Morgunblaðið - 17.02.1999, Blaðsíða 25

Morgunblaðið - 17.02.1999, Blaðsíða 25
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. FEBRÚAR 1999 25 LISTIR Orð utan um heiminn í VILLTUM leik, olía á léreft. „ Skógargangau LEIKLIST Leikfélag Mennta- s k ö I a n s v i ð II a ni r a li 1 í ð NÁTTÚRUÓPERAN Handritshöfundur (í samvinnu við leikhópinn): Andri Snær Magnason. Leikendur: Jón G. Þórðarson, Jón G. Ólafsson, Aðalbjörg Árnadóttir, Anna Sigurðardóttir, Ásthildur Erlings- dóttir, Dröfn Birgisdóttir, Elísabet Gunnarsdóttir, Eyrún Eggertsdóttir, Eyvindur Karlsson, Guðný Jónsdótt- ir, Heba Harðardóttir, Helga Ólafs- dóttir, Hrafnhildur Þórólfsdóttir, Kristín Kristjánsdóttir, Magnea Valdemarsdóttir, Níels Gislason, Ósk- ar Þráinsson, Ragnheiður Björgvins- dóttir, Salka Guðmundsdóttir, Snorri Sigurðsson, Særós Björnsdóttir, Una Lorenzen, Vala Ómarsdóttir, Yrsa Gylfadóttir. Leikstjóri: Harpa Arnar- dóttir. Danshöfundur: Ólöf Ingólfs- dóttir. Ljósahönnuður: Egill Ingi- bergsson. Leikmynd: Halldór Arnar Úlfarsson. Sviðsstjórn: Ingibjörg Birgisdóttir. Tónlistarstjórn og höf- undar tónlistar: Gunnar Örn Tynes, Örvar Þ. Smárason Frumsýning í há- tíðasal Menntaskólans við Hamrahlið, 13. febrúar. í AFBYGGÐU túni æskumanns- ins Baldurs liggur einn trosnaður vöndull í dreifinni og hefur ekki slitnað enn: leitin að samastað í orð- inu, kennileiti í tvístraðri veröld. Þessi þráður heldur Náttúruóper- unni saman en varla þó, því ákefð höfunda andspænis ofgnótt og ásælni nútímans er slík að óskyld atriði hraukast í tyrðla og teygja á línulaga hugsun áhorfandans og sveifla henni stundum eins og baggaböndum. Hér er leikrænni þríeiningar- hyggju kastað út fyrir garð og í staðinni þyrlast áreiti MTV um allt í flekkjunum: myndbitar, hughrif, óreiða. Þannig hverfist nútíminn um (ef hann er þá til), og það er áttlaus gusturinn af honum sem höfundur, leikstjóri, leikendur, tónlistarmenn og starfsmenn allir þessarar sýn- ingar takast á við. Þetta er mögnuð áskorun, en hópurinn tekur henni af djörfung, hugkvæmni, leikandi léttleika og glettilega þroskuðu innsæi. Og það sem meira er, hópnum tekst að binda efnið og koma því í hlöðu, þótt baggarökin liggi víða eftir. En hver ætti ekki fullt í fangi með slíka sprettu? Höfundur Náttúruóperunnar, Andri Snær Magnason, á marga góða spretti í slægjunni. Hann er snöggur með orfið, fimur vel og hnýtur sjaldan í þýfinu. Leikstjór- inn, Harpa Arnardóttir, hefur unnið verk sitt yfirleitt skipulega og af næmi fyrir því heillega í kraðakinu: einstök atriði fljúga yfir sviðið eins og skuggarákir af skýi og ljá fram- vindunni framvindu um leið og þau stöðva hana, en slík er mótsögnin í þyrilveruleikanum þar sem inntakið hefur runnið saman við myndbirt- ingu sína og er orðið hún. Hugmyndaóperan er leikur að hugmyndum og skynjun. Hún er auðugt verk sem þarf meiri gerjun. í þessu verki felast ómældir leik- rænir túlkunarmöguleikar, og þótt leikstjórinn hafí ekki reytt af því allan hroðann, verður það eftir- minnilegt þeim sem sjá, og ærið efni í hlöðu til umhugsunar. Öllum þeim sem standa að þessarri sýningu óska ég til ham- ingju, jafnt leikendum sem hljóð- færaleikurum, búningahönnuðum og ljósamönnum. Þeir hafa tekið þátt í því að skilja nútímann með því að skapa hann. Og þyki sumum líkingamálið á þessari umsögn fornt, þá vil ég benda þeim ágætu lærdóms- og listamönnum í MH á það að framtíðin leynist í fortíðinni, og að öll staðsetningartólin fyrir nú- tímann er að finna í forðanum sem mannskepnan safnar sér til vetrar. Og hver veit nema þar, í rykug- um ylnum, þétt ofan á stálinu, lúri orðið. Eins og lóa. Guðbrandur Gíslason Þýskar kvikmyndir í Goethe- Zentrum GOETHE-Zentrum myn sýna sjö þýskar kvikmyndir tíunda áratug- arins og verða þær sýndar annan hvem fimmtudag fram til 20. maí í stofnuninni, Lindargötu 46. Fyrsta myndin „Das Leben ist eine Baustelle" frá árinu 1997 verðu sýnd fimmtudaginn 18. febrúar kl. 20.30. Þar segir frá ringulreiðinni í lífi æskufólks í Berlín í lok 20. ald- arinnar. I mars verða tvær myndir sýnd- ar: „Rossini“ frá árinu 1997 og „Der Papagei" frá árinu 1992. I apríl verða til sýningar myndirnar „Mutter Courage" frá árinu 1995 og „Auf Wiedersehen Amerika" og í maí verða sýndar myndirnar „Jenseits der Stille" frá árinu 1996 og spennumyndin „Ein Richter in Angst“ frá árinu 1996. Engin myndanna hefur verið sýnd áður hérlendis, segir í frétta- tilkynningu. Kvikmyndimar era á snældum en verður varpað á sýn- ingartjald með skjávarpa. Allar myndirnar nema sú síðasta era með enskum texta. Aðgangur að sýningunum er ókeypis. ------------- Sýning um heimspeki í SALARKYNNUM Alliance Frangaise, Austurstræti 3, verður opnuð þriðji hluti sýningarinnar 50 ár í franskri heimspeki í dag, mið- vikudag, kl. 20.30. Fyrstu hlutarnir tveir vora sýndir árið 1997 og 1998. Sýninguna má skoða eina sér og er hún byggð upp sem ein heild. Egill Arnarson útskýrir sýninguna. Egill stundaði nám í heimspeki við há- skólann í Rennes. Hann mun tala á frönsku og íslensku. Sýningin er opin alla daga frá kl. 15-18 og er á frönsku. MYMPLIST Listhnsið Fulil MÁLVERK DOMINIQUE AMBROISE Opið vika daga frá 10-18. Laugar- daga 10-17. Sunnudaga 14-17. Til 21. febrúar. Aðgangur ókeypis. DOMINIQUE Ambroise er franskfædd kona sem stundað hef- ur myndlistarnám í ýmsum skólum í Frakklandi, en lauk meistara- gráðu í Toronto, Kanada, 1984, og er nú búsett hér á landi. Hún hefur haldið 10 einkasýningar og tekið þátt í fjölda samsýninga í Kanada, Evrópu og Asíu, ásamt því að hafa sýnt einu sinni aður hérlendis og. þá í listhúsinu Úmbru 1994. Ann- ars hefur vettvangur athafna henn- ar helst verið í Kanada, og bregður þar nafninu Toronto oftast fyrir. Sýning Ambroise í listhúsinu Fold samanstendur af 16 olíumálverkum flestum meðalstórum og gengur hún út frá draumkenndu myndefni, sem hefur með skóg og lifanir í skógi að gera. Afmörkuðum Ijóðrænum draumi sem endui-tekur sig í nokkrum tilbrigðum, andliti, íkom- um og hendi, ásamt því að fuglum, svínum og dádýram bregður fyrir í einstaka mynd. Þá gengur keimlíkur litaskali eins og rauður þráður gegn- um sýninguna alla og samanstendur aðallega af gulum tilbrigðum ásamt jarðlitum í bland. Þetta telst mynd- hverf hlustun fyrirbæra náttúrunnar en hér í afar einslitu formi, þótt rétt- læta megi vinnubrögðin með vísun til tímanna og postmódemismans. En lengra gengur samlíkingin ekki því naumast mun listakonan geta talist liðtæk í sveit þeima jafnvel þótt tækninni sýnist nokkuð ábóta- vant sem virðist íþrótt hjá slíkum. í þessu tilfelli má það þó frekar skrif- ast á nokkurt óþol sem merkist að baki vinnubragðanna ásamt tregðu við yfirlegur og átök við dýpri lífæð- ar myndflatarins. En einmitt þegar slíkt gerist nær hún markverðustum árangri eins og í myndunum, Tjöm- in, (7), sem býr yfir sálrænu innsæi og hugþekkum einfaldleika, og enn frekar, í villtum leik, (8) sem tví- mælalaust ber í sér mestu hreyfing- una og hnitmiðuðustu myndbygging- una. Bragi Ásgeirsson OTTI OG OMURLEIKI LEIKLIST S k i; m iii I i li ú s i rt EINÞÁTTUNGAR Höfundur: Bertolt Brecht. Þýðandi: Þorsteinn Þorsteinsson. Leikstjóri: Erlingur Gislason. Búningar: Andr- ea Oddsteinsdóttir. Ljós: Jóhann Bjarni Pálmason. Leikmunir: Sigur- jón Jóhannsson. Leikarar: Eiríkur Guðmundsson, Grímur Helgi Gísla- son, Guðlaug María Bjarnadóttir, Hjalti Rögnvaldsson, Ingibjörg Þór- isdóttir, Steinunn Ólafsdóttir og Þórir Steingrímsson. Þriðjudagur 16. febrúar. BERTOLT Brecht skrifaði Deutschland - ein Greuelmárchen seinna kallað Furcht und Elend des Drittes Reiches, leikverk í 27 þátt- um (í heildarútgáfunni 24), eftir að hann yfirgaf Þýskaland Hitlers. Þættirnir eru margir afar stuttir og hefur alltaf verið valið úr við upp- setningu verksins. Verkið var fyrst sýnt í París 1938 (undir heitinu 99%) og vakti athygli í Bandaríkj- unum undir heitinu The Private Life of the Master Race. Hér rötuðu þrír af fjórum lengstu þáttunum á fjalimar í uppsetningu Grímu í leikfór um landið sumarið 1967 og voru þá nefndir Ótti og eymd Þriðja ríkisins. I tilefni af ný- liðinni eitt hundrað ára ártíð Brechts hefur Erlingur Gíslason valið sömu þrjá þættina til flutn- ings. Gyðingakonan er þeirra þekktastur, var t.d. ofinn inn í leik- ritið Hátíð eftir Max Tabor sem flutt var af útskriftarárgangi Leik- listarskólans fyrir tveimur árum. Það sem tengir þættina er annars vegar hinn þrúgandi ótti og ömur- leiki sem einkennir þá alla og er áberandi í þessari sýningu og hins vegar formáli í bundnu máli og kvæði til kynningar á hverjum þætti fyrir sig, sem er sleppt hér. Það er því vel hægt að fallast á skil- greininguna „einþáttungar" sem er notuð hér og nú, enda eðli verksins vegna tækur möguleiki. Þessir þættir leyna á sér og eru skrifaðir af mikilli list. Þarna not- færir Brecht sér firnavel þá tækni að láta áhorfandann geta í eyðurn- ar og fylla inn í með ímyndunarafl- inu það sem er látið ósagt. Þáttur- inn um gyðingakonuna (Die júd- ische Frau) ber af, enda engu orði ofaukið og Guðlaug María Bjarna- dóttir sýnir fagmannlega þá reiði og vonbrigði sem vel stæð yfir- læknisfrú upplifir við að vera hafn- að af samfélaginu, vinum, vensla- fólki og loks eiginmanninum, sem í meðfórum Hjalta Rögnvaldssonar lét sem ekkert sérstakt væri á seyði og gekk í allar þær gildrur sem eiginkonan hafði búið honum í huganum. Ottinn við mögulegar sögusmett- ur er sameiginlegt þema í tveimur síðari þáttunum, Spæjaranum (Der Spitzel) og Krítarkrossinum (Das Kreidekreuz). Það skýtur kannski skökku við að það ríki sem bjó Brecht bestan starfsgrundvöll skyldi hafa komist lengst í per- sónunjósnum, þ.e. Austur-Þýska- land sáluga. En að sjálfsögðu var þar stuðst við reynsluna af Þriðja ríkinu og þessir þættir koma þess- um ótta vel til skila. I Spæjaranum er sagt frá fjöl- skyldulífi í skugga alræðisríkisins. Hjalti Rögnvaldsson og Steinunn Ólafsdóttir magna upp örvænt- ingu hjónanna sem gruna soninn um græsku. Grímur Helgi Gísla- son sýnir einstakt öryggi að vanda sem drengurinn, sem á það sam- eiginlegt með vinnukonunni, sem leikin er af Ingibjörgu Þórisdótt- ur, að vita ekkert af þeim ógnum sem steðja að hjónunum sem gerir þáttinn áhrifameiri en ella. Lokaþátturinn lýsir heimsókn SA-manns í hjúahóp á mektarheim- ili. Þórir Steingrímsson leikur af miklu öryggi þann sem valdið hefur og Hjalti Rögnvaldsson er einstak- lega laginn við að koma atvinnuleys- ingjanum sem lætur ekki ná taki á sér til skila. Ingibjörg Þórisdóttir og Eiríkur Guðmundsson voru vel með á nótunum í litlum hlutverkum elda- busku og bílstjóra en Steinunn Ólafsdóttir náði ekki að skapa trú- verðuga mynd af stofustúlkunni, þótt hún ætti góða spretti. I heild er sýningin nostursam- lega unnin, bæði leikstjórn og ljósa- hönnun, og búningar og leikmunir einstaklega vel valdir. Sýninguna einkennir sterkur leikur og það er gaman að sjá þarna gamalkunnug andlit leikara sem sýna að þeir halda list sinni lifandi þó að langt kunni að verða á milli hlutverka. Formáli Þorvarðar Helgasonar leggur ekkert nýtt til málanna og er honum ofaukið. Sveinn Haraldsson í TÖLVUBÓKflDftGftft 15-2 0 febrýar 0,4 IX « ^ |“7Ti Af því tilefni höfum við pantað fjöldann allan af nýjum titlum Ef þú átt ekki heimangengt er WIVW.boksala.ÍS I V/| einföld og örugg leið til að nálgast mörg þúsund bókatitla. Iftsl 25-70% afsláttur bókAbL/tudeiNt^ Stúdentaheimilinu við Hringbraut • Sími: 5700 777
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.