Morgunblaðið - 24.08.1995, Blaðsíða 4

4 B FIMMTUDAGUR 24. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
____________________________VIÐSKIPTI_____________________________
Iðnþróunarsjóður fikrar sig nú áfram í áhættufjármögnun til nýsköpunar
Lána með hugvitið
eitt til trvggingar
Þorvarður
Alfonsson
íslenskur áhættu- /<0 0 \ % «>/ \% 4 p 0 k : I m I
fjármagnsmarkaður
Með þátttöku Iðnþróunarsjóðs í áhættufjármögnun hefur bæst við nýr kostur á þennan markað sem hvorki er bundinn einstökum atvinnugreinum eða landsvæðum eins og RAÐSTOFUN 1994 flestir þeirra sjóða sem nú Fjárhæðir í milljónum króna starfa á markaðinum Hluta- bréf Útlán Styrkir Samtals
Þróunarfélagið 80 19 0 99
Eignarhaldsf. Alþýðubankans 155 0 0 155
Iðnlánasjóður, vöruþróunar- og markaðsdeild 0 75 64 139
Aflvaki hf. 14 8,5 7 29,5
Byggðastofnun 0 596 74 670
Ferðamálasjóður 0 132 0 132
Tæknisjóður Rannsóknaráðs ríkisins 0 0 200 200
iðnþróunarsjóður 230 230
* Fjárhagsárið 1. maí 1995-30. apríl 1996.
ÞAÐ HEFUR lengi
verið haft á orði að
hér á landi vanti
áhættufjármagn til
nýsköpunar í atvinnu-
lífinu. Erlendis hefur
það tíðkast að útvega
slíkt fé með hlutafjár-
söfnunum en hér á
landi hafa ýmsir talið
hlutabréfamarkaðinn
of ófullkominn til þess
að skila því hlutverki.
Síðla í vetur var
hlutverki Iðnþróunar-
sjóðsins hins vegar
breytt með setningu
nýrra laga um hann í
tilefni þess að sjóðurinn hafði kom-
ist alfarið í íslenska eigu.
Með þessum breytingum mun
sjóðurinn leggja áherslu á þáttöku
í fjármögnun verkefna sem tengj-
ast vöruþróun og nýsköpun, út-
flutningi íslenskra afurða og ís-
lenskri fjárfestingu erlendis auk
stuðnings við verkefni sem tengj-
ast fjárfestingu erlendra aðila hér
á landi. Eigið fé sjóðsins er nú 2,3
milljarðar króna og mun hann
hafa 230 milljónir króna til ráð-
stöfunar fram til 1. maí 1996.
Gjörbreytt lánastefna
Segja má að um kúvendingu sé
að ræða í starfsemi sjóðsins þar
sem áherslan er lögð á að útvega
áhættufjármagn til nýsköpunar-
verkefna af ýmsu tagi án þess að
neinar veðtryggingar komi á móti.
„Við lánuðum fyrst og fremst gegn
veðum áður en þessar breytingar
áttu sér stað en nú höfum við
engar tryggingar fyrir greiðslum
aðrar en hugmyndirnar sjálfar og
þær viðskiptaáætlanir sem liggja
þeim að baki. Trygging okkar er
þó ekki síst í þeim sem standa að
baki hugmyndanna, hæfileikum
þeirra og getu til að koma þeim í
arðbæran rekstur, sem tryggir að
fjármagnið skili sér til baka,“ seg-
ir Þorvarður.
Ekki er þó eingöngu um lánveit-
ingar að ræða því sjóðurinn hefur
einnig heimild til þess að leggja
til aðstoð í formi hlutafjár eða
veita í afmörkuðum tilfellum beina
styrki. Þar er þó einkum um að
ræða verkefni sem hópur fyrir-
tækja eða einstakl-
inga getur notið góðs
af. Sem dæmi má
nefna skipulögð verk-
efni, sem standa hóp-
um fyrirtækja og
frumkvöðlum til boða,
t.d. á vegum Iðn-
tæknistofnunar, Út-
flutningsráðs og fleiri
aðila. Einnig má nefna
verkefni á vegum
Fj árfestingarskrif-
stofu iðnaðar- og við-
skiptaráðuneytis og
Útflutningsráðs, sem
vinnur að því að örva
erlenda aðila til fjár-
festinga í atvinnulífi hér á landi.
Áhættudreifing
Iðnþróunarsjóði er ekki heimilt
að lána hærri upphæðir en sem
nemur 50% af heildarkostnaði.
Þeir aðilar sem leita fyrirgreiðslu
hjá sjóðnum verða því að leggja
fram a.m.k. helming þess fjár sem
til þarf. Þorvarður segir sjóðinn
hins vegar taka fullan þátt í áhætt-
unni með sínum hluta af fjármögn-
uninni og séu lán afskrifuð ef út-
séð þyki að viðkomandi verkefni
leiði ekki til arðbærrar framleiðslu.
„Í ljósi þeirrar áhættu sem við
tökum eru allar hugmyndir sem
koma inn á borð til okkar skoðað-
ar vandlega. Ef við teljum þörf á
leitum við, í samráði við umsækj-
anda, eftir sérfræðiaðstoð utan
sjóðsins. Við höfum gert sérstakan
samning við Iðntæknistofnun um
aðstoð við frumkvöðla, sem til
okkar leita, við útfærslu hug-
mynda ef við teljum þær ekki
nægilega vel skilgreindar. Þar er
farið yfir alla nauðsynlega þætti
og reynt að athuga hvort viðkom-
andi hugmynd eigi möguleika á
að ganga upp. Sé það niðurstaðan
geta menn leitað til okkar á ný.“
Þá bendir Þorvarður á að aðeins
lítill hluti þeirra hugmynda sem
reynt er að koma á framfæri nái
nokkurn tíma að skila hagnaði,
samkvæmt rannsóknum sem gerð-
ar hafa verið þar á. „Það má segja
að ein af hveijum tíu hugmyndum
komist til framkvæmda og af
hveijum tíu hugmyndum sem
komast svo langt skila aðeins ein
Með nýjum lögum um
Iðnþróunarsjóð hefur
hlutverki hans verið
breytt og leggur hann
nú mesta áherslu á
áhættulánastarfsemi.
Þorsteinn Víglunds-
son ræddi við Þorvarð
Alfonsson fram-
kvæmdastjóra sjóðsins
um þessar breytingar
og þá kúvendingu sem
orðið hefur í útlána-
stefnu sjóðsins.
til tvær einhveijum hagnaði."
Þorvarður segir það miður
hversu fá starfandi fyrirtæki hafi
sótt um fyrirgreiðslu hjá sjóðnum
til áhættusamra þróunarverkefna.
„Fyrirtæki geta oft leyst fjár-
mögnun á smærri verkefnum á
eigin spýtur en láta kannski kyrrt
liggja að ráðast í stærri áhættu-
verkefni þar sem þau treysta sér
ekki til þess að hætta miklu fjár-
magni í þau. Þar getur Iðnþróun-
arsjóður komið inn í myndina með
helming þess fjár sem til þarf en
það verður að segjast eins og er
að of fá starfandi fyrirtæki hafa
leitað eftir fyrirgreiðslu hjá okk-
ur.“
Leiða saman víðtæka þekkingu
Hugvit og stjórnunarhæfileikar
fara ekki alltaf saman og því geta
góðar hugmyndir mislukkast
vegna þess að rangt sé staðið að
framkvæmd þeirra. Þorvarður
segir að því sé reynt að leiða sam-
an þekkingu á mismunandi sviðum
til þess að reyna að tryggja fram-
gang hugmyndarinnar ef nauðsyn
er talin á því.
„Þar sem árangur verkefnisins
er eina tryggingin fyrir því að
framlag sjóðsins endurheimtist
ásamt eðlilegri ávöxtun gerum við
þá kröfu að geta fylgst mjög vel
með framgangi verkefnisins á öll-
um stigum. Hér er því ekki um
hefðbundin lán að ræða heldur er
gerður lánssamningur við lántak-
endur þar sem ýmis skilyrði eru
sett til að tryggja hagsmuni sjóðs-
ins.“
Þorvarður segir sjóðinn geta
áskilið sér rétt til beinnar íhlutun-
ar í verkefnið ef ástæða þyki til.
f slíkri íhlutun geti t.d. falist sú
krafa að fleiri aðilar komi að verk-
inu, nýir stjórnendur verði teknir
inn eða gripið verði til einhverra
tiltekinna ráðstafana.
Styrkja verkefni í Kóreu
Meðal fyrstu lánanna sem
sjóðurinn hefur afgreitt er um 20
milljón króna lán til Silfurtúns hf.
í Garðabæ. Fyrirtækið hefur á
undanförnum árum framleitt vélar
til framleiðslu á eggjabökkum úr
endurunnum pappír og hafa þær
verið seldar víða um heim. Lánið
er ætlað til að fjármagna markaðs-
skrifstofu sem fyrirtækið hyggst
opna í Kóreu nú í september. Skúli
Sigurðsson fjármálastjóri Silfurt-
úns segir þetta vera gert til að
stytta þjónustutímann við við-
skiptavini fyrirtækisins í Kóreu
jafnframt því sem skrifstofan mun
sjá um markaðssetningu í Austur-
og Suðaustur Asíu. Hann segir að
lánið dugi til fjármögnunar á
stofnkostnaði skrifstofunnar og
rekstrarkostnaði fyrsta árið. Innif-
alin í stofnkostnaðinum er ein vél
sem notuð verður sem sýningarvél
þar ytra og verður hún send utan
innan skamms.
„Við erum mjög ánægðir með
að þessi möguleiki skuli nú vera
til staðar þar sem oft vantar steyp-
una til að setja sem tryggingu að
baki fjárfestingum sem þessari.
Fasteignir smærri fyrirtækja eins
og okkar duga oft á tíðum skammt
sem tryggingar fyrir stærri fram-
kvæmdum og því er þetta mjög
þarfur möguleiki á fjármagns-
markaðnum. Trygging sjóðsins er
ekki fólgin í neinu öðru en þeim
hugsanlega arði sem við komum
til með að ná út úr þessum fram-
kvæmdum og því hafa þeir fylgst
mjög vel með því sem við höfum
verið að gera og hafa auðsjáanlega
trú á því,“ segir Skúli.
Nú þegar hefur sjóðurinn lagt
til 55 milljónir króna í 9 verkefni
og er þorri þess fjár í formi lána.
Þorvarður tekur þó fram að lítil
reynsla sé komin á þetta nýja hlut-
verk sjóðsins. Þetta sé fyrsta
starfsár hans með breyttum
áherslum og fram til þessa hafi
einungis fáum aðilum verið lánað.
Það verður hins vegar áhugavert
að sjá hvernig árangri þetta nýja
hlutverk Iðnþróunarsjóðs mun
skila.
I a
u
!
ii
fi
sí
SAMEINAÐIR VERKTAKAR H F.
Kaupgengi 1
7,40
Landsbréf gera hluthöfum í Sameinuðum verktökum hf. tilboð um kaup á hlutabréfum ífélaginu
á genginu 7,40 með eftirfarandi skilmálum:
IMStti Hlutabréf eru staðgreidd við afhendingu.
■■ Þóknun vegna sölu bréfanna er 1,25% af söluverði.
■■ Landsbréf hf. áskilja sér rétt til að takmarka kaup bréfanna, reynist framboð meira en fyrirliggjandi pantanir.
Landsbrcf hf. vekja athygli einstaklinga, sem nutu skattafrádráttar vegna kaupa á hlutabréfum í Sameinuðum verktökum hf. á árinu 1994 að endurgreiða þarf afsláttinn séu bréfin
seld nú. Það á þó ekki við séu hlutabréf í félögum sem njóta viðurkenningar ríkisskattstjóra keypt á móti innan íjögurra vikna frá sölu. Þeir sem kcyptu hlutabréf í félaginu á
árinu 1995 til að nýta sér skattafrádrátt þurfa, ef þeir selja bréfin, að kaupa ný hlutabréf á árinu 1995 til að viðhalda rétti til skattafrádráttar.
Ráðgjafar
Landsbréfa hf.
veita allar frekari
upplýsingar
H
, LANPSBREF HF.
7^4« hv -
g*Í4\

r M /, I i '■“? M H!ji'
if i i - , jií /
ÐURLANDSBRAUT
1 D Z REYKJAVIK
5 £ 8 8 2 0 0 B R £ F A S I M I 5 8 8 8 5