Morgunblaðið - 11.09.1998, Page 6

6 FÖSTUDAGUR 11. SEPTEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hátt í fímmtíu Islendingar hafa unnið að flugbrautargerð á vesturströnd Grænlands í sumar
Komast oft í hann krappan
vegna frumstæðra aðstæðna
Morgunblaðið/Sveinn L. Sveinsson
SÉÐ yfír flugvöllinn í Sisimiut á vesturströnd Grænlands, en hann verður vígður 3. október nk. og er einn af
sjö flugvöllum á Grænlandi sem byggja á fyrir árið 2002. íslenskir verktakar koma að þessum framkvæmd-
um og hafa aðstæður oft verið erfíðar. Til dæmis þurfti að flytja malbikunarstöð, sem er um eitt þúsund og
sjö hundruð tonn, á prömmum frá bænum Sisimiut yfir fjörðinn þar sem flugvöllurinn er nú.
Nær 50 íslendingar
hafa unnið að flug-
brautarframkvæmdum
og brúargerð á vestur-
strönd Grænlands í
sumar en flestir eru
✓
þeir starfsmenn Istaks
hf. eða Islenskra aðal-
verktaka hf. Fram-
kvæmdirnar eru liður í
áætlun grænlensku
landstjórnarinnar um
byggingu sjö flugvalla
fyrir árið 2002.
FYRSTI flugvöllurinn verður vígð-
ur í Sisimiut hinn 3. október nk.
Verktakafyrirtækið ístak hf. stend-
ur að flugbrautarframkvæmdunum í
samvinnu við grænlenskt, norskt og
dönsk verktakafyrirtæki, en saman
mynda þau verktakafyrirtækið
Permagreen Konsortiet. íslenskir
aðalverktakar hafa alfarið séð um
byggingu brúar við bæinn Sisimiut í
tengslum við gerð flugvallarins þar.
Auk Sisimiut ei-u framkvæmdir
hafnar við flugvallagerð í bæjunum
Aasiaat og Qaanaaq, en verið er að
byrja á flugvöllunum í Upemavik,
Ummannaq og Manitsoq. Þá er ráð-
gert að byrja á flugvellinum í
Paamiut á næsta ári, en ennþá er
óvíst með stækkun flugvallarins í
Nuuk. Að sögn Sigurðar Sigurðsson-
ar, tæknifræðings hjá Permagreen
Konsortiet, hafa samtals um 25 ís-
lendingar unnið við framkvæmdir í
Sisimiut í sumar, tíu til tólf íslend-
ingar hafa unnið við framkvæmdim-
ar í Aasiaat, einn Islendingur vinnur
við vegaframkvæmdir í Paamiut og
loks hafa um sex íslendingar starfað
við framkvæmdir í Qaanaaq (Thule).
Allir em þessir íslendingar verk-
fræðingar, vélamenn eða mælinga-
menn, en auk þess vinna við þessar
framkvæmdir menn frá Svíþjóð,
Danmörku, Noregi, Færeyjum og
Grænlandi. Sigurður telur að ís-
lendingar séu að jafnaði um einn
fjórði af þeim hópi manna sem
starfar við flugbrautaframkvæmd-
irnar á vesturströnd Grænlands, að
minnsta kosti í Sisimiut, Aasiaat,
Qaanaaq og Paamiut. Hann segir
ennfremur að hópamir vinni vel
saman innbyrðis og að samvinnan
við heimamenn gangi vel.
Yfírþyrmandi náttúra
Fyrsti áfangi flugbrautafram-
kvæmdanna á vesturströnd Græn-
lands hófst sumarið 1996 og hafa ís-
lendingar unnið við verkið síðan þá.
Að sögn Sigurðar hafa þeir þó
aldrei verið fleiri en í sumar. Hann
bendir á að á þessum slóðum sé
aðeins hægt að vinna að fram-
kvæmdum sem þessum yfír sum-
artímann, þar sem of kalt sé á vet-
uma. Til dæmis í Sisimiut þar sem
hann sé við störf sé aðeins hægt að
vinna, af einhverju viti, frá
aprílmánuði og fram til loka
októbermánaðar.
Aðspurður hvernig íslendingun-
um líki að vinna við framkvæmdirn-
ar á Grænlandi segir Sigurður að
miðað við það að margir þeirra
komi aftur og aftur hljóti þeim að
líka vel. „Einhverra hluta vegna
koma margir þeirra aftur sumarið á
eftir þótt þeir berji sér alltaf og segi
að þetta sé hundleiðinlegt," segir
Sigurður. Sjálfur hefur hann
starfað í Sisimiut frá því snemma í
vor og segir að ákveðin spenna fylgi
því að vinna á Grænlandi, enda
sparar hann ekki stóru orðin þegar
hann lýsir náttúrufegurðunni.
„Grænland er mikilfenglegt og hríf-
andi land. Það er allt svo hrátt og
ósnortið. Geðveikislega stórt, yfir-
þyrmandi. Hér eru engir bflar og
maður er eiginlega bara í beinum
tengslum við náttúruna. Til dæmis
eru refir að leika sér í snjónum fyrir
utan gluggann hjá mér,“ segir hann

Qaanaaq ' v5 (Thule) í í
KALAALLIT «
NUNAAT
Upemavik,(GRÆNLAND)
Ummannaq* v Aasiaat, n SÍstmiut* - Maniitsoq / Nuuk® (Godtbáb) ! -Æi jilpqqortoormiut • (Scofesbysund) t ( : ,
WflMSKAUffJð^"" ’ • Tásiilaq W* (Ammassalik) ÍSLÁND
Paamiut* Keflavík
Narsarsuaq*f
Hvarf
og bætir því við, greinilega hug-
fanginn, að þetta sé „bara svo öðru-
vísi“.
Erfiðar aðstæður
Aðspurður segir Sigurður að það sé
ekki erfitt að fá íslendinga til starfa
á Grænlandi og að starfsmenn
Istaks þar séu upp til hópa mjög
reyndir og klárir starfsmenn.
„Þetta gengur ekkert öðruvísi en
með mjög góðum mannskap," segir
hann, enda komast þeir oft í hann
krappan vegna frumstæðra
aðstæðna. „Ef eitthvað bilar til
dæmis er ekki hægt að fara á full-
komið vélaverkstæði hinum megin
við fjörðinn heldur verðum við að
gera við hlutina sjálfir," nefnir hann
sem dæmi um erfið vinnuskilyrði.
Sigurði er einnig minnisstætt
þegar flytja þurfti malbikunar-
stöðina fyrr í sumar, en hún er sam-
tals um eitt þúsund og sjö hundruð
tonn, frá bænum Sisimiut yfii'
fjörðinn þar sem flugvöllurinn verð-
ur. „Við þurftum að flytja hana á
prömmum yfir fjörðinn til þess að
setja hana upp. Þetta eru náttúru-
lega mjög erfiðar aðstæður," segir
hann meðal annars og lýsir því
einnig hvernig þeir hafi þurft að
sæta færis, þegar flóð var, til að
geta dregið vélarnar inn á vík og
komið þeim á land.
Þrátt fyrir frumstæðar aðstæður
lætur Sigurður eins og fyrr segir
vel af dvöl sinni á Grænlandi, og
segir að þar sem vinnutíminn á
Grænlandi sé svo stuttur skipti
kannski ekki öllu máli hvort menn
séu á Sultartanga eða á Grænlandi,
en síðari kostuiinn sé óumdeilan-
lega meira spennandi.
<
Islensk rannsókn um þyngdaraukningu á meðgöngutíma
Kjörþyngd næst aft-
ur í um 90% tilvika
KONUR sem eru í
kjörþyngd fyrir
meðgöngu ná henni aft-
ur í tæplega 90% tilvika
innan við 24 mánuðum
eftir að þær fæða þrátt
fyrir að þyngdaraukn-
ing þeirra á meðgöngu
sé mun meiri en það
sem ráðlagt er.
Þetta eru niðurstöð-
ur rannsóknar sem
Inga Þórsdóttir, pró-
fessor í tiæringarfræði
við mafyælafræðiskor
Háskóla íslands, stýrði.
Rannsóknin staðfestir
jafnframt fylgni milli
þyngdaraukningar
móður á meðgöngu og
fæðingarþyngdar barns
en fyrri rannsóknir
höfðu áður leitt þetta í ljós.
Grein sem Inga skrifaði um
rannsóknina birtist nýlega í vísinda-
tímaritinu Obstetrics and Gy-
necology og frétt með tilvísun í þá
grein er að finna á fréttavef
Reuters. Aðstoðarmað-
ur Ingu við rannsóknina
var Bryndís Eva Birgis-
dóttir, að auki unnu
nemendur í hjúkrunar-
fræði við Háskóla ís-
lands að rannsóknum
undir stjórn Ingu.
Ráðlögð þyngdar-
aukning endurskoðuð
Inga segir rannsókn-
ina byggða upp á tveim-
ur verkefnum. „Annað
verkefnið var unnið af
nemendum í hjúkrunar-
fræði. I þeirri rannsókn
var athugað hvort
þyngdaraukning
lcvenna á meðgöngu
hefði áhrif á fæðing-
arþyngd barnanna og
leiddi hún í ljós marktæka fylgni
þar á milli, eftir því sem móðir
þyngist meira á meðgöngu þeim
mun þyngra verður barnið hennar
við fæðingu."
Hún segir fyrri rannsóknir hafa
leitt í ljós að meðalþyngdaraukning
íslenskra kvenna á meðgöngu sé
meiri en það sem tíðkast hefur að
ráðleggja sem æskilega þyngdar-
aukningu. Algengt hafi verið að tala
um að 10 til 14 kílóa þyngdaraukn-
ing sé æskileg en ineðalþyngdar-
aukningin samkvæmt rannsókninni
sé tæp 15 kíló.
Hinn hluti rannsóknarinnar fólst
í því að kanna hvort þær konur sem
þyngdust verulega mikið á
meðgöngu ættu erfiðara með að
léttast eftir fæðingu barnanna.
Tveir hópar kvenna voru rann-
sakaðir, í öðrum voru um 100 konur
sem höfðu þyngst um 18-24 kíló á
meðgöngu og í hinum um 100 konur
sem þyngst höfðu um 9-15 kfló.
Haft var samband við konur sem
höfðu fætt börn fyrir einu og hálfu
til tveimur árum og sýndi niðurstað-
an að konunum gekk jafn vel að ná
kjörþyngd eftir fæðinguna en 88,6%
kvennanna náðu aftur kjörþyngd.
Inga bendir á að ekki sé átt við að
konurnar nái nákvæmlega sömu
þyngd og áður enda liggi kjörþyngd
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
INGA Þórsdóttir,
prófessor í næring-
arfræði við matvæla-
fræðiskor HI.
Breytingar á þyngd kvenna frá því fyrir meðgöngu
og þar til 18-24 mánuðum eftir fæðingu barns
-8 kg -6 kg -4 kg -2 kg 0 kg +2 kg +4 kg +6 kg +8 kg >9 kg
Þyngdarbreyting 18-24 mán. eftir lok meðgöngu
einstaklings á nokkurra kflóa bili.
Konur í hópnum sem þyngdust
meira voru að meðaltali tveimur og
hálfu kílói þyngri en þær voru fyrir
meðgöngu en að meðaltali var
þyngd kvenna í hinum hópnum nán-
ast óbreytt.
Inga segir þessar niðurstöður
vera umhugsunarefni með tilliti til
þeirrar þyngdaraukningar sem
ráðlögð sé á meðgöngu. Astæða sé
til að skoða hvort ekki eigi að
hækka efri mörk ráðlagðrar þyngd-
araukningar upp í 19 kíló fyrir kon-
ur sem eru í kjörþyngd fyrir
meðgöngu. Mörk hafi eitthvað verið
sveigð til eftir tilfinningu manna en
rannsóknin staðfesti að gera þurfi
ráð fyrir að meiri breytileiki sé eðli-
legur í þyngdaraukningu á
meðgöngu. Inga segir þetta mikil-
vægt í ljósi þess að það geti valdið
konum sem þyngjast langt yfir hið
ráðlagða meðaltal á meðgöngu óþ-
arfa áhyggjum og jafnvel sektar-
kennd. Rannsóknin sýni að
meðalþyngdaraukning sé meiri en
gert hefur verið ráð fyrir og að
þyngd kvenna fyrir meðgöngu hafi
mun meira að segja um það hvaða
þyngd þær nái eftir fæðinguna en
þyngdaraukningin á meðgöngunni.
„Rannsóknin fór fram á nokkrum
árum og var ekki hægt að vinna að
henni samfellt vegna fjárskorts og
þess að hún byggir mikið á vinnu
nemenda við HI en tveir styrkir
voru veittir til verkefnisins, annar
frá Nýsköpunarsjóði námsmanna
og hinn frá Markaðsnefnd mjólkur-
iðnaðarins," sagði Inga í samtali við
Morgunblaðið.

mmmmm