Morgunblaðið - 04.12.1999, Qupperneq 38

38 LAUGARDAGUR 4. DESEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Á tónleikum Kammermúsíkklúbbsins á sunnudag verða flutt verk eftir
Arriaga, Jón Leifs og Dvorák.
Þrír strengja-
kvartettar
Tilnefningar
til Norður-
landaráðs-
verðlauna
BÆKUR eftir Guðberg
Bergsson og Kristínu Ómar-
sdóttur eru tilnefndar til
N orðurlandaráðsverðlauna
fyrir árið 2000. Um er að ræða
skáldævisögur Guðbergs, Fað-
ir og móðir og dulmagn
bernskunnar og Eins og steinn
sem hafið fágar, og skáldsögu
Kristínar Elskan mín ég dey.
Danir leggja fram nýja
ljóðabók eftir eitt kunnasta
skáld sitt, Henrik Nordbrandt,
og ferðasögu eftir Thomas
Boberg. Frá Finnlandi kemur
skáldsaga eftir Paavo Rintala
og ljóðabók eftir Peter Sandel-
in. Norðmenn eru með skáld-
sögu eftir Frode Grytten og
ljóðabók eftir Georg Johann-
esen. Svíar tefla fram ljóðabók
eftir Katarina Frostenson og
skáldsögu eftir Beate Grims-
rud. Færeyingar og Græn-
lendingar mega leggja fram
eina bók. Frá Færeyjum er
skáldsaga eftir Oddvör Johan-
sen og frá Grænlandi er verk
eftir Jörgen Fleischer.
Verðlaunin verða tilkynnt á
fundi dómnefndarinnar í Hels-
ingfors í lok janúar. Þau eru
350.000 danskar krónur. Þau
verða síðan afhent í Kaup-
mannahöfn 6. mars.
ÞRIÐJU tónleikar Kammermúsík-
klúbbsins verða annað kvöld, sunnu-
dagskvöld, kl. 20.30 í Bústaðakirkju.
Flytjendur eru Sigrún Eðvaldsdótt-
ir, Sif Tulinius, Helga Þórarinsdóttir
og Richard Talkowsky.
Flutt verða þrjú verk eftir jafn-
mörg tónskáld: Strengjakvartett nr.
1 eftir Juan Cristóstomo de Arriaga,
Strengjakvartett III, op. 64 „EI
Greco“ og eftir Antonin Dvorák
Strengjakvartett í As-dúr, op. 105.
Juan Cristóstomo de Arriaga y
Balzola fæddist árið 1806 í Bilbao á
Spáni, undrabarn í tónlist. Þegar
hann var 11 ára, voru tónsmíðar
hans farnar að vekja athygli og hann
fékk inngöngu í tónlistarháskólann í
París 15 ára. Þegar hann var 18 ára,
samdi hann þrjá strengjakvaretta,
sem hlutu mikið lof, og var höfundi
spáð miklum frama. En Arriaga dó
úr berklum í París 19 ára gamall.
Jón Leifs samdi þrjá strengja-
kvartetta: Mors et vita (1939), Vita
et mors (1948-51) og E1 Greco
(1965). Þeir eru framlag hans til ís-
lenskrar kammertónlistar. E1 Greco
ber viðurnefni listmálarans Kyria-
kos Theotokopoulus (1541-1614),
eins mesta málara á endurreisnar-
tíma. Hann var frá grísku eyjunni
Krít, lærði á Italíu, en starfaði lengi
á Spáni.
Kvartett Dvoráks, op. 15, varð
hinn síðasti af 14 strengjakvartett-
um Dvoráks og er nú rétt öld síðan
hann varð kunnur og segir í fréttatil-
kynningu að hann þurfí ekki að
standa í skugga neins þótt hann hafi
ekki nafn, bara númer.
Hap Collins gerir út
hj álparleiðangur
ERLENDAR
BÆKllR
S p « n n ii s a g a
„RUMBLE TUMBLE"
eftir Joe R. Lansdale. Warner
Books 1999.239 síður.
JOE R. Lansdale heitir bandarískur
spennusagnahöfundur sem
skemmtilegt er að lesa. Bækur hans
minna jafnt á bækur Carl Hiaasens
og Elmore Leonards og þekkilegri
blanda er varla til fyrir þá sem yndi
hafa af gamansömu reyfurum um
spaugsamt undii-málsfólk og ein-
staklega furðulegar kringumstæður
sem það lendir í. Lansdale hefur
skrifað fjöldann allan af skáldsögum
sem margar hverjar fjalla um þá fé-
laga Hap Collins og Leonard Pine,
aðalsöghetjurnar í „Rumble Tum-
ble“, sem kom út fyrir skemmstu í
vasabroti hjá Warner Books-útgáf-
unni og er nýjasta bók höfundarins.
Hún er bráðskemmtileg aflestrar og
hæfilega víruð saga um dragmellur
og dverga og dömur í neyð.
Sandblásið krummaskuð
Hún er fimmta bók Lansdales um
Collins og Pine, en rifja má upp að
höfundurinn hefur einnig sent frá
sér skáldsögur um aðskiljanleg efni;
ein heitir Hið týnda ævintýri
Tarzans. Hann hefur einnig sent frá
sér ófá smásagnasöfn og skrifað
fræðibækur um villta vestrið svo
nokkuð sé nefnt. Svo hann er iðinn
við kolann. Ef eitthvað er að marka
Collins/Pine-sögumar hans er hann
með kaldhæðnislegan húmor og hef-
ur einstakt yndi af hinni harðsoðnu
bandarísku reyfarahefð sem hann
tengir við ýmsa þætti hins klassíska
vestra.
Leonard Pine er svertingi og
hommi og býr að reynslu úr Víet-
namstríðinu og veit hvernig á að
komast af við erfiðar aðstæður. Hap
Collins býr hjá honum án þess að
vera sambýlismaður hans, starfar
sem útkastari á lélegri búllu og er
einstaklega veikur fyrir rauðhærð-
um konum eins og Brett Sawyer.
Þeim er báðum riddaramennskan í
blóð borin, þeir mega helst ekkert
aumt sjá og þeir eru sérstaklega
færir að eiga við stóra krimma og
smáa með skotvopnum ef ekki vill
betur.
Þannig vill til að dóttir Brett
Sawyer, vinkonu Haps, hefur leiðst
út í hórdóm ægilegan og starfar í
bænum Hootie Hoot, sandblásnu
ki-ummaskuði í Oklahoma. Móðirin
biður Hap að sækja dóttur sína
þangað og flytja heim aftur sem væri
lítið mál ef dóttirin stundaði ekki
sína iðju undir handleiðslu Stóra-
Jims, stjórnarformanns helstu
glæpasamtaka Oklahoma-borgar.
Honum er annt um að týna ekki
mellunum sínum í hendurnar á
hverjum sem er svo Hap fær vin sinn
Leonard með sér í björgunarleiðan-
gur og móðirin ákveður að slást með
í för.
Félagslegur þroski
Þau halda þrjú til Hootie Hoot og
er það aðeins upphafið á ægilegu
ferðalagi sem endar suður í Mexíkó.
• FULLT tungl (Plenilunio), er
eftir Antonio Múnoz Molina í ís-
lenskri þýðingu Þorsteins Thorar-
ensen.
Fullt tungl er einskonar leynilög-
reglusaga. Stúlkubarn finnst myrt í
skemmtigarði í borg einni í Andal-
úsíu. Aðalsöguhetjan er lög-
reglufulltrúi sem hefur árum saman
staðið í blóðugu stríði við aðskilnað-
arsinna norður í Baskalandi og
harkað af sér sprengjutilræði og
manndráp í hrönnum, en nú verður
hann svo heltekinn af að sjá illa út-
leikið barnið, að hann verður hug-
stola, ráfar um götur borgarinnar í
leit að „augum morðingjans“.
Höfundurinn hefur á skömmum
tíma risið upp sem einn fremsti rit-
höfundur Spánverja.
Utgefandi er Fjölvi. Bókin er 352
bls. Filmugerð í Prentmyndastof-
unni, prentun í Singapúr. Verð 3.680
kr.
Lansdale segir sögu þremenning-
anna með samblandi af grófri kímni,
skemmtilegum samtölum þar sem
hæfileiki hans til þess að búa til
spauglegar líkingar nýtur sín vel,
spennu og rómantík og er lagið að
gera hinar sérkennilegustu persónur
og kringumstæður trúverðugar.
A meðal karaktera sem þvælast
inn í líf þremenninganna má nefna
einstaklega kjaftforan og ómerkileg-
an dverg sem bæði er svikahrappur
og ómerkingur. „Lýs á hundstittlingi
eru félagslega þroskaðri en hann,“
segir konan í hópnum. Annar er
bróðir dvergsins, Herman að nafni,
risi að vöxtum er starfaði áður sem
leigumorðingi en hefur frelsast síðan
til guðstrúar. Þriðji er Stóri-Jim sem
er veikur fyrir veðmálum.
Lansdale gerir fólk þetta allt með
sínum fáu kostum en stóru göllum að
hinum ánægjulegasta félagsskap.
„Rumble Tumble“ er prýðileg af-
þreying þeim sem gaman hafa að
safaríkum persónulýsingum, hetju-
dáðum, meitluðum töffaraskap og
groddafyndni í bland.
• HESTURINN og drengurinn
hans er þriðja bókin í bókaflokkn-
um um Ævintýra- og töfralandið
Narníu efir C.S. Lewis í þýðingu
Kristínar R. Thorlacius.
Söguhetjurnar eru hesturinn
Breki og drengurinn Sjasta. Þeir
flýja í skyndingu frá Kalormen,
landi grimmdar og mannvonsku,
og fara dagfari og náttfari yfir
eyðimörkina miklu á leið til töfra-
landsins Narníu, þar sem smjör
drýpur af hverju strái og dýrin
kunna mannamál.
Á leiðinni lenda þeir í ótrúleg-
ustu ævintýrum og oftar en einu
sinni reynir á þor þeirra og kjark.
Utgefandi er Isiendinga-
sagnaútgáfan / Muninn bókaút-
gáfa.
Bókin er 168 bls., unnin í Singa-
púr.
Myndir eru eftir Pauline Bayn-
es. Verð: kr: 1.790.
A r n ,i 1 ri ux-Ludxið a snn
Nýjar bækur
Nýjar bækur
• GÆSAHÚÐ 3 - Gula geimskipið,
er þriðja bókin í bókaflokki eftir
Helga Jónsson.
Bókin fjallar um
ungan dreng sem
eitt fagurt sumar-
kvöld er rænt og
hann fluttur nauð-
ugur til pánetunn-
ar Zarox þar sem
illmennið Ozi ræð-
ur ríkjum. En
drengurinn ætlar
sér að komast
heim aftur. Spurn-
ingin er bara: Hvernig fer hann að
því?
Útgefandi er Tindur. Bókin er86
bls. prentuð í Ásprent/POB Akur-
eyri. Verð: 1.190 kr.
• Á HÆL UM löggunnar eftir Svein
Þormóðsson blaðljósmyndara lýsir
hann lífinu í Reykjavík, þegar hann
er að alast upp á kreppuárunum og
bregður upp myndum af eftir-
minnilegum samferðamönnum.
Hann segir frá samskiptum sínum
við breska hernámsliðið, en hann
starfaði sem túlkur á vegum þess,
aðeins fjórtán ára gamall. Sextán
ára stofnaði hann, ásamt unnustu
sinni, heimili í bragga á Skólavörðu-
holti. Um tíma bjó fjölskyldan í
Kamp Knox þar sem enginn hörgull
var á skrautlegum einstaklingum,
segir í fréttatilkynningu.
Utgefandi er Islenska bókaútgáf-
an ehf. Bókin er 244 bls., með um
170 ljósmyndum.
• INDJÁNINN snýr aftur er eftir
Lynne Reid Banks í þýðingu Krist-
ínar R. Thorlacius. Bókin er sjálf-
stætt framhald bókarinnar Indján-
inn í skápnum sem út kom á síðasta
ári.
I þessari bók heldur höfundurinn
áfram að segja frá ævintýrum vin-
anna Ómars og Patreks og Litla-
Bola, litla leikfangaindjánanum sem
lifnaði við í töfraskáp Ómars. Og nú
hafa fleiri persónur úr fortíðinni
bæst í hópinn.
Þýðing Kristínar á Indjánanum í
skápnum er á heiðurslista Is-
landsdeildar IBBY.
Útgefandi er Islendinga-
sagnaútgáfan /Muninn bókaútgáfa.
Bókiin er 153 bls., unnin í Singapore.
Myndskreytingar eru eftir William
Coldart. Verðkr: 1.790 kr.
• MEÐ nef á heilanum er teikni-
myndabók eftir Gunnlaug Ó. John-
son. I fréttatilkynningu segir að bók-
in sé einskonar skottu-
læknisfræðileg myndskreytt úttekt
á nefjum manna og málleysingja.
Höfundur gefur út. Bókin er 64 bls. í
A5-broti, prentuð í prentsmiðju Iðn-
skólaútgáfunnar. Bókin fæst hjá út-
gefanda.
• ÍSLENDINGAÞÆTTIR er
sjöunda kiljan í röðinni Sígildar sög-
ur. Bragi Halldórsson og Knútur S.
Hafsteinsson menntaskólakennarar
völdu saman þrettán íslendinga-
þætti, gerðu efnis- og orðskýringar
við þá og skrifuðu inngang að þeim.
Fjöldi korta og ættartalna skýrir
enn frekar efni og umgjörð hvers
þáttar, en þeir eru m.a. Auðunar
þáttur vestfirska, Hreiðars þáttur
heimska, Sneglu-Halla þáttur og
Ögmundar þáttur dytts.
Útgefandi er Mál og menning.
Bókin er223 bls., prentuð í Dan-
mörku. Erlingur Páll Ingvarsson sá
um kápuhönnun ogJean Pierre Bi-
ard gerði kort. Verð: 1.599 kr.
• KIM Novak baðaði sig aldrei í
Genesaretvatni, er skáldsaga eftir
Hákan Nesser í íslenskri þýðingu
Magnúsar Ásmundssonar.
Bókin fjallar um
unglingsárin, þegai'
sakleysi æskunnar
er kvatt og alvara
fullorðinsáranna
tekur við. Strák-
arnir tveir sem fara
saman í sumarbú-
staðinn við vatnið
verða áhorfendur
að hættulegu ástar-
drama og flækjast
inn í glæpamál. Eins mætti ætla að
þetta væri leynilögreglusaga, en hún
er líka eitthvað meira. Vissulega
kemur lögreglufulltrúinn Lindström
mikið við sögu og yfirheyrir alla en
kemst ekkert áfram með málið.
Hákan Nesser er í hópi kunnustu
höfunda af yngri kynslóðinni í Sví-
þjóð.
Útgefandi erFjölvi. Bókin er224
bls. bundin með silkilamíneringu,
filmugerð Prentmyndastofan, prent-
un SNP í Singapore. Verð 3.280 kr.
• MARKÚS og Díana - ljósið frá
Síríus eftir norska höfundinn Klaus
Hagerup. Anna Sæmundsdóttir
þýddi.
Markús er 13 ára með þykk glera-
ugu og músarbrúnt hár. Hann þjáist
af ótta við ólíklegustu hluti, meðal
annars sýkla, myrkrið og stelpur.
Hræddastur er hann þó við sjálfan
sig. Og þegar hann skrifar aðdá-
endabréf til frægs fólks til að biðja
um eiginhandaráritun, bregður hann
sér í ólíklegustu gervi undir fölsku
nafni. En daginn sem Hollývúdd-
stjarnan Díana fær bréf frá Markúsi
Símonsen milljónera snúast vopnin í
höndum hins raunverulega Markús-
ar og málin taka óvænta stefnu.
Klaus Hagerup er virtur höfundur
í Noregi og hefur hlotið ýmsar viður-
kenningar. Þessi fyrsta saga um
Markús var valin fyndnasta bók árs-
ins þegar hún kom út.
Útgefandi er Mál og menning.
Bókin er 170 bls., prentuð ISvíþjóð.
Verð: 1.990 kr.
Helgi
Jónsson
Hákan
Nesser
I Tenores di Neoneli.
Söngvar frá
Sardiníu
KVARTETTINN I Tenores di
Neoneli kemur fram á tónleikum í
Norræna húsinu á morgun, sunnu-
dag, kl. 20. Samanstendur hann af
fjórum tenórsöngvurum frá Mið-
jarðarhafseyjunni Sardiníu og munu
þeir syngja söngva frá sinni heima-
byggð.
Kvartettinn var stofnaður árið
1976 og hefur haldið fjölda tónleika í
heimalandi sínu, á Italíu og víðar.
Hafa félagarnir, Peppeloisu Piras,
Tonino Cau, Nicola Loi og Ivo Marr-
as, hlotið fjölmargar viðurkenningar
fyrir söng sinn, bæði á tónleikum og
hljóm- og geislaplötum. I Tenores di
Neoneli eru þekktir fyrir fjölhæfni
sína, bæði í stíl og efnisvali.
Það eru Ferðamálaráð Sardiníu
og Menningarstofnun Italíu í Ósló
sem bjóða til tónleikanna í samvinnu
við menningarfélögin Italiazzurra og
Dante Alighieri á Islandi.