Morgunblaðið - 01.02.1997, Side 24

24 LAUGARDAGUR 1. FEBRÚAR 1997
VIKII
m
MORGUNBLAÐIÐ
UTI AÐ BOR0A MEÐ
DOMINIQUE PLEDEL-JÓNSSO
Tvennir
tímar
Tæpir þrír áratugir
ÞAÐ hefur
margt
breyst á ís-
landi á þeim tæpu
þremur áratugum
sem liðnir eru frá
því Dominique
Pledel-Jónsson steig
fyrst fæti á íslenska
grund sem ungur
landafræðinemi er
ásamt hópi annarra
háskólanema lék
forvitni á að kynnast
betur þessu landi
sem hvorki þau né
kennarar þeirra
vissu mikið um.
Þessar breytingar
hafa ekki síst orðið í
öllu því er snýr að
matarmenningu.
Dominique hefur
lagt sitt af mörkum í
þeim efnum en sjálf
segir hún stundum
erfitt að greina á
milli þess hvort
maður sé þátttak-
andi í þróuninni eða
einungis áhorfandi.
Þessi dugmikla
kona, sem talar betri
íslensku en margir
íslendingar, virðist
hins vegar óþreyt-
andi í því að kynna
land sitt og koma
frönskum áhrifum á
framfæri. Hvort
eru liðnir frá því að
leið Dominique
Pledel-Jónsson,
verslunarfulltrúa
Frakka á Islandi, lá
fyrst til íslands.
Hún hefur unnið
ötullega að því að
kynna allt það sem
franskt er á þeim
árum sem síðan eru
liðin og yfír kvöld-
verði á Naustinu
ræddi hún við
Steingrím Sigur-
geirsson um kynni
sín af íslandi og eitt
nýjasta verkefnið,
sem er að skipu-
leggja vínþjóna-
keppni fyrir ís-
lenska þjóna.
þessa dagana. Mat-
seðlinum er veifað
til að leggja áherslu
á umræðuna þar til
við áttum okkur á að
kannski væri nú
ekki vitlaust að
kíkja á innihald
hans. Við reynd-
umst mjög samstíga
í matarvalinu og
varð niðurstaðan sú
að við völdum okkur
bæði sama forrétt-
inn, humarhala í
kampavínssósu, en
með því var ákveðið
að drekka flösku af
Puligny-Montrachet
1992 frá Pierre
André, sem við
dreyptum á meðan
beðið var eftir for-
réttinum. Hann
birtist fljótlega og
reyndist rétturinn
vera fallega upp-
settur og vel útilát-
inn. Smjördeigstum
í miðju og kampa-
vínssósan greinilega
tómatbætt af rauða
litnum og bragðinu
að dæma.
„Þetta er mjög
gott,“ segir Domin-
ique þar sem við
veltum því fyrir
okkur hversu
greinilega mætti
Morgimblaðið/Kristiim
DOMINIQUE Pledel-Jónsson: „Metnaður hefur aukist á fslandi, jafnt meðal almennings sem á
veitingahúsum og vínþekkingu fleygt fram.“
við Puligny. Það rann ljúflega sam-
an við humarinn og eina sem maður
saknaði var sú einstaka samþjöppun
sem má greina í stærri árgöngum
en 1992.
Bræddi úr sér í
Bíldudal
sem í því felst að koma á viðskipta-
samböndum milli íslenskra og fran-
skra fyrirtækja, skipuleggja ferðir á
franskar vörusýningar, fá gesta-
kokka til landsins eða, líkt og nú er
verið að gera, halda vínþjónakeppni
fyrir íslenska framreiðslumenn.
Við erum varla sest í setustofu
Nausts fyrr en umræðumar hefjast
og Dominique fer að útlista það
nýjasta í skipulagningu vínþjóna-
keppninnar, sem á hug hennar allan
greina kampavínsbragðið í sósunni.
Tómaturinn var nokkuð ríkjandi og
vorum við sammála um að rétturinn
yrði enn betri með því að tóna hann
ögn niður. Hins vegar vorum við
ekki alveg sammála um smjördeigs-
tuminn. Mér fannst hann í stærra
lagi og jafnvel óþarfur en Domin-
ique var í alla staði sátt við hann.
Vínið vorum við hins vegar bæði
sátt við enda vart við öðru að búast
af víni frá hinum unaðslegu ekrum
Dominique kom hingað til lands í
fyrsta skipti árið 1969. Hún var þá í
framhaldsnámi í landafræði við Par-
ísarháskóla og segir að það hafi vak-
ið töluverða forvitni hóps nemenda
við skólann að eitt Evrópuríki var
nánast autt á landakortinu. Einungis
þnr rauðir punktar voru merktir inn
á ísland á korti í skólanum og voru
allir punktamir tákn fyrir eldfjöll.
„Okkur fannst ekki hægt að sitja
uppi með tómt kort og varð því úr að
við fórum í námsferð til íslands
þetta sumar, en þetta var nokkurt
ferðalag á þessum árum, sex til sjö
klukkustunda flug frá Lúxemborg.
Þegar til Islands var komið leigðum
við okkur tvær Volkswagen-bjöllur
en ekki vildi betur til en svo að önnur
þeirra bræddi úr sér í Bíldudal. Það
var satt best að segja meira en ævin-
týri að fiima fólk sem talaði ensku á
þessum slóðum. Eina erlenda orðið
sem fólk virtist þekkja var Moulin
Rouge. Okkar eina tenging við ís-
lenskuna var lítil bók með þýðingum
á algengum frösum úr frönsku yfir á
íslensku þar sem allir vora mjög há-
tíðlegir og þéraðu hver annan.“
Dominique segir að það megi vissu-
lega segja að hún hafi séð tímana
tvenna á íslandi. Þegar hún kom
hingað fyrst hafi nær enga ferða-
menn verið að finna á íslandi og
þjónusta við ferðafólk því eftir því.
„Nær einu útlendingamir sem við
rákumst á þetta sumar vora Eng-
lendingar, sem við hittum hér og þar
um landið og vora hér að stunda
jarðeðlisfræðirannsóknir. Okkur
varð vel til vina og höldum enn sam-
bandi. Einn þessara Englendinga
fór síðar til Fiji-eyja í rannsóknar-
leiðangur og hitti þar rússneska
skipverja af rannsóknarsldpi er
reglulega hafði viðdvöl á Islandi.
Hann bað skipverja um að bera mér
kveðju til íslands sem þeir og gerðu
næst er þeir komu til hafnar í
Reykjavfk." Kennarana í París segir
hún í fyrstu ekki hafa trúað því að
hópurinn ætlaði virkilega til Islands
og töldu í hæsta máta vafasamt að
hægt væri að skrifa heila ritgerð um
þetta undarlega land. Fóra þeir því
fram á að nemendumir gerðu í verk-
efnum sínum samanburð á íslandi
og Irlandi.
Fyrsta sandiráðs-
starfid glugga-
þvuttur
„Við ætluðum öll að skrifa
meistaragráðuritgerðina okkar um
ísland, sumir í jarðfræði, aðrir í
landafræði eða vistfræði. Sjálf ákvað
ég að skrifa doktorsritgerð um það
hvemig almenn þjónusta dreifðist í
jafnstijálbýlu landi og kom því aftur
til íslands. Til að halda mér uppi tók
ég að mér ígrípavinnu hér og þar og
vann m.a. við gluggaþvott hjá
franska sendiherranum. Þegar hann
komst að því að ég væri að ljúka
doktorsnámi fannst honum ekki
hægt að ég væri að þvo glugga og
vildi útvega mér starf í tengslum við
sendiráðið. Eg varð hins vegar að
fara aftur til Frakklands í millitíð-
iiuii og þar sem ég var efhalítill
námsmaður varð ég að finna ódýrari
leið en miUilandaflug. Það varð því
úr að mér tókst að fá far með Langá
til Evrópu. Áður en hægt var að
leggja af stað yfir AtJantshafið sigldi
skipið hins vegar hringinn í kringum
landið til að saftia saman síld. Þetta
var í janúarmánuði og bijálað veður.
Til dæmis vora tólf vindstig er við
sigldum frá Seyðisfirði áleiðis til Sví-
þjóðar. Það var því mikill léttir þeg-
ar innsiglingin til Gautaborgar
hófst.“ Þetta var langt og mikið
ferðalag og þegar Dominique kom
loksins heim til Parísar lágu fyrir
henni skilaboð þar sem hún var beð-
in um að mæta í viðtal í utanríkis-
ráðuneytinu daginn eftir.
Hér verður Dominique að gera
hlé því að þjónninn birtist með aðal-
réttinn og umræðan færist ósjálf-
rátt út í aðra sálma. Leiðir skildu
þegar kom að kjötinu því Dominique
ákvað að panta sér lambahrygg
Dijon með bláberjum en ég nauta-
lundir Béamaise, ekki af nýjunga-
gimi heldur góðri reynslu úr eldhúsi
Afhverju þykir mér ekki
jafnvænt um öll börnin mín?
GYLFI ÁSMUNDSSON SÁLFRÆÐINGUR SVARAR SPURNINGUM LESENDA
Spurning: Ég er móðir fjögurra
bama á aldrinum 6-12 ára. Það
era þrjár telpur og einn drengur
sem er yngstur. Eg finn að ég
geri upp á milli þeirra, sé ekki sól-
ina fyrir syni mínum og læt allt
eftir honum, en hef alltaf verið
strangari og kröfuharðari við
dætur mínar. Af hverju þykir mér
ekki jafnvænt um öll bömin mín?
Svar: Böm þurfa misjafnlega
mikið á báðum foreldrum sínum
eða móður sinni sérstaklega að
halda, ungbamið að sjálfsögðu
mest. Það byggist þó ekki alfarið
á því hve vænt móðurinni þykir
um bamið, heldur þarfnast það
einfaldlega meiri umönnunar og
athygli en eldri bömin. Yngsta
bamið hefur nokkra tilhneigingu
til að halda þessari sérstöðu sinni
jafnvel löngu eftir að það er vaxið
upp úr slíkri umhyggjuþörf. Því
er stundum hætta á að dekrað sé
við yngsta bamið meira en hin
eldri, jafnvel að það verði of-
vemdað. Þá er það farið að þjóna
þörfum móðurinnar, sem á erfitt
með að sleppa umhyggjuhlutverki
sínu og hjálpa baminu til sjálfs-
bjargar og sjálfstæðis. Það er
ekki aðeins foreldramir sem sinna
þörfum barna sinna. Öll börn
þjóna þörfum foreldra sinna að
meira eða minna leyti. Ástin er að
hluta til eigingjöm, líka móður-
ástin.
Það er margt fleira en aldurs-
röðin sem hefur áhrif á tilfinning-
ar og afstöðu foreldra til bama
sinna. Sum böm era „óskaböm“.
Það getur t.d. verið drengurinn
sem fæðist í kjölfar þriggja telpna
og beðið hefur verið eftir, eða á
sama hátt telpan sem sem kemur
inn í strákahópinn. Útlitið getur
lika skipt máli, ekki endilega
hvort bamið er fallegt eða ófrítt,
heldur fremur hverjum það líkist
og hvaða persónueiginleikar birt-
ast í því. Líkist það afa sínum sem
mamman var svo tengd eða ömm-
Móðurást
unni sem pabbinn var í sérstöku
uppáhjaldi hjá? Vekur bamið upp
minningar um horfinn ástvin? Ber
það kannski nafn hans? Þá hefur
það áhrif hvemig foreldramir
spegla sig sjálf í baminu, hvaða
eiginleika þeirra sjálfra þau sjá í
baminu og hvaða vonir og drauma
þau hafa um að það uppfylli fyrir
þau.
Það er mikilvægt að gera
greinarmun á þeirri umhyggju og
athygli sem bamið fær og ást
móðurinnar til þess í samanburði
við hin börnin. Sum börn hafa
meiri sérstöðu en önnur og þurfa
meiri tima og umönnun. Þetta á
t.d. við um böm sem búa við lang-
vinna sjúkdóma eða fotlun og era
e.t.v. oft á sjúkrahúsi. Það fer
ómældur tími í að sinna þeim, auk
þess sem vandamál þeirra og
veikindi hvíla stöðugt á for-
eldranum og valda þeim áhyggj-
um. Það fer ekki hjá því að þau
njóti meira atlætis en hin heil-
brigðu bömin sem þá kunna að
verða afskipt. Hið sama á að ein-
hverju leyti einnig við um böm
með hegðunarerfiðleika eða erfitt
skap. Þótt þau geti tekið á taug-
amar á foreldranum fá þau engu
að síður athygli, í bland neikvæða
og jákvæða, sem gefur þeim oft
meira rúm í hugum foreldra sinna
og skapa að vissu leyti sterkari
tengsl við þau en rólegu og þægu
bömin gera. Heilbrigðu og þægu
bömin tengjast foreldram sínum
á sinn hátt. Þau fá kannski ekki
jafnmikið af tíma foreldra sinna
og verða því oft afbrýðisöm, en
séu tengslin að öðru leyti hlý og
náin, skila þau sér í traustu og
þroskuðu tilfinningasambandi og
væntumþykju á báða bóga fyrr
eða síðar.
Það getur því verið ákaflega
skiljanlegt að móðir sinni einu
bami sínu meira en hinum, jafnvel
að henni þyki vænna um það.
Mörgum foreldram finnst það
vera skylda sín að láta sér þykja
jafnvænt um öll bömin sín og
gæta þess vel að gera ekki upp á
milli þeirra. Ef þau era spurð
svara þau gjaman: „Auðvitað
þykir okkur jafnvænt um þau öll.“
En það er ekki sjálfgefið. Þeir
sem era sér meðvitaðir um að
hafa mismunandi tilfinningar til
barna sinna af því að þau era ólík
og höfða á mismunandi hátt til
þeirra, era einnig lfldegri til að
vera vakandi fyrir tilfinningaleg-
um þörfum þeirra hvers og eins.
•Lesendur Morguu blaðsins geta spurt
sálfræðinginn um það sem þeim liggur
á hjarta. Tekið er á móti spumingum á
virkum dögum milli klukkan lOog 17 í
síma 569 1100 og bréfum eða símbréf-
um merkt: Vikulok, Fax 5691222.