Alþýðublaðið - 16.07.1959, Blaðsíða 4

TTtgefandi: Alþýðuflokkurinn. Ritstjórar: Eenedikt Gröndal, Gisli J. Ast-
þórsson og Helgi Sæmundsson (áb.). Fulltrúi ritstjórnar: Sigraldi Hjálm-
arsson. Fréttastjóri: Bjprgvin Guðmundsson. Ritstjórnarsímar: 1Í901 og
14902. Auglýsingasimi: 14906. Afgreiðslusími: 14900. — Aðsetur: Alþýðu-
húsið. Prentsmiðja Alþýðublaðsins. • Hverfisgata 8—10.
Austurferðir kommúnista
ÁR HVERT, þegar þingstörf hætta og vetr-
arannir eru um garð gengnar, leggja fleiri eða
færri leiðtogar Alþýðubandalagsins leið sína
austur fyrir járntjald. Þjóðviljinn skýrir stundum
frá ferðum þeirra eftir á, en lætur aldrei erind-
isins getið. Þó mun engum detta í hug, að hér sé
aðeins um að ræða dægrastyttingu eða sumar-
auka. Þetta eru pólitísk ferðalög, sem 'til er
stofnað í ákveðnum tilgangi af gestum og heima-
mönnum.
Þetta sannar, að Alþýðubandalagið er ná-
kvæmlega sama fyrirbærið og Kommúnista-
flokkurinn var og síðar Sósíalistaflokkurinn.
Öllum liggur og í augum uppi, að mennirnir, sem
droítnuðu í Kommúnistaflokknum og Sósíalista-
flokknum, ráða einnig lögum og lofum í Al-
þýðubandalaginu. Og víst er það athyglisvert,
að Hannibal Valdimarsson fékk að fara austur fyr
ir járntjald, meðan hann var ráðherra, en er rsú
látinn sitja heima. Rússar virðast einhvern veg-
inn hafa komizt á snoðir um, að notagildi hans
sé liðin saga.
Þessi er þá árangurinn af því starfi Hanni-
bals Valdimarssonar og félaga hans að ætla að
einangra kommúnista og gera Alþýðubandalag-
ið að hreinræktuðum lýðræðisflokki, sem væri
engu háður nema íslenzkri alþýðu. Þeir fara
sínu fram, en Hannibal lætur sér allt vel líka.
Hann fékk þá eftirminnil'egu æijingu 'að sætta
sig við valdbeitinguna í Austur-Þýzkalandi og
blóðbaðið í Ungverjalandi. Og nú er hann orðinn
samsekur með þögn sinni og undirgefni.
• •
ÖNNUR umferð utanríkis-
ráðherrafundarins í Genf er
hafin. Ráðherrarnir hafa hvílt
sig í nokkrar vikur og rætt
málin við æðstu menn ríkj-
anna og bak við tjöldin. Ekk-
ert bendir þó til, að neins-
konar „lausn“ deilumálanna
sé nær en áður og meira að
segja er ljóst, að framvegis
verður ekki rætt um annað en
Berlínarmálið á þessum fundi.
Sameining Þýzkalands, fækk-
un herafla á vissum svæðum
og upphaf afvopnunar eru
ekki lengur á dagskrá. Allt
snýst um að ná einhverju
samkomulagi um Berlín eða
réttara sagt: hvernig tryggja
megi skiptingu Þýzkalands
þannig að stórveldin hafi á-
framhaldandi íhlutunarrétt
um þýzk málefni og hafi á-
fram herlið í Berlín. Raunar
stendur ekki á öðru en vest-
urveldin viðurkenni lepp-
stjórnina í Austur-Þýzka-
landi til þess að Rússar fallist
á hvað sem er í Berlín. Hinn
fáránlegi sjónleikur í Genf
gengur allur út á að komast
hjá að nefna hlutina réttum
nöfnum.
Af Genfarfundinum er í
mesta lagi að vænta, að sam-
komulag náist um að ekkert
það verði gert, sem auki spenn
una í Berlín. Spurningin er
aðeins hversu langt Sovét-
stjórnin vill ganga til sam-
komulags um óbreytt ástand.
Margt bendir þó til að Krúst-
jov hafi misst trúna á að vest-
urveldin verðj hrædd til und-
anhalds í Berlín, en í viðtali
við Averell Harriman ekki
alls fyrir löngu var hann þó
enn með hina gömlu hótana-
plötu.
Það er allt í allt ólíklegt að
Gromyko verði samvinnulipr-
ari nú en hann reyndist á
fyrri hluta ráðstefnunnar.
Sovétherrarnir munu gera
allt, sem hægt er til þess að
fá fram einhverja nýskipan í
Berlín og það kann að reyn-
ast hættulegt að Krústjov
hefur gert þetta mál að pres-
tige atriði fyrir sig persónu-
lega. Rússar munu því varla
gera neitt, sem túlka mætti
sem undanhald af þeirra
hálfu.
Skoðanir eru skiptar um
hvað Rússar kunni að gera.
Flestir óháðir fréttamenn eru
þeirrar skoðunar, að þeir
vilji ekki að komi til beinna
átaka í Berlín. Líklegt er að
þeir geri friðarsamning við
Austur-Þýzkaland ef ekki
næst árangur í Genf. Einnig
má búast við árekstrum í Ber-
lín í sambandi við flutninga
vesturveldanna þangað. Gera
verður ráð fyrir að Rússar fái
stjórnarvöldum í Austur-
Þýzkalandi í hendur yfirráð
yfir samgönguleiðum til borg-
arinnar. Vafasamt er hvort
vesturveldin sætta sig við
það. Eins og er fara austur-
þýzkir hermenn að vísu með
eftirlit á landamærunum en
þeir eru þar að boði rúss-
nesku herstjórnarinnar. Geta
vesturveldin haldið því fram,
að þeir séu þar enn á vegum
Rússa eftir að Austur-Þjóð-
verjar fá málin að fullu og
öllu í sínar hendur? Þetta er
pólitískt, sálfræðilegt og þjóð
réttarlegt vandamál. Það virð
ist ekki skipta miklu máli fyr
ir framtíð Berlínar og íbúa
hennar hvort landamæraverð-
irnir eru opinberlega eða ó-
beint viðurkenndir af Sovét-
stjórninni. Það, sem mestu
máli skiptir, er að tryggt
verði öryggi og frelsi íbúanna
í Vestur-Berlín.
Bandarískt
heimilislíf
synt í Moskva
WASHINGTON, (UPI). —
Húsmóðir nokkur í Virgin-
iu í Bandaríkjunum og fjög
ur börn hennar eru farin í
einstæða för til Moskvu —
að sýna Rússunum hvernig
venjuleg amerísk fjöl-
skylda eyðir dögunum.
Frú John Jacobs og börn
hennar, sem öll eru innan
sex ára aldurs, munu dvelj-
ast nokkrar klukkustundir
á hverjum degi í sumar í
bandarískri módel-íbúð,
sem komið verður fyrir í
stærsta skemmtigarðinum
í hjarta Moskvuborgar.
Frúin sagði að hún yrði
ánægð, ef fjölskyldunni
„tækist að vinna örlítinn
bug á hinni hræðilegu óvin-
áttu, sem ríkti milli Rússa
og Bandaríkjamanna". Frú
Jacobs, sem er af rússnesk-
um ættum, kom til Banda-
ríkjanna ásamt foreldrum
sínum árið 1938. Hún talar
rússnesku, tékknesku,
þýzku og frönsku, auk
ensku. Mun henni því reyn-
ast næsta auðvelt að svara
spurningum forvitinna á-
horfenda, sem leggja leið
sína framhjá íbúð hennar.
Meðal uppátækja frúar-
innar meðan á sýningunni
stendur verður að bjóða
rússneskum börnum í af-
mælisveizlu Johnnys, sem
verður sex ára í sumar.
Dœmið og útkoman
TÍMINN er öðru hvoru að fjölyrða um „ósig-
ur“ Alþýðuflokksins í kosningunum 28. júní. Þá
fékk Alþýðuflokkurinn sex þingmenn, en hafði
fengið átta í kosningunum 1956, þegar hann var í
bandalagi við Framsóknarflokkinn. Þingmanna-
tala Alþýðu’flokksins nú er því hin sama og 1953.
Af þessu virðist mega ráða, að reiknilist
Tímans sé varhugaverð í sambandi við Alþýðu-
flokkinn og kosningaúrslitin, enda við að búast.
Þjóðviljinn hefur lagt málgagni Framsóknar-
flokksins til dæmið og útkomuna.
H a n n es
á h o r n i n u
markaðurinn
Laugavegi 89.
★ Sala Fiskiðjuversins
★ Áskorun til tveggja
heiðursmanna.
'k Hverju svara þeir?
★ Útvarpsheyrnartæki
í Elliheimilið.
REYKVÍKINGUR skrifar mér
eftirfarandi iínur: „Ríkisstjórn-
in hefur ákveðið að gefa Bæjar-
útgrerð Reykjavíkur kost á Fisk-
iðjuveri ríkisins til kaups. Reyk
víkingum mun almennt finnast
þetta eðlilegt. Bæjarútgerðin er
eign þeirra. Hún á og rekur átta
togara og er stærsta útgerðar-
fyrirtæki landsins. Hún á ekk-
er fiskiðjuver, en slík fyriræki
eru talin nauðsynleg fyrir tog-
araútgerð.
EFTIR ÞVÍ sem blöð hafa
skýrt frá, hafa tveir útgerðar-
menn, sem eiga sæ.ti í útgerðar-
ráði Bæjarútgerðarinnar, þeir
Kjartan Thors og Ingvar Vil-
hjálmsson, haft sérstöðu, þó aðra
en kommúnistinn, til þessa máls,
og áskilið sér einhvern rétt
vegna einkafyrirtækja þeirra í
sambandi vði kaupin. Þeir virð-
ast því bera fremur fyrir brjósti
hag sinna einkafyrirtækja en
hag þess fyrirtækis, sem Reyk-
víkingar eiga í sameiningu, og
þeim hefur verið falið af borg-
aralegri skyldu að stjórna, að
nokkru leyti að minnsta kosti.
NÚ VEIT ÉG EKKI betur en
að báðir séu þessir menn taldir
hinir m'estu heiðursmenn. Þess
vegna vil ég nú, Hannes minn,
biðja þig að koma á framfæri
við þá áskorun frá mér, sem er
studd af fjölmennum hópi, sem
ég vinn með. Við skorum á
þessa menn, að mæta ekki til
fundar í útgerðarráði meðan
þetta mál er til lykta leitt. Þeir
virðast þarna hafa einhverra
hagsmuna að gæta annarra en
þess fyrirtækis, sem almenning-
ur hefur falið þeim að hafa
hönd í bagga með. Ég læt þetta
nægja — og vona að þeir verði
við áskorun minni.“
ÞANNIG HLJÓÐAR BRÉF
Reykvíkings. Það er talað mik-
ið um þetta mál í bænum um
þesar mundir. Öllum er ljóst, að
það er mikið hagsmunamál
þessa mikla bæjarfyrirtækis og
sameinar bæjarbúa. Mönnum
finnst eðlilegt, að ríkið hætti að
reka Fiskiðjuverið. Bæjarút-
gerðin er myndarlegt fyrirtæki
og starfsemi þess til fyrirmynd-
ar. Fiskiðjuverið mundi koma
að enn meira gagni í höndum
hennar en það hefur gert. Ann-
arleg sjónarmið eða ímyndaðir
hagsmunir fárra einstaklinga
mega ekki koma til greina.
KONA SKRIFAR mér. „Viltu
vera svo góður að koma þeirri
fyrirspurn á framfæri við Gísla
Sigurbjörnsson, forstjóra Elli-
heimilisins, hvort ekki sé hægt
að fá útvarpsheyrnartæki á
sjúkradeild handa þeim sjúk-
lingum elliheimilisins, sem þess
óska. Sumir sjúklingar þar geta
ekki lesið dagblöðin vegna sjón-
deprp, eji beir geta hlustað á út-
varp. Mér virðist ekki tií of mik
ilst mælzt þó að útslitin gamal-
menni fái að hlusta á íslenzka
útvarpið. Og hvað úm óskalög
sjúklinga, þann vinsæla þátt? Á
hann ekki að ná til gamal-
menna?“
ÉG LAS ÞETTA BRÉF fyrir
Gísla Sigurbjörnsson. Hann
sagði: „Við höfðum útvarps-
hlustunartæki, en þau gáfust
illa. Hér er ekki um venjulega
sjúklinga að ræða. Mörg gam-
almenni kenna tækinu um
heyrnarmissi Sinn og vilja ekki
láta sér skiljast hvernig aðstaeð-
ur eru. Auk þess voru tækin allt
af að bila. Við urðum að hætta
við þau. En í staðinn höfum við
lítil útvarpstæki, sem við lát-
u mtil fólks þegar það óskar
eftir því, en aðeins þó með sam-
þykki læknis.
Hannes á horninu.
4 X®- Júlí 1959 — Alþýðublaðið