Morgunblaðið - 01.09.1995, Blaðsíða 10

10 C FÖSTUDAGUR 1. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
4
FERÐALÖG
Flugbreytan er
minni ef líkams-
klukkan er blekkt
YMISLEGT bendir til að
ef svokölluð innri
líkamsklukka
okkar er
blekkt
nokkrum
dögum áður en
haldið er í langt
ferðalag sé hægt
að minnka þá trufl-
un sem verður á
dægursveiflu líkam-
ans þegar flogið er
þvert á tímabelti.
Þetta er gert með því
að byrgja fyrir augu í dags-
birtu eða lýsa upp í myrkri
allt eftir því hvort haldið er
í vestur eða austur.
20. aldar glerlist
í Metropolitan
GLERLIST 20. aldar hefur
verið til sýnis í Metropolitan
listasafninu í New York frá
20. júní síðastliðnum og
verður til 29. október. A
sýningunni eru 100 gler-
listamunir. Bæði eru sýndir
hlutir sem eru framleiddir í
einhveiju magni og einstakir
glerlistamunir.
Meðal þeirra fyrirtækja
sem sýna muni sína á sýn-
ingunni eru Tiffany, Orre-
fors, Lalique, Galle, Steuben
og Iitatala. Nokkrir lista-
menn eiga einnig muni á
sýningunni eins og fínnsku
listamennimir Sarpaneva,
Wirkkala, Aalto og Still.
Áætlað er að önnur
sýning á 20. aldar
glerlist verði
haldin bráð
lega. ■
Frá þessu er greint í The New
York Times fyrir nokkru og vitnað
í nýja bók sem heitir Hvernig á
að sigrast á flugþreytu. Bókinni
fylgja einnig dökk sólgleraugu og
svefnleppar.
Erfiðara að flytja í austurátt
Talið er að tímamunurinn fari
verr með ferðalanga sem leggja
leið sína austur á bóginn. Ástæðan
er sú að þá er líkamanum sagt
að sofna miklu fyrr en hann á að
venjast. Þessu er síðan öfugt farið
með þá sem fara vestur um haf.
Engu að síður er ljóst að hvort
sem ferðast er austur eða vestur
tmflar tímamunurinn ekki aðeins
svefnmynstur heldur einnig lík-
amshita, snerpu og framleiðslu
vissra hormóna sem stjóma efna-
skiptum líkamans. Kannanir hafa
leitt í ljós að farþegar frá Banda-
ríkjunum sem ferðast til Evrópu
em um það bil 12 daga að ná
áttum þótt helstu einkenni hverfi
fyrr.
Er melatonln lausnin?
Þá hafa rannsóknir sýnt að
birta og myrkur hafa
áhrif á líkamsklukk-
una því í birtu dregst
framleiðsla horm-
ónsins melatonins
saman en í myrkri
eykst hún. Banda-
ríkjamaðurinn Dr. Richard Wurt-
man hefur í meira en þrjátíu ár
rannsakað melatonin. Hann hefur
m.a. komist að .þeirri niðurstöðu
að í raun sé hægt að gefa melaton-
in sem svefnlyf ef það er tekið í
sömu skömmtum og líkaminn
framleiðir.
Þá hefur einnig verið gerð um-
fangsmikil könnun á notkun mela-
tonins við að breyta líkamsklukk-
unni við Surrey háskólann í Eng-
landi. Hluta þátttakenda var gef-
inn hormóninn melatonin á meðan
aðrir fengu lyfleysu. Um 60%
þeirra sem gefin var hormóninn
fundu fyrir minni flugþreytu þegar
þau flugu austur á bóginn og 40%
þeirra sem héldu í vestur. í
Bandaríkjunum er nú hægt að
kaupa sérstakan flugþreytu-
pakka sem inniheldur tilbú-
inn melatonin-hormón,
bækur og fleira. ■
Misjöfn umfjfillun um ís-
land í erlendum bloðum
ÞAÐ GETUR verið gaman af því
að fylgjast með hvað er sagt um
ísland í erlendum blöðum og hvaða
álit útlendingar hafa á okkur. Sú
umljöllun sem ísland fær í Colors,
tímariti sem tískufyrirtækið Benet-
ton gefur út er ekki af verri endan-
um. Þar er fjallað um ódýr orkumál
landsins, efnahag íslendinga, bóka-
ást okkar, líkamlegan styrkleika og
fegurð, nafnavenjur, veðrið og
kvennastjómmál.
í blaðinu segir að hér spretti upp
ódýr og umhverfisvæn orka úr jörð-
inni, úr þeim 200 eldfjöllum sem
eyjuna prýða. Veðráttan er sögð
ekki svo slæm og að sami meðal-
hiti sé hér og í Mílanó á veturna.
Einnig er haldið fram að eyjar-
skeggjar séu meðal efnuðustu þjóða
í heimi, eða í öðru’sæti á eftir Sviss-
lendingum. Tekið er mið af því að
fleiri búi svo vel að eiga mynd-
bandsupptökuvélar miðað við
höfðatölu og við erum næst á eftir
Bandaríkjamönnum í bílaeign.
Gefa út fleiri bækur
íslendingar gefa út fleiri bækur
en nokkur önnur þjóð; árlega er ein
bók gefin út á hveija 5000 íbúa.
Einnig er sagt að 1 af hveijum 10
íslendingum gefí út bók einhvem
tímann á ævinni.
Það kemur líklega fæstum á
óvart að hér búa fallegustu konurn-
ar og sterkustu karlanir, en árang-
ur íslenskra fegurðardrottninga og
kraftajötna á alþjóða vettvangi
er tíundaður. Við státum einnig
* af Nóbelsskáldi og fleiri stór-
OG EINU sinni sem oftar: mynd
úr Bláa lóninu fylgdi með
meistumm í skák miðað við mann-
fjölda en nokkur önnur þjóð.
Greinahöfundurinn ályktar að
landinu sé stjómað af konum og
nefnir máli sínu til stuðnings að
þijú æðstu embætti landsins voru
til skamms tíma í höndum kvenna,
en það em forsetaembættið, forseti
Hvala og náttúru-
skoðunarferð frá Höfn
Ferðaújonusta
í Egyptalandi
að braggast
FYRRI helming þessa árs heimsóttu
Egyptaland alls 1,3 milljónir ferða-
manna, sem er 23,8% aukning frá
árinu áður. Þjóðveijar em í fyrsta
sæti sem erlendir ferðamenn því
139.153 þarlendir heimsóttu
Egyptaland fyrstu sex mánuði
þessa árs. Þá koma ítalir með
103.786 ferðalanga og af araba-
þjóðum em það Líbýumenn sem tíð-
ast sækja Egypta heim. Ferða-
mönnum fækkaði frá Saudi-Arabíu
um 4,89% en aukning ferðamanna
þaðan í ágúst bendir til að sú
minnkun skili sér kannski aftur.
Undanfarin tvö ár hafa Egyptar
verið með umfangsmikla kynn-
ingarherferð á landinu fyrir ferða-
menn bæði í arabalöndum og Evr-
ópu. Ástæðan er sú að eftir harð-
snúnar árásir múslima á ferðamenn
í Egyptalandi árin 1992 og 1993
sígu tekjur af ferðamannaiþjónustu.
Þær vora 2,2 milljarðar dollara árið
1992 en féllu niður í 1,3 milljarða
dollara árið eftir. Á síðasta ári námu
tekjumar 1,5 milljörðum dollara og
vonast er til að þær nemi 2 milljörð-
um dollara nú í ár. ■
Accra 28°C
Acapulco 31 °C
Algeirsborg ^ 2TC
Bangkok //|7 31 °C
Buenos Aires 4 18°C
Búkarest ffJf 26°C
Casablanca m 26°C
Dhaka m 32°C
Dubai jmí 36°C
Gautaborg j§f 16°C
Goa fmf 29°C
Harare lm 26°C
Istanbúl llS 25°C
Jakarta m 31 °C
Kaíró /Jf 33°C
Malta íM 28°C
Muscat jff 35°C
Niamey (13/ 34°C
Rio de Janeiro 25°C
Sanaa 28°C
Shanghai 2TC
Teheran 29°C
Tel Aviv 31 °C
Mumm executim Travei
UNDANFARIN tvö ár hef ég orðið
þeirrar ánægju aðnjótandi að fylgja
hvalaskoðunarhópum frá Englandi
til Hafnar í Homafírði. Mig langar
að lýsa í stuttu máli hvað hér er um
að vera. Ferðaskrifstofa í Englandi
Discover The World hefur gefíð Eng-
lendingum kost á að komast í ferðir
til Hafnar í Homafirði í þeim til-
gangi að skoða hvali og kynnast að
eigin raun stórkostlegri náttúm Suð-
austurlands. Ferðaskrifstofan er
dótturfyrirtæki Artic Exeperience
sem hefur sent fjölda Englendinga
hingað og staðið fyrir mikilli land-
kynningu í Bretlandi. Má ætla að á
3. þúsund breskra ferðamanna komi
í ár og dvelja þeir hér í allt að þrjár
vikur og ferðast víðsvegar um landið.
Hvala- og náttúruskoðunar-
ferAlr Dlscover the World
Hvalaskoðunarferðir standa frá
ágústlokum fram í október, þ.e. þeg-
ar ferðamannatímanum er að ljúka
hér. Gestir skoða Perluna og Ráðhús-
ið og borða á Hótel Borg. Síðan fljúga
þeir til Hafnar í Homafírði. Þar taka
starfsmenn Jöklaferða og Hótels
Hafnar á móti þeim.
HvalaskoAunarferA!
Að morgni Iaugardags er farið
niður að bryggju þar sem m/b Sig-
urður Ólafsson bíður ferðalanganna.
Nú skal háldið út um straumþungan
Hafnarósinn til að skoða hvali sem
halda sig víðsvegar á svæðinu frá
Höfn að Hrollaugseyjum og Tvískeij-
um. í fyrra var mest um hrefnu á
svæðinu en hnísur og höfrungar
(hnýðingur og stökkull) léku sér í
bárunni.
I fyrri ferðum hafa einnig sést
hnúfubakar og háhyrningar úr hvala-
skoðunarbátnum. Vonandi fá menn
að sjá hnúfubak hreinsa sig eins og
það er kallað þegar hvalurinn stekk-
ur allur upp úr sjónum og lætur sig
falla með svakalegum gusugangi.
Eftir siglingu að Hrollaugseyjum
og Tvískeijum í ijómablíðu sl.haust
var siglt upp að jökullóni Breiða-
merkuijökuls þar sem tvær hrefnur
léku sér í brimgarðinum. Ferðamenn
á ströndinni horfðu hissa á þennan
stóra bát vera kominn nánast upp í
land eltandi hvali.
Hlaðborð með kaffí og samlokum
sem var gerð góð skil fyrr um dag-
inn hvarf í skuggann af humarveislu
um borð í mb. Sigurði Ólafssyni.
Kokkurinn var eiginkona skipstjór-
ans, hún kunni svo sannarlega að
kitla bragðlaukana þrátt fyrir svo-
litla ógleði hjá stöku ferðalanga eftir
5 tíma siglingu.
Eftir hrefnudans í brimgarðinum
var haldið af stað til Hafnar. Veðrið
og útsýnið var frábært og myndavél-
amar óspart notaðar til að festa í
minni þessa stórkostlegu náttúm,
Jökulsárlónið og Öræfajökul sem
blasti við í öllu sínu veldi, hreinn og
tignarlegur.
Á heimleiðinni sáust enn fleiri
hrefnur, stundum mjög nálægt bátn-
um. Þegar komið var til Hafnar var