Morgunblaðið - 01.09.1995, Blaðsíða 8
8 C FÖSTUDAGUR1. SEPTEMBER1995
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 1. SEPTEMBER 1995 C 9-
DAGLEGT LIF
DAGLEGT LIF
ðstrit
i ymsum
löndum
Miðað er við einhleypan
barnlausan mann, sem
er eigna- og skuldlaus
og nýtir sér engan
skattafrádrótt.
Útreikningar eru miðað-
ir við að búið sé að
greiða skatta, enda eru
þá eftir raunverulegar
ráðstöfunartekjur.
Ritari í Sviss er rúma 3
mánuði að vinna ffyrir
Renault Clio, en sá ís-
lenski í rúma 13 mán-
uði að vinna fyrir sama
bíl.
Skattleysismörk eru -
hærri á íslandi en öðr-
um löndum í könnun-
inni, en misjafnt er
hvað hægt er að draga
frá skatti.
Sums staðar er gert ráð
fyrir að matar- og kaffi-
hlé séu tekin í vinnu-
tíma, en ekki er tekið
tillit til þess í þessari
könnun.
Hve lengi er
verkamaður
í byggingavinnu
að vinna
Kaupir bifreið: Renault Clio RN, 5d.,5g.,1200vél.
Sviss 4 mán. og 14 daga
Þýskaland 5 mán. og 6 daga
Holland 10 mán. og 6 daga
Ástralía 10 mán. og 6 daga
Lúxemborg 10 mán. og 14 daga
Spánn 10 mán. og 18 daga
Danmörk 10 mán. og 20 daga
England 12 mán. og 18 daga
ísland §5' 15 mán. og 13 daga
Dóminíkana 41 mán. og 3 daga
Jórdanía 96 mán. og 14 daga
Kaupij bensín:
Astralía 4 mín.
Danmörk 5 mín.
Þýskaland 5 mín.
Lúxemborg 6 mín. MMl .
England 7 mín.
Holland 8 mín.
Spánn 8 mín.i
Sviss ísland Dóminíkana 10 mín. 11 mín. 12 mín.
Jórdanía 33 mín.
Kaupir gallabuxur: "SS,:
Sviss 7 klst. og 26 mín.
Þýskaland 8 klst. og 21 mín.
Danmörk 8 klst. og 56 mín.
Ástralía 10 klst. og 9 mín.
England 10 klst. og 35 mín.
Lúxemborg 10 klst. og 56 mín.
Holland 11 klst. og 31 mín.
Spánn 12 klst. og 19 mín.
ísland iS 16 klst. og 59 mín.
Dóminíkana 30 klst. og 31 mín.
Jórdanía 108 klst. og 14 mín.
Kaupir rauðvín: Le Piat de Beujolais 750 ml.
Danmörk H 16mín.
Sviss 31 mín.
Þýskaland 38 mín.
Spánn íÉl'^ 40 mín. * 43mín.
Holland
England 54 mín.;
Ástralía Lúxemborg 1 klst. og 20 mín. : 1 klst. og 58 min. 2 klst. og 25 mín.
ísland
Dóminíkana 6 klst. og4mín.
Jórdanía 17 klst. og 57 mín.j
Kaupir
vodkaL jjSSjmif Smirnoff, WW 750 ml.
Þýskaland" Wl klst. og 3 min.
Spánn 1 klst. og 16 mín.
Lúxemborg 1 klst. og 19 mín.
Sviss 1 klst. og 26 mín.
Holland 1 klst. og 39 min.
Danmörk 2 klst. og 17 mín.
Ástralía 2 klst. og 18 mín.
England 2 klst. og 32 mín.
Dóminíkana íslandgfS 4 klst. og 44 mín. 5 klst. og 55 mín.
Jórdanía 14 klst. og 20 mín.
Kaupir 0^
mjólk: Nýmjólk,
Þýskaland 4 mín.
Danmörk 5 mín.
Holland 6 mín.
Sviss 6 mín.
Ástraiía 6 mín.
England 7 mín.
Lúxemborg 7 mín.
Spánn 8 mín.
ísland Sfi 10 min.
Dómlníkana 35 mín.
Jórdanía 65 mín.
Kaupir fij kók: dHi
Sviss 2 mín.
Þýskaland 3 mín.
Spánn 3 mín.
Holland 3 mín.
Ástralía 4 mínrj
England 4 mín.
Lúxemborg 5 mín.
Danmörk 6 mín.
ísland j| 11 mín. |
Dóminíkana 19 mín.
Jórdanía 22 mín.
Tvöfaldan
hamborgara
McDonaÍd'si
Ástralía 14 mín.
Þýskaland 16 mín.
Sviss 20 mín.
Danmörk 21 mín.
Holland 24 mín.
Lúxemborg 24 mín.
England 25 mín.
Spánn 27 mín.
island sfis 62 mín.
Jórdanía 91 mín.
Dóminíkana 157 mín.
Kaupir
rós:
Holland
Þýskaland
Dóminíkana
Danmörk
Ástralía
Lúxemborg
England
Sviss
Spánn
ísland
Jórdanía
7 mín.
8 mín.
11 mín.
12 mín.
17 mín.
19 mín.
21 mín.
26 mín.
30 mín.
46 mín.
54 mín.
Hve lengi er
sorphirðir
að vinna
fyrir
hlutun
Kaupir bifreið: Renault Clio RN, 5d., 5g., 1200 vél. Kaupij> bensín: 95 okt., '“í 3 mín. 4 mín.
Sviss Þýskaland 3 mán. og 15 daga 5 mán. og 16 daga Spánn Ástralía
Spánn 8 mán. og 10 daga Danmörk 5 mín.
Ástralía 10 mán. og 9 daga Þýskaland 5 mín.
Holland 10 mán. og 16 daga Lúxemborg 7 mín.
Danmörk 10 mán. og 20 daga Sviss 8 mín.
ísland SI5 12 mán. og 14 daga Holland 9 mín.
Lúxemborg 12 mán. og 21 dag England 9 mín.
England 15 mán. og 18 daga island jj^sj 10 mín.
Jórdanía 129 mán. og 8 daga Jórdanía 41 mín.
Dóminíkana 176 mán. og 5 daga Dóminíkana 44 mín.
Spánn 3 mín.
Þýskaland 4 mín.
Sviss 5 mín.
Danmörk 5 mín.
Ástralía 6 mín. i
Holland 6 mín.
Lúxemborg 8 mín. \
England 8 mín.
ísland §5 9 mín.
Jórdanía 83 mín.
Dóminíkana 152 mín.
Kaupir |
kók:
Spánn
Sviss
Þýskaland
Holland
Ástralía
Lúxemborg
Danmörk
ísland
Jórdanía
Dóminíkana
-------------
Tvöfaldan
hamborgara
McDonaÍd's:
Spánn 10 mín.
Ástralía 14 mín.
Sviss 16 mín.
Þýskaland 17 mín.
Danmörk 21 mín.
Holland 25 mín.
Lúxemborg 30 mín.
Engiand 31 mín.
ísland §}jjfi 56 mín.
Jórdania 116 mín.
Dóminíkana 685 mín.
Holland 8 mín.
Þýskaland 8 mín.
Spánn 11 mín.
Danmörk 12 mín.
Ástralía 17 mín.
Sviss 21 mín.
Lúxemborg 23 mín.
England 27 mín.
ísland | ^ 42 mín.
Dóminíkana 49 mín.
Jórdanía 69 mín.
Kaupir gallabuxur: ..1'^:.,’ Levi's 501, í *“ Levi's-verslun
Spánn Sviss Danmörk Þýskaland ™ 4 klst. og 25 mín. 5 klst. og 57 mín. 8 klst. og 57 mín. 8 klst. og 58 mín.
Ástralía Holland 10 klst. og 6 mín. 12 klst. og 1 mín.
Lúxemborg England ísland j§§g| Döminíkana Jórdanía 13 klst. og 19 mín. 13 klst. og 25 mín. 15 klst. og 28 mín. 133 klst. og 23 mín. 138 klst. og 45 mín.
Kaupir rauðvín Le Piat de ■ Beujolais ■ 750 ml.
Spánn Danmörk Sviss Þýskaland Holland England Ástralía 14mín. 16mín. 25 mín. ~ 40 mín. * 45 mín. 1 klst. og 8 mín. 1 klst. og 20 mín.
ísland sisi 2 klst. og 12 mín.
Lúxemborg Jórdanía Dóminíkana 2 klst. og 24 mín. 23 klukkustundir 26 klst. og 24 mín.j
Kaupir y
vodka: Jtfyjjt Smirnoff, gpr 750 ml.
Spánn 4 mT 27 mín.
Þýskaland 1 klst. og 7 mín.
Sviss 1 klst. og 9 mín.
Lúxemborg 1 klst. og 36 mín.
Holland 1 klst. og 44 mín.
Danmörk 2 klst. og 17 mín.
Ástralía 2 klst. og 18 mín.
England ísland ifS 3 klst. og 13 mín. 5 klst. og 24 mín.
Jórdanía 18 klst. og 23 mín.
Dóminíkana 20 klst. og 38 mín.
Hve lengi er
trésmiður
á verkstæði
M
aðvinr
fyrii
hlutunui
Kaupir bifreið: Renault Clio RN, 5 d., 5 g., 1200 vél.
Sviss 3 mán. og 12 daga
Þýskaland 5 mán. og 20 daga
England 6 mán. og 14 daga
Ástralía 9 mán. og 5 daga
Holland 10 mán. og 7 daga
Danmörk 11 mán. og 5 daga
Spánn 12 mán. og 4 daga
ísland StS 12 mán. og 4 daga
Lúxemborg 12 mán. og 21 dag
Dóminíkana 70 mán. og 14 daga
Jórdanía 85 mán. og 8 daga
Kaupii bensín: *,£■
Astralía 4 mín.
England 4 mjrf
Danmörk 5 mín.
Þýskaland 5 mín.
Lúxemborg 7 mín.
Sviss 8 mín,
Holland 8 mín.
ísland bÍb 8 mín.
Spánn 9 mín.
Jórdanía 22 mín.
Dóminíkana 25 min.
England
Sviss
Þýskaland
Danmörk
Ástralía
Holland
ísland
Lúxemborg
Spánn
Dóminíkana
Jórdanía
■ i
Levi's-verslun
5 klst. og 37 mín.
5 klst. og 40 mín.
8 klst. og 53 mín.
9 klst. og 12 mín.
9 klst. og 22 mín.
11 klst. og 33 mín.
13 klst. og 14 mín.
13 klst. og 19 mín.
13 klst. og 54 mín.
63 klst. og 11 mín.
75 klst. og 10 mín.
Kaupir
rauðvín:
Danmörk
Sviss
England
Þýskaland
Holiand
Spánn
Ástralía
ís|ndÍS.
Lúxemborg 2 klst.
Jórdanía 12 klst.
Dóminíkana 12 klst.
1 klst.
1 klst.
Le Piat de
Beujolais
750 ml.
17 mín.
24 mín.
28 mín.
40 mín.
43 mín.
44 mín.
og 14 mín.
og 53 mín.
og 24 mín.
og 27 mín.
og 31 mín.
Kaupir
vodkaji Smirnoff, Ejjr 750 ml.
Sviss ™ klst. og 6 mín.
Þýskaland 1 klst. og 7 mín.
England 1 klst. og 21 mín.
Spánn 1 klst. og 26 mín.
Lúxemborg 1 klst. og 36 mín.
Holland 1 klst. og 40 mín.
Ástralía 2 klst. og 8 mín.
Danmörk 2 klst. og 21 mín.
ísland fifiji 4 klst. og 37 mín.
Dóminíkana 9 klst. og 47 mín.
Jórdanía 9 klst. og 57 mín.
I
Kaupir
mjólk:
England 3 mín.
Þýskaland 4 mín.
Sviss 5 mín.
Danmörk 5 mín.
Ástralía 6 mín.
Holland ísland s|jfi 6 mín. 8 mín.
Lúxemborg 8 mín.
Spánn 9 mín.
Jórdanía 45 mín.
Dóminíkana 72 mín.
Kaupir kók: £ L
Sviss 2 mín.
England 2 mín.
Spánn 3 mín.
Þýskaland 3 mín.
Holland 3 mín.
Ástralía 4 mín.
Lúxemborg 6 mín.
Danmörk 6 mín.
ísland ÉS 8 mín.
Jórdanía 15 mín.
Dóminíkana 40 mín.
Tvöfaldan AíÉSBfe hamborgara McDonald's:
Ástralía 13 mín.
England 13 mín.
Sviss 16 mín.
Þýskaland 17 mín.
Danmörk 22 mín.
Holland 24 mín.
Lúxemborg 30 mín.
Spánn ísland bS 30 mín. 48 mín.
Jórdanía 63 mín.
Dóminíkana 326 mín.
Kaupirf
rós:
Holland
Þýskaland
Engiand
Danmörk
Ástralía
Sviss
Lúxemborg
Dóminíkana
Spánn
ísland S'SSS
Jórdanía
DOMINIKANSKA
LÝÐVELDIÐ
Sumir mjög fátækir
og aðrir vellauðugir
MAGDALENA Mejia, sem búett
er í Santiago de cabareros í
dóminíkanska lýðveldinu, segir að
launamunur sé mjög mikill og til
dæmis nægi laun verkamanns vart
fyrir einni máltíð fyrir fjölskyld-
una. Matvæli eru dýr og erfítt er
að komast af
með minna en
Verka- 200 pesos á dag,
. sem samsvara
mannslaun um 900 krónur,
nægja vart en verkamenn
« hafa oft aðeins
mal helming þess í
daglaun.
„Háskóla-
menntaö fólk getur haft nokkuð
góð laun, en líkur á vel launuðu
starfi aukast ef foreldrar njóta
viröingar í þjóðfélaginu, enda er
stéttaskipting mjög mikil hér.
Aðrir þurfa að taka þeirri vinnu
sem í boði er og vinna sjálfir að því
að geta sér gott orö. Það getur síð-
an komið afkomendum þeirra til
góða.“
Magdalena segir algengast að
fólk kaupi skyndifæði í söluvögn-
um úti á götu, enda sé það miklu
ódýrara en t.d. á Burger King-
stöðum. McDonald-staðir eru ekki
til í dóminíkanska lýðveldinu og
var því miðað við tvöfaldan ham-
borgara frá Burger King. „Ham-
borgari eða pylsa í söluvagni úti á
götu kostar um 60 krónur, sem er í
meira samræmi við pyngjur fólks.
Fötin dýr en
rommið ódýrt
Flestir þurfa að láta sér nægja
gallabuxur írá óþekktri sauma-
stofu þótt þá langi í Levi’s eða föt
frá öðrum þekktum framleiðanda.
Skór eru mjög dýrir og vandaðir
skór kosta 9-14 þúsund krónur, en
þeir ódýrustu, sem kosta um 1.400
kr. eru yfirleitt lélegir.“
Hátt verð á áfengi vekur athygli
og segir Magdalena að yfirvöld
hafi nýlega heimilað veröhækkun á
áfengi og tóbaki. „Innlend fram-
leiðsla er ódýr og t.d. kostar flaska
af vinsælasta sterka áfenginu,
dóminíkönsku rommi, 90-130 krón-
ur. Það er ekki nema á færi ferða-
manna og yfirstéttarfólks að kaupa
franskt rauðvín meö matnum.“
Evrópskur smábíll, eins og
i
. . . - '| 1
UUÍlZ M iS!®8- JflHUIi
DÆMIGERÐ verslun í dóminíkanska lýðveldinu.
Renault Clio, er sjaldséður í
dóminíkanska lýðveldinu og ljóst
að verkamenn kaupa vart slíkan
bíl, nema þeir hreppi þann stóra í
happdrætti, enda tæld það sorp-
hirði rúm 14 ár að vinna sér inn
fyrir slíku farartæki, þótt hann
legði fyrir hverja einustu krónu.
Alþýðan notfærir sér almennings-
vagna og kostar um 4 krónur að
taka sér far með þeim. Þeir sem
eru örlítið betur stæðir fjárfesta í
ævagömlum bandarískum bflum,
sem eru margir hverjir að hruni
komnir.
Laun og skattar í DÓMINÍKANA
Heildarlaun Tekjuskattur % Hrein laun %
Gjaldkeri 18.120 kr Okr 0% 18.120 kr 100%
Ritari ** 22.650.- 0.- 0% 22.650.- 100%
Símavörður 11.778 .- 0 .- 0% 11.778.- 100%
Verkamaður 20.385 0,- 0% 20.3851 100%
Sorphirðir 4.756 .- 0.- 0% 4.756.- 100%
Trésmiður 9.81611 0.- 0% 9.816 -. f-káHH 100%
ÍBifválavirki — 27.180 .- 226.- 1% 26.954 .- 131 99% | —
*1) Miðað við enskukunnáttu.
HOLLAND
Á hjóli eða
í strætó til
að vernda
umhverfið
BÍLAR eru dýrir í Hollandi og
sömuleiðis bensín og ráða um-
hverfissjónarmið nokkru þar um.
Kristín Waage og Reynir Finn-
bogason búa skammt frá Amster-
dam og segja að fyrir nokkrum
árum hafi 25% skilagjald verið lagt
á bfla af vemd-
Margt
hægt að
draga frá
skatti
unarástæðum.
„Fólk er hvatt
til að ferðast á
reiðhjólum eða
með lestum og
almennings-
vögnum."
Stór hluti
Hollendinga
býr í leiguhúsnæði og er leiga á
frjálsum markaði um 45 þúsund
krónur á mánuði, en talsvert lægri
hjá sveitarfélögum. Til að geta
leigt húsnæði í eigu sveitarfélaga
þarf að uppfylla ýmis skilyrði, t.d.
sækja vinnu eða stunda nám þar.
Þeir tekiulægstu eiga kost á leigu-
bótum og miðað er við að húsnæð-
Laun og skattar f HOLLANDI
— Heildarlaun Tekjuskattur % Hrein laun %
Gjaldkeri 186.313 kr 63.431 kr 34% 122.882 kr 66%
Ritari 125.625 .- 40.218.- 32% 85.407.- 68%
Símavörður 122.391 .- 38.981 .- 32% 83.410.- 68%
Verkamaður 136.928 .- 44.541 .- 32,5% 92.387.- 67,5%
Sorphirðir 130.467.- 42.070 .- 32% 88.397.- 68%
Trésmiður 136.524.- 44.387.- 32,5% 92.137.- 67,5%
Blfvélavirki 136.524 .- 44.387 .- 32,5% 92.137.- 67,5%
iskostnaöur nemi ekki meira en
þriðjungi tekna.“
Yfirvöld í Hollandi auðvelda
fólki að kaupa eigið húsnæði með
því að veita 30 ára húsnæðislán
fyrir fullu kaupverði. Greiðslugeta
er metin þriðjungur af tekjum. All-
ir vextir vegna húsnæðiskaupa
frádráttarbærir frá skatti.
Minna er lagt í
húsnæði hér
Kristín og Reynir segja að Hol-
lendingar leggi almennt minna í
húsnæði en íslendingar. Fjöldi
Hollendinga eignast t.d. aldrei
bakarofn og þeir leggja litla
áherslu á húsgögn og innréttingar.
Baðherbergi eru yfirleitt mjög lítil
og ekki er nærri alltaf gert ráð fyr-
ir borðkrók í eldhúsum.
„Kaupmáttur launa er sæmileg-
ur. Hægt er að íramfleyta fjöl-
skyldu á einum launum, en þá lifir
hún engu lúxuslífi. Erfitt er að fá
dagvist fyrir börn og segja má að
gengið sé út frá því aö mæöur séu
heimavinnandi, enda engan veginn
næg vinna fyrir alla. Reyndar hafa
reglur verið hertar fyrir útlend-
inga utan EB, sem vilja setjast hér
að og nú þurfa menn að sýna fram
á þekkingu eða hæfileika sem aðrir
í landinu hafa ekki, vilji þeir fá at-
vinnu- og dvalarleyfi.“
Hollendingar eru duglegir að
leggja fyrir og segja Kristín og
Reynir að nær allir eigi sérstaka
bankareikninga fyrir sparifé.
„Fyrir nokkrum árum var til dæm-
is gerð könnun á því hvað blað-
burðarbörn gerðu við tekjur sínar
og í ljós kom að þau lögðu 90% í
banka og eyddu aðeins um 10%.
Það sem sparað er í húsnæði og
innréttingar fer mikið í veitinga-
staði, enda fer fólk oft út aö borða.“
Brynja Tomer
Morgunblaðið/BT
REIÐHJÓL eru algengasti fararskjóti Hollendinga.