Morgunblaðið - 19.02.2000, Qupperneq 61

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 19. FEBRÚAR 2000 6 ]
UMRÆÐAN
Eru markaðslaun uppgjöf?
HVERNIG ætlar
Verslunarmannafélag
Reykjavíkur að
tryggja launakjör fé-
lagsmanna sinna?
Samkvæmt því sem ég
les mun félagið ekki
semja framar um
kauptaxta fyrir sína
félagsmenn, heldur
leggja ákvörðun um
kaup, fyrir vinnu fé-
lagsmanna, alfarið í
hendur atvinnurek-
enda. Launakannanir
byggðar á einhverju
úrtaki starfsmanna í
viðkomandi starfs-
grein eiga að gefa til kynna hvaða
laun atvinnurekendur vilja greiða.
Launamaðurinn les þessa könnun
árlega og metur sín eigin laun út frá
niðurstöðum könnunarinnar. Ef
hann kemst að því að hans laun eru
lægri en hjá kollegunum, þá röltir
hann á fund atvinnurekandans og
heimtar hærri laun á grundvelli
samanburðarins. Þá upphefst hin
hefðbundna umræða og mismun-
Laun
Hægt og bítandi mun
fjara enn frekar undan
áreiðanleika þessara
kannana, segir Friðbert
Traustason, og að lok-
um verður ekkert á
þeim að byggja.
andi túlkun og skoðun á því við
hvaða hóp eigi að miða. Hvert er
verksvið, ábyrgð, menntunarkröfur,
starfsþekking , hæfni og vinnufram-
lag viðkomandi starfsmanns í sam-
anburði við þá sem könnunin nær
til. Að sjálfsögðu munu atvinnurek-
endur draga í efa sannleiksgildi
launakannana, sem eru einhliða
unnar á vegum stéttarfélagsins. Og
á grundvelli launaleyndar, sem
sumir atvinnurekendur elska meira
en flest annað, verður félagsmönn-
um meinað að taka þátt í kjara-
könnunum. Þannig mun hægt og
bítandi fjara enn frekar undan
áreiðanleika þessara kannana, og að
lokum verður ekkert á þeim að
byggja. Hvað gera „bændur“ þá? Á
ef til vill að treysta einhliða upp-
gefnum launatölum frá atvinnurek-
endum?
Hver eru þessi markaðslaun?
Hvernig verða þessi svokölluðu
markaðslaun verslunarmanna til,
við hverja eru atvinnurekendur,
sem ráða verslunar- og skrifstofu-
fólk til vinnu að miða, þegar launa-
kjör eru ákveðin? Ekki eru það laun
Friðbert Traustason
NettoL^
ELDHÚS - BAÐ - FATASKÁPAR
Innréttíngar
Frí teiknivinna og tilbobsgerð
Friform
| HÁTÚNI 6A (í húsn. Fönix) SÍMI: 552 4420
Frábær þjónusta
71KERFISÞRÓUN HF.
J I Fákafeni11 • Sími 568 8055
http://www.kerfisthroun.is/
skrifstofu- og verslun-
armanna í Danmörku
eins og stundum mætti
halda af málflutningi
manna. Nei, ætli það
séu ekki einmitt um-
sömdu og útgefnu
taxtalaunin sem önnur
stéttarfélög semja um,
og félagsmenn þeirra
selja vinnu sína fyrir.
Kj ararannsóknar-
nefnd opinberra
starfsmanna gefur út
meðallaun allra starfs-
stétta, sem hjá ríki og
sveitarfélögum vinna.
Tölfræði þeirra er ár-
eiðanleg, þar sem hún er unnin
beint upp úr upplýsingum viðkom-
andi launadeilda, en ekki könnunar-
úrtaki. Þar að auki gefa mörg félög
út laun og niðurröðun starfsheita í
launaflokka, sem byggja má saman-
burð á. Getur það verið að þessi
sýnilegu laun séu einmitt grunnur
þessara svokölluðu markaðslauna?
Návígi á hverjum vinnustað
Eitt af meginhlutverkum stéttar-
félags er að efla samstöðu launa-
manna, og treysta á gagnkvæman
stuðning í baráttunni fyrir réttlát-
um launum og kjörum almennt.
Hvernig samræmist það þessu hlut-
verki að senda hvern og einn starfs-
mann á atvinnurekandann til samn-
inga um kaup og kjör. Eru menn
alveg búnir að gleyma sögu stétta-
baráttu, stofnun og baráttu sam-
taka launamanna? Hvar er stuðn-
ingurinn, sem félagsmönnum er
lofað í lögum og reglugerðum sam-
taka launamanna? Ef forystumenn
launamanna gefast upp á að semja
um hin almennu grunnlaun í dag,
með svigrúmi hverrar stéttar til
launaskriðs, hverju verður þá fóm-
að á morgun? Ég hræðist framhald-
ið ef þetta er krafa nútímans. Það er
auðvelt að vera vitur, klár og sjálf-
stæður þegar vel árar, en því miður
eru ekki alltaf uppgangstímar með
lágmarksatvinnuleysi og spreng-
ingu í eftirspurn eftir vinnuafli.
Samanburður launakannana
Að undanförnu hefur VR kynnt
að meðallaun þeirra félagsmanna
fyrir dagvinnu, þ.e. 36-40 stunda
vinnuviku séu 161 þúsund á mánuði,
þrátt fyrir að launataxtar sýni laun
frá kr. 67 til 84 þúsund. Þessi tala er
fundin með launakönnun, sem gerð
var á sl. ári á vegum VR. Svo undar-
lega vill til að þessi niðurstaða VR-
könnunarinnar er langt frá þeim
niðurstöðum sem Kjararannsóknar-
nefnd (KN) kemst að um laun lang-
fjölmennustu starfsstétta innan VR
fyrir 3. ársfjórðung 1999.
í könnun KN segir:
Föst mánaðarlaun skrifstofufólks
kr. 126.700
Föst mánaðarlaun þjónustu-,
sölu- og afgreiðslufólks kr.135.900
I3IOMIEGA
Fólínsýra
BIOHUOA
FÓLÍN
'<|28 lMur á dasi
Takist fyrir þungun
og á meðgöngu.
Fæst í næsta apóteki.
Föst mánaðarlaun afgreiðslufólk
í dagvöruverslun kr. 92.300
Föst mánaðarlaun eru skilgreind
í skýrslu KN sem „hrein mánaðar-
laun að viðbættum aukagreiðslum
miðað við fullt starf‘.
Nú er ljóst að það eru fleiri
starfsstéttir en hér eru upp taldar
innan VR, en þessar eru það fjöl-
mennar að þær vega verulega
þungt við meðaltalsútreikninga.
í gögnum KN segir að þessar töl-
ur byggist á handahófsúrtaki fyrir-
tækja og stofnana með 10 starfs-
menn eða fleiri og unnar beint úr
launabókhaldi viðkomandi fyrir-
tækja.
í stjórn KN eru bæði forseti ASÍ
og formaður VR, þannig að tölurnar
hljóta að vera mjög ábyggilegar. Ef
launakannánir verða jafnmisvísandi
og þessar tvær virðast vera, við
hvaða upplýsingar eiga launamenn
að styðjast í sínum einstaklings-
bundnu samningum við launagreið-
endur í framtíðinni?
Niðurstaða atkvæðagreiðslu
Samningurinn, sem gerður var
fyrir 10% félagsmanna VR (ea
1600), var samþykktur í póst-
afgreiðslu (allsherjar-atkvæða-
greiðslu) með 70% greiddra at-
kvæða. Þar sem einungis 18%
atkvæðisbærra sendu inn atkvæði
sitt eru aðeins 222 félagsmenn VR á
bak við þessi 70%, skv. uppgefnum
tölum frá félaginu. Það voru sem
sagt 222 félagsmenn af u.þ.b.lö.OOmr’
félagsmönnum í VR sem samþykktu
nýgerða markaðslaunasamninga!
Það er hins vegar látið líta svo út
sem 70% félagsmanna í VR hafi
þegar samþykkt þá leið félagsins að
gefast endanlega upp við það verk-
efni að semja um launataxta. Mér
finnst svona málflutningur hjá
virðulegum forystumönnum launa-
manna hvorki traustvekjandi né til
eftirbreytni og þess vegna get ég
ekki samþykkt hann með þögninni,
eins og mér sýnist, því miður, marg-
ir kollegar mínir ætli að gera.
Höfundur er forniaður SÍB.
Glæsileg
eldri borgaraferð
tii Costa del Sol
frá kr. 57.
4- -
24. apríl
með Sigurði Guðmundssyni
Heimsferðir kynna nú einstaka vorferð til Costa del Sol 24.1
apríl í 24 nætur en vorferðin með Sigurði Guðmundssynií
hefur verið uppseld öll undanfarin ár og frábært verður á Costa def
Sol á þessum árstíma. Við bjóðum nú frábæra gistivalkosti, öll hótel við ströndina,
með fallegum görðum og mikilli þjónustu og að sjálf-sögðu njóta farþegar okkar
rómaðrar þjónustu fararstjóra Heimsferða allan tímann. Sigurður Guðmundsson
verður með fjölbreytta skemmti- og íþróttadagskrá, leikfimi og kvöldvökur til að
tryggja það að þú fáir sem mest út úr fríinu.

Timor Sol
24 nætur - 24. apríl
Verð kr.
57.990
24 nætur - 24. aprfl,
Timor Sol, í stúdfó
Verð kr.
59.990
24 nætur - 24. aprfl,
Bajondillo, í stúdíó
Spennandi dagskrá
• Leikfími
• Kvöldvökur
• Kynnisferðir
• Gönguferðir
• Spilakvöld
• Út að borða
Sigurður Guðmundsson
Gististaðir
Heimsferða
• Timor Sol
• Principito
• Bajondillo
• Santa Clara

HEIMSFERÐIR
Austurstræti 17, 2. hæð,
sími 595 1000.
www.heimsferdir.is
m