Morgunblaðið - 11.09.1998, Blaðsíða 16

16 FÖSTUDAGUR 11. SEPTEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Lendingarbúnaður C-17-vélar bandaríska flughersins, sem flutti Keikó, laskaðist í harðri lendingu
Risavélin
teppir
alla flug-
umferð
SPENNAN í Vestmannaeyjum var
í algleymingi þegar hundruð
manna, sem safnast höfðu saman
við Vestmannaeyjaflugvöll, sáu til
C-17- vélar bandaríska flughersins í
fjarska á leið til lendingar í gær
með háhyrninginn Keikó innan-
borðs.
Strekkingsvindur stóð af
norðnorðaustri, en veður bjart og
nokkuð napurt. Vélin kom úr vest-
urátt og flaug yfír völlinn og bjóst
til lendingar úr austri. Sást þá
hvernig vélin hallaðist til norðurs og
kom hún harkalega niður á lending-
arhjólin hægra megin með þeim af-
leiðingum að hjólabúnaður hennar
laskaðist að því er virtist. Heyrðu
viðstaddir hvell við lendinguna, en
ekki sprakk þó hjólbarði. Vélin er
þó það löskuð að kyrrsetja þarf
hana á flugvellinum uns viðgerðar-
lið kemur á vettvang. Ekki er til
nægilega öflugur búnaðar í Eyjum
til að færa vélina úr stað.
Sögðu flugmennirnir á blaða-
mannafundi síðar um daginn að slík
óhöpp væru ekki óalgeng og að við-
gerðarlið í Bandaríkjunum væri
ávallt í viðbragðsstöðu ef slík tilvik
kæmu upp. Aðspurðir, hvort ekki
hefði verið eðlilegra að lenda á hinni
flugbrautinni, miðað við ríkjandi
vindstefnu, sögðu þeir að það hefði
ekki skipt máli. Þeir sögðu jafn-
framt að þeir hefðu oft lent við að-
stæður eins og voru á flugvellinum
og sögðust ekki hafa vitað að nokk-
uð óeðlilegt hefði gerst fyrr en að-
VÉLIN stöðvaðist á óheppilegum stað á mótum beggja flugbrautanna og teppir alveg umferð um flugvöllinn.
stoðarmaður á jörðu niðri gerði
þeim viðvart.
50 hnúta vindur
frá báðum áttum
A Vestmannaeyjaflugvelli geta
skapast þær aðstæður að vindur
kemur frá báðum áttum og mældist
sá vindur um 50 hnútar þegar vélin
lenti kl. 9.58. Sögðu flugmennirnir
að orsakirnar fyrir löskuninni væru
þeim ókunnar, en teknar hefðu ver-
ið myndir af biluninni og þær send-
ar viðgerðarliðinu ytra. Þrátt fyrir
lendinguna sullaðist lítið sem ekk-
ert upp úr búri Keikós og var hann
við hestaheilsu þegar út var komið.
Flugvöllurinn verður hins vegar
lokaður á meðan C-17- vélin er þar,
en þeir sem áttu bókað far með flugi
í dag, föstudag, komust með báti
upp á land í gær. Gestir í Vest-
mannaeyjum verða því að taka sér
far með Herjólfi þangað til flugvöll-
urinn verður opnaður aftur. Á þess-
ari stundu er ekki vitað hversu
langan tíma það tekur. Flugvélin
fór í loftið hálftíma á eftir áætlun
frá Newport eða kl. 1.30, en var lent
tveim mínútum á undan áætlun. Að-
eins liðu nokkrar sekúndur uns vél-
in stöðvaðist og var þá hafist handa
við að afferma hana.
Búist var við að klukkustund tæki
að losa þau 42 tonn sem farmurinn
vó samtals, en nokkuð tafðist sú að-
gerð og biðu aðdáendur Keikós þol-
inmóðir uns gámur hans birtist
loksins.
DAVE Phillips hjá Earth Island-
stofnuninni, sagði í gær að búast
mætti við því að aðdráttarafl
Keikós yrði mikið og benti á að
þrjár milljónir manna hefðu
komið til að skoða hann i sæ-
dýrasafninu í Newport í Oregon.
Hann sagði að það hefði aldrei
ríkt vissa um það að hann yrði
nógu heilsuhraustur til að hægt
yrði að flylja hann til Islands, en
þegar á hólminn hefði verið kom-
ið hefði háhyrningurinn verið til-
búinn áður en hægt var að flytja
hann.
„í Bandaríkjunum höfum við
orðtakið að vera klæddur upp en
hafa ekkert að fara,“ sagði
PhiIIips, sem fyrst fór að hafa af-
skipti af Keikó þegar Warner
Brothers kvikmyndaverið leitaði
aðstoðar í kjölfar myndarinnar
Frelsum Willys, í samtali við
Morgunblaðið. „Keikó var í
þeirri stöðu. Hann var tilbúinn
fyrir nokkru."
Pillips sagði Iíkt og Lanny
Cornell, dýralæknir Keikós, á
blaðamannafundi í gær, að ætti
að sleppa Keikó lausum yrði það
að gerast á næstu tveimur árum.
Hann kvaðst mjög ánægður með
þær fréttir gærdagsins að Keikó
væri þegar farinn að kallast á við
önnur dýr.
Að hans sögn verður sýnu
meira vitað eftir ár, bæði um
Keikó og aðra háhyrninga á
svæðinu, hvenær þeir væru þar
mikið á ferli.
Tækifæri til að fara
næsta sumar
„Næsta sumar mun Keikó fá
tækifæri til að fara,“ sagði
PhiIIips. „Honum hefur tekist að
ráða fram úr hverri einustu
þraut hingað til.
Ef nokkur dýrategund getur
farið aftur út í náttúruna eftir 18
ár í haldi eru það háhyrningar
og af háhyrningum er Keikó best
til þess fallinn. Það hefur hann
Aðdráttarafl Keikós
verður mikið
Blaðamenn Morgunblaðsins Helgi Þorsteinsson, Karl Blöndal
og Örlygur Sigurjónsson fylgdust með komu Keikós til
Eyja í gær og tóku menn tali.
Morgunblaðið/Don Ryan
JEFF Foster þjálfari Keikós fær hann til að synda úr „hengirúminu“ og út í kvína. Keikó tók
kröftug sporðaköst og þá var ljóst að hann yrði fljótur að jafna sig.
sýnt hvað eftir annað.“
Phillips kvaðst ekki gera ráð
fyrir því að íslendingar myndu
veiða fleiri háhyrninga fyrir
skemmtigarða og sædýrasöfn
eins og gert hefði verið hér fyrir
rúmum áratug. Hann sagði að
besta leiðin til að stöðva hval-
veiðar almennt væri að auka vit-
und almennings um sjávarspen-
dýr.
„Ef fólk lærir um háhyrninga
og lætur sér ekki á sama standa
mun það hafa áhrif þegar verið
er að taka ákvarðanir," sagði
hann.
Phillips kvaðst eiga von á því
að koma Keikós myndi hafa mikil
áhrif á almenningsálitið á Is-
landi. Ef gerð yrði vísindakönn-
un eftir ár myndi koma fram
mikil breyting. Keikó hefði unnið
fólk á sitt band í Mexíkóborg og
Oregon og hann myndi gera það
hér.
Viss vandi að ekki verður hægt
að skoða Keikó
Hann játti því þó að það gæti
skipt máli að í Mexíkóborg hefði
verið hægt að sjá Keikó leika list-
ir sínar og í Newpoi-t mátt fylgj-
ast með honum í gegnum glugga
á laug hans, en í Vestmannaeyj-
um myndi almenningur ekki geta
fylgst með honum milliliðalaust
nema í gegnum kíki gegnt
Klettsvíkinni.
„Það væri betra að vera nær í
stað þess að sjá hann sem litla
örðu í fjarska," sagði Phillips.
„Það gæti verið vandamál. En
það væri til dæmis hægt að bjóða
upp á skólaferðir í menntunar-
skyni.“
Phillips sagði að ísland hefði
verið helsti kosturinn þegar ver-
ið var að fínna stað fyrir Keikó,
en hér hefði verið nokkur and-
staða við að fá hvalinn. Hann
sagði að það hefði skapast tæki-
færi vegna aukins áhuga á hvala-
skoðun og þess að menn hefðu
gert sér grein fyrir því að slíkt
gæti verið ábatasamt. Myndast.
hefði glufa fyrir viðræður og hún
hefði verið nýtt, en það hefði
ekki verið hægt liefðu sjónarmið
hvalveiðisinna verið látin ráða.
Hann kvaðst einnig vita að í
vísindasamfélaginu á Islandi
hefði verið andstaða við að flytja
hvalinn hingað til lands. Þar
hefði afstaða Davíðs Oddssonar
forsætisráðherra skipt sköpum.
„Hann var nógu opinn til að
láta verða af þessu," sagði
Phillips. „Hann vill láta ögra sér
og ögra öðrum. Þegar andstæð-
ingar hugmyndarinnar sögðu að
hún væri slæm skoraði hann á þá
að sýna sér fram á það með rök-
um. Það voru engin rök og leyfið
var veitt.“