Morgunblaðið - 01.11.1998, Blaðsíða 6

6 B SUNNUDAGUR1. NÓVEMBER1998
MORGUNBLAÐIÐ
Kennarinn, leikarinn
og listmálarinn Sigurð-
ur Hallmarsson á
Húsavík er langt frá
því sestur í helgan
stein þó kominn sé á
opinberan eftirlauna-
aldur. Hávar Sigur-
jónsson heimsótti Sig-
urð á dögunum.
SIGURÐUR dregur þó
fremur úr þeirri upptaln-
ingu á listrænum hæfí-
leikum sem taldir eru upp
hér að ofan. „Ævistarf
mitt hefur verið við kennslu en lík-
lega má ég kalla mig leikara, hef þó
lengst af verið áhugamaður á því
sviði og frístundamálari sem hefur
gaman af að setjast niður í náttúr-
unni með liti og pappír."
Við sitjum í eldhúsinu hjá Sigui’ði
og konu hans Herdísi Birgisdóttur á
Húsavík. Uti fyrir gengur á með élj-
um, fyrsti snjórinn á þessum vetri,
rjúpnaskyttur halda sig heima við
eftir að hafa fjölmennt til fjalla dag-
inn áður í blíðskaparveðri. „Ég er
alveg hættur að drepa nokkra
skepnu,“ segir Sigurður. „Ég hafði
gaman af að skjóta fugl og veiða
físk hér á árum áður og gerði tals-
vert af því. Mér hefur farið eins og
föður mínum sem var verkstjóri á
sláturhúsinu hér á Húsavík í mörg
ár. Eitt haustið fékk hann nóg og
kom ekki nálægt slátrun eftir það.
Kannski hefur þetta eitthvað með
aldurinn að gera, virðing manns
fyrir lífínu eykst eftir því sem árin
færast yfir.“
Skapandi útrás
Ekki verður þó annað sagt um
Sigurð en hann hafí með fjölþættu
starfí sfnu sýnt lífínu tilhlýðilega
virðingu; uppfræðsla barna og ung-
linga í hálfa öld, leikari og leikstjóri
með Leikfélagi Húsavíkur ívið
lengur, atvinnuleikari í kvikmynd-
um og með Leikfélagi Akureyrar
alltaf af og til í gegnum árin. Sýn
Sigurðar á hlutverk leiklistarinnar
fer saman við skoðun hans á hlut-
verki listastarfsemi og uppeldis-
hlutverki listanna. Þar mætast
listamaðurinn og skólamaðurinn,
yfírsýnin verður meiri og skilning-
urinn dýpri.
Ég spyr hann hvort honum finn-
ist sem hlutverk áhugaleikfélaga
hafí breyst á þeim 50 árum sem
hann hefur verið þátttakandi í leik-
starfinu á Húsavík og héraðinu um-
hverfis.
„Vissulega hafa orðið gríðarlegar
breytingar og margir hafa bent á
sjónvarpið sem óvininn í þessu sam-
bandi. Það hafði sín áhrif þegar það
var að byrja og fyrstu árin eftir það
en síðan er eins og það hafí ekki
sama aðdráttarafl. Fólkið fann hvað
það einangraðist svo miklu meira
inni á heimilunum með sjónvarpinu.
Myndbandstækin hafa líka breytt
talsverðu. Nú getur fólk farið út á
kvöldin og tekið upp efni sem það
vill alls ekki missa af. Annars eru
þetta tveir ólíkir hlutir. Menn hætta
ekki að fara í sund þó þeir horfí á
sundkeppni. Hið sama á við um leik-
listina, fólk hefur sömu þörf og
alltaf áður til að fá skapandi útrás í
félagsskap við annað fólk. Það
breytist ekki. Ég get nefnt annað
sem hafði ekki síður áhrif á starf-
semi áhugaleikfélaganna. Það voru
klúbbamir sem spruttu upp á
ákveðnu árabili. Margir karlmenn
gengu í klúbbana og létu það nægja
sem félagsstarf. Ég held að þetta sé
líka að breytast. Fólk fínnur hjá sér
þörfina til að vera með í skapandi
starfi.“
Við veltum fyrir okkur hvort
þetta sé kjarni breytingarinnar
sem orðið hefur á tilgangi starfs
áhugaleiklistarinnar; hún veiti
hverjum sem vill tækifæri til þátt-
töku og upplifunar á persónulegri
sköpun, fremur en að verið sé að
veita nauðsynlega afþreyingu.
Samgöngur hafa batnað, svo fólk
bregður sér hiklaust á milli lands-
hluta á hvaða árstíma sem er, sjón-
KW
W / $k:-~ T
k Wk 1
SIGURÐUR í hlutverki Jónatans skipstjóra í Hart í bak á Renniverkstæðinu á Akureyri ásamt Guðbjörgu Thoroddsen.
Listiðkun dýpkar
skilninginn
Morgunblaðið/Kristján
„LEITA alltaf í leikhúsinu að því sem að gagni mætti koma,“ segir Sigurður Hallmarsson.
varpið býður leiklist í alls kyns
formi árið um kring. „Það kemur
ekkert í stað þátttöku í listrænu
starfi. Hún dýpkar skilning okkar
og gerir okkur færari um að njóta
listanna og við verðum allt öðru
vísi þiggjendur," segir Sigurður af
sannfæringu.
Listnám skilar árangri
„Leiklistin er list augnabliksins
og einhverjir gætu sagt að það væri
alveg óþarfí að sinna slíku, en við
byggjum safnahús og söfnum hlut-
um, við erum bókaþjóð og eigum
gömul handrit og gamlar bók-
menntir. Það þýðir ekki að við get-
um hætt að flytja inn pappír og blek
vegna þess að búið sé að skrifa
bækumar og við séum búin að öðl-
ast viðurkenningu sem þjóð þeirra
vegna. Listirnar eru þess eðlis að
þær verðui- að stunda alltaf á öllum
tímum. Við þyrftum að sinna
kennslu í listum miklu betur innan
skólakerfisins heldur en skólarnir
hafa aðstöðu til að gera í dag. Mín
skoðun er sú að tónlistarskólana
eigi að fella inn í grunnskólana. Ég
er svolítið hissa á því hvað Reykvík-
ingar ætla að sætta sig lengi við að
einungis þau börn sem eiga foreldra
sem hafa tíma og tækifæri til að
keyra börnin í tónlistarskólana geti
notið tónlistamáms. Að þessu leyti
standa sveitaskólarnir best að vígi
vegna þess að skólahúsnæðið er oft-
ast nýtt fyrir tónlistarkennsluna
líka og skólaaksturinn gerir það að
verkum að tónlistarkennslan er
felld inn í skóladaginn hjá börnun-
um. Reynslan hefur sýnt mér hvað
tónlistaruppeldið er mikilvægt.
Ekki bara við kennsluna sem hefur
verið lífsstarfíð mitt, heldur líka í
leikstarfseminni þar sem ég hef
unnið með börnum og unglingum.
Það hefur mér sýnst vera rétta leið-
in til að ala upp hamingjusama ein-
staklinga, sem verða miklu síður
brothættir heldur en aðrir. Iþrótt-
irnar eru góðar svo langt sem þær
ná, en þeir era margir sem ekki
komast í kappliðið og verða útundan