að báðir bræður mínir
komu að Bjarnanesi með brúðir sín-
ar til þess að láta föður okkar gifta
sig. í fyrstu var ég ekki laus við
feimni við þessar fallegu stúlkur, en
það tók fljótt af. Það er alls ekki
sjálfgefíð að tengdum fylgi vinátta
en það gerðist í þessu tilfelli. Með
þakklæti og söknuði hugsa ég til
þeirra fjölmörgu stunda sem við Óla
deildum bæði blíðu og stríðu.
Þegar ég hugsa um Ólu sé ég
hana ævinlega fyrir mér umkringda
börnum og unglingum sem hún átti
auðvelt með að laða að sér með
elskulegu og glettnu viðmóti. Einnig
veit ég að hún var óspör á að leið-
beina bömum sem áttu í einhveijum
örðugleikum við nám. Sjálf átti hún
ekki kost á langri skólagöngu eins
og títt var um þá sem ólust upp á
kreppuárunum við þröngan kost.
Þrátt fyrir það er óhætt að segja
að Óla hafí verið vel menntuð. Þar
hjálpaðist að góð dómgreind og lest-
ur fjölbreyttra bókmennta m.a. á
ensku og norðurlandamálum.
Þó Óla og Helgi byggju á ýmsum
stöðum og alltaf væri gott að koma
til þeirra, er mér ofarlega í huga
tímabilið sem þau bjuggu í Karfa-
voginum. Þar áttu þau sitt fyrsta
heimili. Þar myndaðist sérstakt
samfélag meðal frumbyggjanna
þarna í Vogunum, fólk kynntist og
samgangur var mikill, enda var oft
glatt á hjalla.
Á þessum árum var Óla fyrst og
fremst húsmóðir sem bar tak-
markalausa umhyggju fyrir börnum
sínum sem smátt og smátt urðu
sex. Síðar meir þegar börnin voru
vaxin úr grasi stundaði Óla stöðugt
vinnu utan heimilisins, lengst af
aðstoðarmaður tannlækna, síðast í
Öskjuhlíðarskóla, éða svo lengi sem
heilsan leyfði.
Árin sem hún gekk ekki heil til
skógar voru orðin býsna mörg, enda
er mér kunnugt um að hún var til-
búin að kveðja lífið. Nokkrum dög-
um áður en hún dó töluðum við
þannig um dauðann í léttum tón
en þó i fullri alvöru. Dauðastríð
slapp hún við, hún átti það skilið,
svo oft var hún búin að finna mikið
til. Óla mín, mann- og dýravinur,
þakka þér fyrir allt og allt.
Við Guðjón vottum þér, Helgi
minn, og allri fjölskyldunni samúð
okkar.
Kristín Eiríksdóttir.
RAFN KJARTANSSON
+ Rafn Kjartans-
son var fæddur
í Reykjavík 27. sept-
ember 1935. Hann
lést á heimili sínu í
Reykjavík 24.
september. Foreldr-
ar hans hétu Ásta
Ágústsdóttir og
Kjartan Filipuss og
eru þau bæði látin.
Rafn var kvæntur
Vilborgu Guðjóns-
dóttur og átti með
henni fjögur börn,
sem eru Óskar, Ásta
Karen, Kjartan og
Sverrir. Rafn og Vilborg slitu
samvistum. Rafn átti þrjá bræð-
ur, Þorvald, Ágúst og Hauk
sem nú er látinn. Síðastliðinn
20 ár var Rafn í sambúð með
Kristínu Þorleifsdóttur. Útför
hans fer fram frá Dómkirkj-
unni í dag.
NOKKUR kveðjuorð til þín, Rabbi
minn, eins og við vinir þínir kölluð-
um þig. Margar ánægjustundir átt-
um við, ég og fjölskylda mín, með
þér gegnum þau 20 ár sem þið
systir mín áttuð saman. Það er svo
margs að minnast þegar maður
kveður vin eftir öll samveruárin sem
ekki er hægt að tíunda hér, en er
geymt í huganum.
Hugrekki þitt og æðruleysi í þín-
um erfiðu veikindum var með ein-
dæmum. Ekki varstu á því að gef-
ast upp fyrir manninum með Ijáinn.
Þú sagðir alltaf við
systur mína: Stína
mín, þetta kemur allt,
ég fer bráðum að fitna
aftur og vinna hjá
Gústa bróður, en hann
reyndist bróður sínum
sannur vinur í veikind-
um hans.
Stína systir mín, ég
og fjölskylda mín vott-
um þér innilega samúð
okkar, mikið varstu
góð og umhyggjusöm
við Rabba þinn í veik-
indum hans, enda var
ávallt mikill kærleikur
og gagnkvæm vinátta milli ykkar.
Kærar þakkir til hjúkrunarfólks á
Borgarspítalanum á deild A4 og
sérstakar þakkir fyrir ómetanlegan
stuðning frá Heimahjúkrun krabba-
meinsfélagsins.
Ég votta börnum hans og fóstur-
dóttur, Ingibjörgu, mína innilegustu
samúð.
Pálína Þorleifsdóttir.
Æskufélagi minn, Rafn Kjart-
ansson, er horfinn yfir móðuna
miklu. Kom það ekki á óvart því
hann hafði átt _ við vanheilsu að
stríða alllengi. Eg ætla mér ekki
að rekja lífsgöngu Rafns heldur
minnast fáeinum orðum á þau sam-
skipti sem við áttum í æsku.
Á stríðsárunum bjó Rabbi á
Smiðjustíg 5 og ég í nágrenninu.
Það var allstór hópur stráka sem
bjó í þessu hverfi. Sjónvarp var þá
óþekkt fyrirbæri og strákahópurinn
því alltaf í fótbolta eða skylmingum
með trésverðum. Einnig var fallin
spýta vinsæl. Leiksvæðin voru oft
róluvellir, túnið hjá dr. Helga Pét-
urs og safntúnið við Lindargötu þar
sem umdeilt hæstaréttarhús er nú
byggt.
Árið 1946 stofnuðum við íþrótta-
félag í hverfinu og var Rabbi einn
af stofnfélögunum. Félag þeetta var
starfandi í nokkur ár og tók Rabbi
þátt í flestum greinum, t.d. kúlu-
varpi, hlaupum, stangarstökki o.fl.
Þá tíðkaðist götukeppni í fótbolta
og var hverfisliðið allsterkt. Oftast
var keppt við KR-inga á Framnes-
vegsvelli og hart barist.
Rabbi átti þijá bræður, Haukur,
sá næstelsti, er látinn, en eftirlif-
andi eru Þorvaldur og Ágúst.
Heimilið á Smiðjustígnum var
mjög lítið í fermetrum talið og það
kom að því að Rabbi fékk herbergi
í risinu. Að sjálfsögðu var oft
strákafans í herbergi Rabba og
allmikið fjör og hávaði. Eins og oft
verður í samskiptum manna slitnaði
sambandið og hver fór í sína áttina
og þekki ég lífsgöngu Rabba lítið
hin síðari ár, en þó grunar mig að
æskuárin hafi verið hans mestu
hamingjuár.
Að lokum vil ég þakka Rafni
fyrir öll þau æskuár sem við áttum
sanan og vona að minningin um
góðan dreng verði öllum aðstand-
endum huggun harmi gegn.
Theódór Óskarsson.