Morgunblaðið - 25.05.1997, Blaðsíða 8

8 B SUNNUDAGUR 25. MAÍ 1997 MORGUNBLAÐIÐ
MARGRÉT Hallgrímsdóttir borgarminjavörður framan við húsið Lækjargötu 4, sem verið er að leggja lokahöndina á. Morgunbiaðið/Ásdís
. Tímamót í
*
Tímamót eru í Arbæjarsafni eftir fjörutíu
ára starfsemi og þróun. Með opnun Lækjar-
götu 4 hússins er búið að gera upp gömlu
húsin sem þangað hafa verið flutt og safnið
á vissan hátt fullbúið hið ytra. Hlutverk
safnsins hefur breyst í stökkum, að því
er Elín Pálmadóttir fræddist um hjá Mar-
gréti Hallgrímsdóttur borgarminj averði,
nær nú yfir víðara svið og stendur vörð um
allar minjar í borginni.
EGAR komið er í Árbæjar-
safn koma gestir inn á eins
konar torg, sem gömul
virðuleg hús umlykja. Síðasta hús-
ið, sem flutt var frá Lækjargötu
4, verður eftir viðamikla endur-
byggingu opnað næsta sunnudag
með skemmtilegri krambúð og ljós-
myndasýningu úr Reykjavík og
ljóðalestri í fallegu stofunum. Þar-
með er lokið viðgerð síðasta húss-
ins sem flutt er til Árbæjar.
Miklar annir eru hjá öllum deild-
um safnsins vegna 40 ára afmælis
þess. Þar verður í sumar viðamikil
dagskrá um hvetja helgi. Allar
deildir eiga þar hlut að máli eins
og við endurbyggingu hússins Lækj-
argötu 4. Er okkur bar að garði var
verið að koma fyrir krambúð frá
því um 1890 og verður hún rekin
þar áfram bæði með sýningarmun-
um og söluvamingi, enda tengist
húsið mjög verslunarsögunni. Þar
var Verslunarmannafélag Reykja-
víkur stofnað, fyrsta heildverslunin
var þar og alltaf verslað á neðri
hæðinni. Gífurleg vinna hefur verið
við að endurbyggja þetta hús eftir
að það hrundi saman í flutningunum
fyrir 10 árum. Var umdeilt hvort
ætti að endurbyggja það, sem varð
ofan á. Það er því meira endunýjað
en t.d. húsið Suðurgata 7 þarna við
hliðina. Þar var endurgerður reglu-
legur safngripur, alger perla í aug-
um safnfólksins. Lækjargötuhúsið
verður notadtjúgt, því þar er hægt
að hafa stærri sýningar og auk
sumarsýninganna stóreykur það
möguleika safnsins á vetraropnun,
að því er Margrét Hallgrímsdóttir
borgarminjavörður segir. Stefnt er
að því að safnið geti verið opið um
helgar yfir veturinn. Þá má hafa
þar alls kyns menningarstarfsemi,
tónleika, ljóðaupplestur, fyrirlestra
o.s.frv.
„Inni í framtíðarsýn okkar er að
lengja þann tíma sem opið er, því
við höfum orðið greinilega vör við
það hjá ferðaþjónustu og almenn-
ingi að fólk óskar eftir að safnið
verði meira opið,“ segir Margrét.
„I borgarkerftnu í heild er mikil
umræða um að borgarstofnanir
þurfi að bæta þjónustu sína. Og
við erum mjög áhugasöm um að
bæta þjónustu okkar við ferðamenn
og bæjarbúa. En það kostar auðvit-
að sitt að lengja þann tíma sem
opið er vegna þess að safnsvæðið
er stórt og húsin mörg og við þurf-
um að hafa leiðsögumenn að störf-
um. Við sjáum samt fyrir okkur
málamiðlun. Hér er búið að mynda
torg með húsum frá aldamótum.
Stærstu húsin eru þar og við sjáum
að hægt verði að hafa húsin sem
standa við torgið opin með ýmiss
konar starfsemi. Þau verða þarna
öll í röð, Líknarhúsið, Lækjargatan,
Suðurgatan og Laugavegurinn, öll
með sýningar fyrir almenning og
eru góður rammi. Síðan má hafa
skipulega leiðsögn um safnsvæðið,
þ.e. niður að Árbænum. Núna er
allt árið leiðsögn tvisvar í viku fyr-
ir ferðamenn, á þriðjudögum og
fimmtudögum kl. 13. Eftir að
Lækjargötuhúsið verður opnað höf-
um við miklu meiri möguleika á
að hafa opið yfir vetrartímann. Við
erum auðvitað háð veðri, en ekki
jafn háð því eftir að þetta stóra
hús kemur í gagnið og torgið er
komið til sögunnar.“
UNNUR Lárusdóttir, deildarstjóri sýninga- og fræðsludeildar,
að koma munum fyrir í krambúðinni sem verður opnuð í húsinu
Lækjargötu 4 sunnudaginn 1. júní.
t
►
>
í
\
VarAveisfa á staðnum
Margrét segir að síðastliðinn
áratug hafí orðið sú viðhorfsbreyt-
ing að nú sé reynt að varðveita á
staðnum eða flytja til í miðbænum
þau hús sem hafa varðveislugildi.
Að þau verði á sínum stað og lag-
færð í samræmi við fyrri bygging-
arstíl. Samhliða hafi verið gert átak
í að ganga frá þeim húsum sem
komin eru í Árbæ. Segja megi að
þangað sé nú komin samfelld keðja
helstu húsagerða í Reykjavík.
„í rauninni er ekki lengur vanda-
mál að koma í veg fyrir að slík hús
verði rifin nema í undantekningar-
tilfellum. Við viljum varðveita þau
á staðnum og hafa áhrif á að eldri
byggingar séu lagfærðar þannig
að breytingar á ytra borði séu í
samræmi við eiginiegan bygging-
arstíl húsanna svo þau njóti sín.
Þannig að það sem við eigum af
gömlum húsum verði sýnilegra. Til
er heilmikið af slíkum húsum sem
felast á bak við breytingar. Þjóð-
minjalög kveða á um að ekki megi
breyta húsum frá því fyrir 1900
nema í samráði við minjavörsluna.
Nýverið var verið að breyta Hús- |
verndarsjóði Reykjavíkur úr lána-
sjóði í styrktarsjóð. En auðvitað eru
líka hús yngri en frá aldamótum I'
sem við viljum hafa áhrif á. Ekki
bara fyrir minjavörsluna heldur svo I
að sagan verði sýnilegri. Ef við
ætlum að byggja upp ferða-
mennsku í Reykjavík hlýtur það
að vera mikilvægt að sagan verði
áþreifanleg í miðbænum. Það ger-
um við með því að standa vörð um
menningararf okkar. Alúð verði p
lögð við miðborg Reykjavíkur með j
áherslu á sögu hennar og sérkenni i
og að menningar- og safnastarf- *
semi verði við höfnina og gætt að
beinum tengslum hennar við Kvos-
ina. Hlutverk Árbæjarsafns er að
standa vörð um minjar í öllu bogar-
landinu og við leggjum mikla
áhersla á að tengjast allri skipu-
lagsvinnu í borginni, þannig að við
komum ekki inn sem aðilar sem w
geri athugasemdir eftirá. “
Margrét segir að miklum áfanga j
sé náð þegar búið er að lagfæra k
öll húsin í safninu, sem mikil orka
hefur farið í undanfarin ár. Safn-
svæðið er þá mikið til tilbúið þótt