Alþýðublaðið - 13.03.1959, Síða 5

r/111111111111111 m 1111111111 í 11 (1111 m 1111 (111 i 111111111111111111111 ii 111111111 u f 1111 m 111111 f 111111111111111111111111111111111M1111111) 11 (r-
| FRAMSÓKNARMENN hafa undanfarnar vikur byrjaö |
| mikla sókn gegn skiptingu Iandsins í fá en stór kjördæmi, I
| Þeir kalla þetta „afnám gömlu kjördæmanna“, afnám á |
| „sjálfstæði héraðanna“ og telja það stefna til landauðnar. |
| Þessi slagörð eru auðvitað herfilegar ýkjur, eins og |
| bezt má sanna nreð þvi, að Framsóknarmenn hafa sjáifir §
| hvað eftir annað og við ýms tækifæri fiutt tillögur og I
| stutt tillögur, sem miða að stærri og skynsamlegri heild- I
| um í skiptingu landsins, og hefur þeim aldrei fyrr en nú \
| 'dottið í hug, að slíkt mundi hafa þær Iiroðalegu afleiðing- \
| ar, sem spekingarnir í Edduhúsinu segja þeim nú. f
Sem dæmi má nefna, að þing Sambands ungra Fram- I
| sóknarmanna, sem. haldið var á Akureyri 16,-—19. júní §
| 1948, gerði eftirfaiandi sanfþykkt um kjö.rdæmamálið: I
| „Kosningar til alþingis fari einvörðungu fram í ein- §
| menningskjördæmum. ÞÓ TLEUR ÞINGIÐ ÞAÐ BÓT \
I FRÁ NÚVERANDI KOSNINGAFYRIRKOMULAGI, AÐ 1
| LANDINU VERÐI SKIPT í NOKKUR STÆRRI KJÖR- f
| DÆMI, en uppbótaþingsæti falli með öllu niður.“ I
| Af þessu er augljóst, að ungum Framsóknarmönnum |
| þótti engin frágangssök að skipta landinu í fá, stór kjör- §
= dæmi. Þeir sáu ekki frekar en Halldór á Kirkjubóli J
| neinar alvarlegar hættur við það. Það hvarflaði ekki að |
| þeim, að afnám hinna gömlu, dönsku kjördæmú væri \
| nein goðgá, éða að ný, skynsamleg skipting landsins í f
| kjördæmi mundi reynast landsbýggðinni hættuleg. Ætli |
f þeim hafi ekki fundizt hið gagnstæða? Að öðrum kosti |
| hefðu þeir ek-ki gert slíka samþykkt. |
5 5 ■
uiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiMimiiimiiiuiiiiimiiiiimmiiiiiiiiiiniiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiK
ur spyr varla lengur um hag-
lega orðasmíð og persónulegar
stíltilraunir Jóhannesar Helga,
en ætlast til skáldskapar, sem
lúti ákveðnu lögmáli. Skáld-
skapurinn í „Horft á hjarnið“
er ekki samkvæmt neinu lög-
máli, þó svo að lesandann gruni
hann kannski við lestur bókar-
innar. Þessar þrjár saman-
hristu sögur eru eins og vatn,
sem nær ekki farvegi, en flæð-
,ir yfir víðáttumikið sléttlendi
og hverfur í jörðu eða gufar í
loft upp á heitum, sumardegí.
Jóhannes Helgi á djúpar lindir,
sem spretta upp undan brött-
um og sviptignum fjöllum, en
hann þarf að finna þeim far-
veg, svo að þær komizt í þann,
árós, sem er bókin og lesand-
inn. Slíkt reyndist honum leik-
ur í „Allra veðra von“. En
„Horft á hjarnið“ er vatnsveita
fy.rir heimajörðina. Með öðr-
um orðum —- undirbúningur
eða tilraun.
Höfundurinn g'efur í eftir-
mála bókarinnar olnbogaskot
þeim mönnum, sem séu í óða
önn að varpa gamalli kjölfestu
fyrir borð. Sannast hér, að hæg-
ara er að kenna heilræðin en
halda þau. „Horft á hjarnið“
v.antar einmitt. kjölfestu. Bók-:
in gat orðið þrjár sögur. Jó-
hannes Helgi reynir að hrista
þær saman, en blandan heppn-
■ast ekki. Þetta er aðeins orða-
leikur og stíll. Sú æfing hefði
átt að fara fram í einrúmi, en
ekki á auglýstu móti.
> Jóhannes Helgi þakkar í eft-
I DAG
VILHJÁLMUR ÁSGRÍMS-
SON verkaniaður Hringbraut
90 er áttræður í dag. Hann er
einn af systkinunum frá
Gljúfri, sonur hjónanna Þuríð-
Jóhannes Helgi: Horft á
hjarnið. Jón Engilberts
myndskreytti. Helgafell.
Víkingsprent. Reykjavík
1958.
ÞETTA er sérkennileg til-
raun, en ég kann ekki nafn á
fyrirbærið. Höfundurinn virð-
íst hafa þrjár sögur í huga og
hristir þær saman. Afleiðingin
verður sú, að lesandinn má
vera athugulli ,og góðviliaðri
en 'ég, ef írásögnin á ekki að
fara fyrir ofan garð og neðan.
Hins vegar einkennist bókin af
myndrænni upplifun og seið-
mögnuðu orðalagi. Jóhannes
Helgi nýtur þess, hvað stíll
hans er áleitinn og sjálfstæður.
. Bókin mun samin í æfingar-
skyni. Hún er þrjár atrennur,
en stökkið vantar. Ég varð þess
vegna fyrir vonbrigðum, þar
en sfökkið vanlar
eð maður hélt, að höfundurinii
væri kominn í landsliðið.
Svona ritdómur þarfnast víst
nánarj skýringar: Jóhannes
Helgi sannaði með beztu sög-
unum í „Allra veðra von“, að
hann er enginn viðvaningur á
skáldaþingi. Og „Horft á
hjarnið staðfestir mætavel,
hver ritleikni hans er orðin.
Samt mun fyrri bókin flestum
lesendum ólíkt aðgengilegri.
Jóhannes Helgi æfir byrjunar-
atriðin í hinni síðari. Þess
vegna myndi rökréttara, að
„Horft á hjarnið“ væri undan-
! fari „Allra veðra von“. Svo er
hins vegar ekki, og það skiptir
öllu máli. Æfing eins og þessi
sýnist naumast bókarefni. Mað-
irmálanum mér og öðrum nafn-
greindum manni, að hann
komst til útlanda sumarið 1957
að fremja þessa æfingu. Ég
skipti mínum hluta þakklætis-
ins hér með í fjmm staði og
bið félaga mína í menntamála-
ráSi að hirða hver sinn skerf.
Far til 'útlanda úr menningar-
sjóði er ekki á eins manns færi
fremur en aðrar ákvarðanir í
þeirrj virðulegu stofnun. Hins
vegar finnst mér fallega gert
af Jóhannesi Helga að íruma
efíir okkur á þessum erfiðu
tímum, og sjúlfsagt verður ut-
anförin honuni til góðs, þó að
„Horft á hjáríiið“ sé illa til
skiptanna. ^
Helgi Sæmundssan.
Vilhjálmur Ásgrímsson
ar Guðmundsdóttur og Ásgríms
Sigurðssonar, sem bjuggu að
Stærrabæ í Grímsnesi og’
Gljúfri í Ölfusi, en þau áttu
samtals '22 börn, þar af tvenna
tvíbura. Nú eru aðeins fimm
systkinanna á lífi, tvö á tíræð-
isaldri, Jón, nú í Elliheimilinu
Grund, 95 ára, og Jónína, hjá
dóttur sinni að Sogabletti 8, 9$
ára, og Guðríður, hjá dcátro’
sinni að Akurgerði 39, 81 árs»
og Grímur, búsettur að Berg-
þórugötu 17, 78 ára. Systkina-
hópurinn að Gljúfri var ifiúp.
og mun það eins dæmi hér 4
landi, að hión hafi átt svo rpacgf
börn. Þuríður varð 96 ára g'öra-
ul.
Vilhjálmur Ásgrímssca
kvæntist árið 1903, Gíslínu Er-
lendscióttur frá Eyrarbakka
ióru þau að búa þar það ár. l/R-
hjálmur va,r víkingsmaður. tijfe
allra verka á sjó og landi, glæsft
menni í framkomu, glaðlyridipf-
■og skemmtin alla tíð. Þau.hjón-
'in fluttu til Reykjavíkur áíiSi
1921 og vann Vilhjálmur ;lengs|t'
af hjá Reykjavíkurbæ, en hse-t#:
fýrir nokkrum árum. Þau .haf’a
eignazt fimm börn, sem lifas
-Ég • kynntist Vilhjálmj fyrs#
éftir að hann fór að vinna hjá
bænum og betri og skemmti-
•legri ' vinnufélaga get ég ekk$>,
hugsað mér. Hann er víðlesiri>-
rnaður og þekkir af blaða- - íj£
bókalestri alla króka og k'img>-
stjórnmálanna og getur vhnflj^
í greinar og ræður, serp ba,3m.
hefur lesið, þó að mörg ár -séx»>
Framhald á 10. síðu.
«iiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiimiiiiiiii nimiiiiirminiiíiiiiiiiiMiiMimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiniiiuiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiMDiM'
N,
IÝJU DEHLI. Rússneskir
vísindamenn hafa nú snúið
sér að því að rannsaka yoga
í því augnamiði að notfæra
sér það þegar. að því kemur
að menn verða sendir út í
geiminn. Rússneskir verk-
fræðingar í Bhilai stáliðjuver-
inu hafa viðurkennt að þeir
stundi yogaæfingar og telja
að þær geti auðveldað mjög
geimferðir.
Mestu erfiðleikarnir við að
senda menn út í geiminn er
að finna ráð tiT þess að hlífa
líkamanum fyrir hinni gífur-
legu áreynslu fyrstu mínút-
urnar þegár hreyfingarlaus-
um líkama er skotið með ofsa
hraða frá jörðu. Vísindamenn
kanna nú hyort geimflugmað-
ur geti stöðvað blóðrásina og
andiardráttinn: í fyrsta áfanga
geimflugsins eins og ind-
versku yogariiir hafa gert.
Þegar komið er yfir erfiðasta.
þröskuldinn gæti svo ílugmað
urinn vaknað úr dvalanum.
Rússarnir hafa einkum á-
huga á að kynna sér æfingar.
og afrek 34 ára gamals yqga,
"Sri Ramanada. Hann heirii*
sótti rússneska sendiherrann
í Dehli síðastliðið ár og var
boðið til Moskvu. Ramanada
hefur boðizt til að láta gera;
tilraunir með sig og fer harin
til Moskvu í maí n.k.
Ramanada er bóndi og fór
brátt að bera á ýmsum mein-
lætatilhneigingum í honum.
Foreldrar hans reyndu að
koma í veg fyrir að hann gerð
ist yogi og giftu hann á unga
aldri. En Ramanada hélt á-
fram að æfa yoga, og lærði
mest af sjálfum sér ýmsar
öndunaræfingar: qg ceinbeitr
; ingu hugaps, Hann gekk svo
langt að h’aÉri'lét Jækni kljúfa:
í sér ttirtgúha 1il áð auðvekla
■vissar æ|irigár, Ejann héfur
latið grafa sig í kistu og la i
■, henni; j. sóÍÁr!|ring,, án matár
;■ og drykkjíú*. Hann heldur bví
fram, að hann geti iegið graf-
••.ú inn i jörð .ririiánuð ef meðþaff.
Raniariatlá./telm' aö hann
.. getj stoðvrið hjartslattmn og
, c>fti r að .iiálá 4'ridáð. d.j úpt í 15,
sekúndur .há^rist hjartsláttur
- lians ekkij&tigur.
'IVeir líriSriár hgfa rannsak-
‘ að Rama'n^ÉÍárrig' telja að hann
: geti alge%gk stöðvað hjart-
, slátti^f og. andardrátlinn,
einnig. kom í Ijósð, að honum
varð ekki1 riaeint af' óeðlilega
miklu kolsýringslofti.
E,
hann fimm ’skildinga eftir. ;
Hann lenti í hvirfilvinduna
í Indlandi og sy.af í þrjá sól- .J
arhringa matarlaus í,
klaustri, lá sex vikur á spít-
,ala í'Pákista'n, í írak barðist ■
■INN GÓÐAN veðurdag harin' í einu við sex varð-
i lagði Antony Wong Chou, 23 hunda. og slapp allskrámaö-
I ára gamall Kínverji ,j Singa- u'r úr þsirri viðureign. En.i
| pqre, af stað heiman ,að frá Libanon féllst’.grískur s.kip-
| sér og var ferðinni heitið til stjóri á'áð ráða hánn á sfcip
| London, þar sem hann taldi sitt gegn því að hann borg- '
| sig riiga í vændum betri ,aði sér þrju sterlingspun<$,
| framtíð ,en í Singapore. An- sem . Antony .útvegaði með
| 'i toriy. átti ekki nema þrjú því að se)ja„.bíóð á bandárr ’
| sterlingspúnd í vasanum, er íska • sjúkráhúsið . í Beirut.
1 hann lagði af staðj hann ferð Og nú er Aatony kominn tii
| aðist mest á „þumalfirigrin- London og tekinn til við'aS*
| um“ gegnum tíu lönd, og er seðja hungur sífí .pftir erfitt|
| hann kom til London áttj’ ferðal|ig.' ‘ ‘ '’ > -
íiiiiHiiiiiiiitiiiimMimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiuiiiimiiiiiiiiiimiiHiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiumniminidP
AlþýðublaðiS — 13.- marz 1959 *í|