Alþýðublaðið - 25.07.1959, Page 4

&
slur - þýzku bátarnir
Ctgefancu. AipyOuflokkurlnn. Eitstjörar: Benedikt Gröndal, Gisll J. Aat-
J>6rsson og Helgi Særtiundsson (áb.). Fulltrúi ritstjórnar: Sigvaldi Hjálm-
arsson. Fréttastjöri: Björgvin Guömundsson. Ritstjórnarsímar: 14901 og
14902. á.uglýsingasími: 14906. AfgreiOslusími: 14900. — AOsetur: AlþýOu-
húsið. Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgata 8—10.
Einstök ósvífni
TÍMINiN hefur undanfarið vefengt úrslit al-
þingiskosninganna 28. júní vegna þess að þá hafi
ekki verið kosið samkvæmt fyrirmælum Fram-
sóknarflokksins varðandi kjördæmabreytinguna.
Nú hefur Eysteinn Jónsson tekið í sama streng á
alþingi. Boðskapur hans er sá, að kosningaúrslitin
sýni, að skylt sé að taka stjórnarskrárfrumvarpið
til endurskoðunar. Og Tíminn hnykkir á þessari
skoðun Eysteins: Aukaþingið á að leita ráða til
þess að bera málið undir atkvæði sérstaklega. Og
þetta þylja svo hinir þingmenn Framsóknar-
flokksins í skrifuðum ræðum.
Framsóknarflokkurinn vill ekki una úrslit-
um kosninganna 28. júní af því að hann varð þar
í minnihluta. Fyrir kosningar sagðist hann gera
þær að þjóðaratkvæðagreiðslu um kjördæmamál
ið. Eftir kosningarnar telur hann þær ógildar
af því að þær hafi ekki verið þjóðaratkvæða-
greiðsla um kjördæmamálið.
Og nú á sem sagt að krefjast nýrra kosninga,
Hreppsnefndirnar og búnaðarfélögin, þar sem
Framsóknarmenn eru í meirihluta, gera sjálf-
sagt samþykktir um þetta efni. En því ekki að
stíga skrefið til fulls? Framsóknarflokkinn
vantar hvort sem er mikið upp á að eiga sigur
von í endurtekinni kosningu. Hvers vegna ekki
að krefjast þess, að við hreytingu á stjórnar-
skránni skuli aðeins leggja til grundvallar at-
kvæði yfirlýstra Framsóknarmanna? Með þeim
hætti einum getur Eysteinn Jónsson fengið fram
vilja sinn.
Þessi barnalegi ofstopi Framsóknarflokksins
er alger lögfræðileg nýjung. Og víst er athyglis-
vert, að Framsóknarmönnum datt ekki þessi skiln
ingur í hug 1934 og 1942. Þeir sættu sig við lög-
mætar kosningar þá sem úrslit um kjördæma-
breytingu. Kosningin 28. júní í vor hefur nákvæm
lega sama gildi. En nú unir Framsóknarflokkur-
inn ekki því, sem hann sætti sig við 1934 og 1942.
Auðvitað tekur enginn mark á þeirri fullyrðingu,
að sigur þeirra, sem vilja kjördæmabreytinguna,
sé illa fenginn, en atkvæði Framsóknarmanna því
sem næst heilög. Deilan er um það atriði eitt, hvort
72,8% þjóðarinnar eigi að vera meirihluti og 27,2
% minnihluti eða 27,2% meirihluti og 72,8% minni
hluti og minnihlutinn meirihluti. — En hvar
Hann segir, að meirihlutinn eigi að vera minni-
hlutinn og minnihlutinn meirihluti. En hvar
skyldi maðurinn hafa lært þá reikningsaðferð? Og
einstök er sú óvífni að telja annan eins málflutn-
ing boðlegan íslendingum.
Höfum opnað sérverzlun nfeð osla
09 smjör að Snorrabraui 54.
Þar eð undirritaður hefur
verið tækniráðunautur við
smíði umræddra báta, óska ég
að taka eftirfarandí fram:
í tveimur Reykj avíkurblöð-
um hefur síðustu daga verið
minnst á, að framangreindir
austur-býzkir bátar bæru
helmingi minna en ætlað var,
og er þess getið, að þeir séu
drekkhlaðnir með tæp 150
tonn. Ekki er mér ljóst hverjir
hafa ætlazt til að þessir bátar
bæru 250—300 tonn, eða 2500
mál síldar. Virðist hér enn einu
sinni blandað saman brúttó-
rúmlestatöíu skipa og burðar-
hæfni, eh þessar tvær stærðir
eru geróskyldar, þannig að þó
skip sé 250 brúttórúmlestir, þá
er það engin vísbending um að
það beri 250 tonn. Brúttórúm-
lestatala skips er mæling rúm-
máls eftir nánari alþjóðaregl-
um innan í skipinu, og er ein
rúmlest 100 ensk rúmfet. Þar
eð bol-efni á tréskipi er miklu
þykkara en á stálskipi, þá er
burðarhæfni tréákips með sömu
brúttórúmlestatölu meiri en á
stálskipi, því burðarhæfni fer
eftir stærð á bol skipsins að
utan.
Ef borið er saman við stóru
togarana, þá er talin góð veiði
ef t. d. 850 brúttórúmlesta tog-
ari kemur inn með 350 tonn af
fiski úr veiðiferð, en það er
miðað við stærð sama og ef
austur-þýzku 250 brúttórúm-
lestabátarnir kæmu með 101
tonn úr veiðiferð, og öfugt
svara 150 tonn í austur-þýzku
bátunum til 510 tonna í 8550
r spurnsng.
VEGNA margvíslegra kvik-
sagna og blaðaskrifa um 250
tonna a.-þýzku skipin langar
mig til að fá það sanna í ljós og
legg því eftirfarandi spurning-
ar fram:
1. Hver eða hverjir áttu.hug-
myndina að þessum skipum?
2. Hvaða skipstjórar og/eða
útgerðarmenn voru í ráðum við
tcikningar og útbúnað skip-
anna?
3. Vildu allir, sem kaupa skip
in, hafa þau eins útbúin, og eins
og þér segið á einum stað „með
óteljandi tækjum og búnaði“?
4. Er það rétt hermt, að einn
aðalfrumkvöðull að þessum
skipum hafi hætt við kupin,
þegar ljóst var að hverju
stefndi með þau?
5. Hvað kosta skipin hingað
komin?
6. Var togveiðin hugsuð sem
númer EITT í rekstri skipanna
og allur annar veiðiskapur sem
aukaatriði?
7. Er rétt hermt, að 40 tonn
séu í hverju skipi sem kjölfesta
(ballast), vegna of mikillar yfir-
vigtar?
8. Er það rétt, að Austur-Þjóð
verjar samþykki ekki neinar
breytingar eftir að smíði fyrsta
skipsins er hafin?
9. Voru ráðgefandi menn
sam(mála um, að þessi skip gætu
notið sín, þegar friðunarsvæði
fyrir bct.nvörpu st/'kkaði?
10. Það hef ég beint eftir ein-
um eigenda þessara sljpa, að
hann hafi reiknað með, að allt
að 2000 mál síldar kæmust í
skipið og talið það mjög mikil-
vægt fyrir jákvæðan rekstur
skipsins. Getu rslíkur misskiln
ingur stafa ðeinungis af fáfræð'i
“igenda?
brúttórúmlesta togara. Þó er
togbúnaður allur hlutfallslega
þyngri í minni skipunum en í
þeim stærri.
Séu þessi 250 rúmlesta tog-
skip hins vegar borin saman
viþ ca. 140 brúttórúmlesta stál-
bátana af norsku gerðinni, þá
er ekkert óeðlilegt að þau skip
geti borið mun meira miðað
við stærð þeirra, því vélarorka
og allur búnaður er þar svo
miklu fábrotnari, minni og
léttari að þar er enginn saman-
burður mögulegur.
í 250 rúmlesta bátunum er
800 hestafla þungbyggð vél
með gírbúnaði, ein 220 hest-
afla og önnur 120 hestafla
hjálparvél, stór rafknúin tog-
vinda, auk hydralskrar akkeris-
vindu, losunarvindu, bómu-
vindu og línuvindu. Ennfrem-
ur er frysting og kæling í lest-
um, lifrarbræðsla, auk ótelj-
andi tækja og búnaðar.
Það er ekkert við því að
segja, að menn vilji hafa skip
sín fullkomin að vélum og bún-
aði, en það er ekki hægt að
komast hjá því að þessi búnað-
ur krefjist rýmis og hafi þyngd,
sem að sjálfsögðu dregst frá
burðarhæfni skipsins.
Réttmælt mun vera f fyrr-
greindum blaða-greinum, að
bátar þessir eru ganggóðir og
hafa reynzt vel á togveiðum, en
að sjálfsögðu takmarkar stærð
þeirra útivist í slæmum veðr-
um, og má enginn búast við því
að skip af þessari stærð geti
stundað togveiðar í álíka veðri
og stóru togararnir.
Ef þessir togbátar hefðu
fyrst og fremst verið ætlaðir
sem síldveiðiskip, þá hefði tölu
verður hluti þess búnaðar, sem
þeir sigla með, einnig á síld-
veiðum verið óþarfur, og þá
mátt létta skipin töluvert
vegna síldveiðanna. og þetta
Framhald á 10. síðu.
n e
n n
★ Ég keypti aspirín og
og sakkarín í Skot-
landi.
★ Hvað kostaði þetta
þar?
"k- Og hvað kostar það
hér?
★ Nýju þingmennirnir
beðnir ásjár.
FYRHt NOKKRU minntist ég
á lyfjaverð og tók dæmi af víta-
míntöflum, sem framleiddar eru
hér og seldar lyfjabúðunum. —
Lyfsalinn hefur enn ekki kom-
þurfa að koma með athugasemd
og leiðréttingu við pistilinn og
kvað ég hann velkominn og að
sjálfsagt væri að birta athuga-
semdir hans og skýringar. —
Lyfsalinn hefu renn ekki kom-
ið. Þess vegna hefur enn engin
athugasemd verið gerð við pist-
ilinn.
EN f GÆR skrifaði ferðamað-
ur mér bréf. Hann segir í bréfi
sínu: „Fyrir nokkru var ég á
ferðalagi erlendis. Ég rakst þar á
Alþýðublaðið með pistli þínum
um lyfjaverð. Eg kom til Edin-
borgar um kvöld og las pistilinn
þegar ég hafði tekið á mig náðir.
Um morguninn i/'r og gekk
um göturnar. Ég gekk fram hjá
lyfjabúð og sá þar glös út í
glugga. Þar á meðal voru mis-
stór glös með aspríntöflum. —
Verðið stóð á glösunum og tala
taflanna í hverju þeirra.
Á EINU stóð að í því væru eitt
hundrað töflur — og verðið einn
shillingur. Ég trúði þessu ekki,
en vegna þess, sem ég hafði les-
ið kvöldið áður í pistli þínum og;
af því að alltaf er gott að eiga
aspirín í fórum sínum, fór ég
inn í búðina og kvaðst ætla að
kaupa eitt hundrað taflna glas
af aspirínu. „Já, vel komið“, —
svaraði afgreiðslumærin. •— Ég
spurði hvað það kostaði. ;,Einn
shilling“, svaraði hún.
ÞEGAR ég var búinn að
borga shillinginn sneri ég við og
ætlaði út, en kom þá auga á
önnur glös og í því voru sakka-
ríntöflur. Ég ét ekki sykur og
nota sakkarín, reyni með því að
halda holdum mínum í skefjum,
en sakkarín er dýrt hér, og auk
þess vill það gleymast hjá mér
að kaupa það. Ég bað stúlkuna
að selja mér eitt hundrað pillur. i
„Hvað kostar það?“ sagði ég.'
„Sex pence“, svaraði stúlkan. —
„Látið mig hafa tvö hundruð
pillur“, sagði ég þegar ég heyrði
þetta furðulega verð.
ÞANNIG kostuðu eitt hundr-
að pillur af aspiríni sem svarar
fimm krónum og er þá reiknað
með svartamarkaðsverði á pund
inu, og eitt hundrað pillur af
sakkarini kostuðu sem svarar
tveimur krónum og fimmtíu. —
Hvað kosta hundrað pillur a£
asperíni hér? Hvað kosta tvö
hundruð pillur af sakkaríni hér?
Það kostar víst þúsundfallt
meira heldur en í Skotlandi. —
Fyrr má rota en dauðrota. — Er
bókstaflega ekkert eftirlit með
álagningu lyfjabúðanna?”
ÉG HEF tekið eftir því að
nýir þingmenn eru alltaf fyrst
í stað vakandi og leitandi eftir
því að láta eitthvað gott af sér
leiða. Þeir eru þá nýkomnir úr
fanginu á fólkinu í logmolluna
og gufuna hér í Reykjavík, Mér
datt því í hug hvort þeir vildu
nú ekki sameinaðir án tillits til
flokka flytja tillögu til þingsá-
lyktunar þar sem krafist er
endurskoðunar á lyfjaskrá rík-
isins og endurskipulagningar á
allri álagningu lyfjabúðanna.
GAMAN væri að minnsta
kosti að því ef einhverjir þeirra
risu upp á afturlappirnar núna
áður en þeir týna sjálfum sér í
þokunni — og flyttu svona til-
lögu. Þið hafið ekki trú á því,
þa ðer eins og ég sjái lesendur
mína hrísta hausana vantrúaða.
En maður veit aldrei hvað er
hægt að búst við af fersku fólki.
Við bíðum og sjáum hvað setur.
Hannes á horninu.
4 25. júlí 1959 — Alþýðublaðið