Alþýðublaðið - 12.01.1960, Qupperneq 13

/
F
YRIR ári ferðaSist ég um
Rauða Kína í tæpa tvo mán-
uði. Ég var meðlimur biaða-
mannasendinefndar frá Bur-
ma, er boðið hafði verið til
landsins af sambandi kín-
verskri blaðamanna. Það er
að segja, vi.ð vortum gestir kín
ver sku kommúnistastj órnar-
innar, því að í Kína er biaða-
þjónustan ekki annað en deild
innan ríkisstjórnarinnar o^
skipulagning hennar er mjög
einstrengingsleg. Yið ferðuð-
umst töluvert um landíð og
ræddum við nokkra menn,
sem gegndu mikilvægum stöð
uni í þjóðfélaginu. En Kína
er geysivíðlent land og viðT
staða okkar stutt, og því var
stundum erfitt fyrir m;g að
gera mér Ijóist, hvíernig á-
standið var í raun og veru. Þó
gat ég myndað mér ákve'önar
skoðanir um margt.
ríkisins, svo að auðveldara sé
að stjórna hinu víðlenda riki
á sama hátt og tíðkast í ein-
r.æðisríkjum.
H
. . Ap.
— T^ezuA, /s-f^mcA
F
JOLDINN allur af fólki tek-
ur þátt í þessum herferðum,
Og þjóðinni er haldið í stöð-
ugri taugaspennu, sem nálg-
ast m’úgsefjun. Þegar stjórn-
in vill Irrinda slíkri fjölda-
hreyfingu af stað, notai' hún
öli tiltækileg ráð til þess að
ná tökum á fólkinu. Auk blaða
og útvarps, opinberra stofn-
ana og málgagna þeirra teflir
hún fram ótal félögum og
fjöldasamtökum. Og þetta
nægir til þess að sannfæra
hinn einstaka Kínverja um,
að það sé tilgangslaust fyrir
hann að sýna mótþróa, fyrst
allur þessi fjöldi styður að-
gerðir foringjanna.
Með þessum haetti var einn-
ig skorin upp herör gegn sóða
ég dráttarvél og nokkur vél-
knúin verkfæri.
1 ÞESÍSU sambandi langar
mig til að víkja máli mínu að
sameignarfyrirkomulaginu. —
Það, sem nú er að gerasfc í
Kína, er ekki í samræmi við
fyrri stefnu stjórnarvaldailna
þar. Á fyrstu valdatímum
kommúnista í Kína var því
eindregið haldið fram, að ekki
kæmi'til gi’eina að hefja sam-
yrkjubúskap, fyrr en skilyrði
hefðu skapazt til þess að vél-
væða landbúnaðinn í stórum
stíl. Þá töldu kínverskii- kom
múnistar, að samyrkjubú-
skapur án vélvæðingar væri
ekki sósíalismi. Nú heyri ég
aftur á móti, að svo að se:gja
öllum kínverskum bændum
hafði verið skipað í sam-
yrkjubú, og það áður en víð-
tæk vélvæðing hafði fraið
fnam. Nú segja kommúnistar,
MAUNG MAUNG er ritstjóri dagblaðsins RANGOON
TRIBNÉ. Hann stundaði nám- við háskólann í Rangoon
og hefn.r ferðazt víða um heim, meðal annars í Ind-
landi, Matajalöndum, Bandaríkjunum, Stóra Bretlandi
og öðrum Evrópulöndum. í eftirfarandi grein segir
liann frá ferð sinni til Kína, en þangað fór hann árið
1958 í hópi blaðamanna fn'á Burma.
ein af þremur stærstu fjöl-
skyldunum í Shanghai. Sjálf-
ur er hr. Lieu útskrifaður frá
Oxfordháskóla, og kona hans
hefur einnig hlotið menntun
sína í Englandi. Frú Lieu,
sem er mjög aðlaðandi, var
eina kínverska konan, er ég
mætti, er var giæsilega og
kvenlega búin. Þótt hr. Lieu
sé talinn kapítalisti, er hann
ekki lengur einn eigandi fyr-
irtækja sinna, heldur er ríkið
meðeigandi og rekur þau á-
samt honum. Hr. Lieu fær
brot af ágóðanum og þau
TÐ fyrsta, sem vakti athygli.
mína í Kína, var hreinlætið.
Hvert sem ég fór, hvort sem
það var í stórri boig eða litlu
afskekktu þorpi, blasti við
mér hreiníæti • og snyrti-
mennska. Hverig var óhrein-
indi að sjá, engin óþrif. Það
var varla hægt að koma auga
á nokkurn úrgang eða rusl
nokkurs staðar á götunum. Nú
eru aðeins tíu ár síðan kom-
múnistar tóku við völdum. í
Kína, en óhreinindin og óþrifn
aðurinn, sem gamla Kína var
illræmt fyrir, eru nú engu að
síður úr sögunni. Hvernig
hafa kínverskir kommúnistar
komið þessu í kring?
í lýðræðislöndum samþykk
ir ríkisstjórnin lög, þegar hún
vill fá eitthvað gert. í Kína
kemur hún af stað hreyfingu.
Svo mikið hefur kveðið að
þessu, að gerválla stjórnmála-
sögu Rauða Kína undanfarin
tíu ár má rita út frá miklum
hreyfingum eða herferðuro,
sem haldið hefur verið uppi
undir forustu stjórnarinnar.
Þegar ég var á ferð í Kína,
stóð yfir mikil herferð gegn
„plágunum fjórum“ — rott-
um, spörfuglum, moskitóflug
um -og öðr'um flugum — og
ég hafði tækifæri til að kynn-
ast framkvæmd slíkra fjölda-
herferða. Með þessu f yrir-
komulagi eru treyst yfirráð
Úr ferð um Rauða-Kína
luoum
i s a
skap og óhreinindum. Með of
angreindum aðferðum tókst
að skapa þannig ástand, að
Kínverji hefði ekki þorað að
fleygja vindlingsstúf á göt-
una af hræðslu við, að það
kynni að verða dæmt andsós-
íalistískt athæfi.
V-ISSULEGA er það lofsvert
að kínverskum kommúnistum
skuli hafa tekizt að hreinsa
burtu óhreinindi og rusl úr
borgum sínum á svo skömm-
um tíma. En það var því að-
eins mögulegt, að stjórn Maós
er einræðisstjórn, og hinir
ýmsu hlekkir stjórnartaum-
anna eru tengdir saman af
öryggislögreglunni, fr'éttáþjón
ustunni, áróðursmönnum
flokksins og öðrum aðilum,
sem gera stjórninni kleft að
fylgjast nákvæmlega með dag
legu lífi íbúanna og hafa
strangt eftirlit með því.
Á ferð minni um Kína ferð
aðist ég með járnbrautarlest-
um svo hundruðum kílómetra
skipti. Leið mín lá um víðlend
landbúnaðarhéruð, en aldrei
sá ég svo mikið sem eina
dráttarvél né aðrar landbún-
aðarvélar. Öll vinna er' fram-
kvæmd með handaf li og nokkr
um dráttardýrum, og eru
vinnuhættir harla frumstæðir.
í Wuhanhéraði var mér sýnd-
ur búgarður, er átti að yera
til fyrirmyndar í samyrkju-
búskap. Aðeins á Því búi sá
að undir þeim kringumstæð-
um, sem fyrir hendi eru í
Kína, sé ekki hægt að véi-
væða landbúnaðinn fyrr en
búið er að koma á samyrkj-
búskap — að það séu kreddur
einar að halda, að ekki megi
hafa samyrkju án dráttarvéla.
í ákafa sínum við að koma
á kommúnísku þjóðskipulagi
hefur Kínastjórn hvað eftir
annað vikið frá fyrri stefnu
sinni. Það var til dæmis stefna
Maóstjórnarinnar í fyrstu að
varðveita stói'bændakerfið,
ekki aðeins til bráðabirgða,
héldur um langan tíma. Þá
var sagt að stórbændafyrir-
komulagið ætti að haldast út
tímabil hins „nýja lýðræðis“.
Tímabil hins „nýja lýðræðis"
stendur enn yfir í Kína, en
stórbændakei'fið er úr sög-
unni.
Sama máli gegpir um borg-
arastéttina. Samkvæmt fvrri
stefnuyfirlýsingum kommún-
ista átti hún að eiga tilveru-
rétt í hinu „nýja lýðræði“,
eða þar til iðnaðurinn hefði
þróazt til muna. Tímabil hins
„nýja lýðræðis“, sem líka er
kallað „millibilstímabilið“,
stendur enn yfir, en kínverks
horgarastétt er að hverfa af
sviðinu.
I Shanghai talaði ég við kín
verskan kapítalista að nafni
Lieu. Undir stjórn Chiang
Kai Shek var Lieufölskyldan
hlutabréf, sem hann á enn í
þessu sameignarfélagi, kveðst
hann eftirláta ríkinu eftir
nokkur ár „af frjálsum vilja“.
Er ég spurði hann, hvort hann
myndi gera það með glöðu
geði, var svarið: „Vissulega
myndi það -vera mér ánægja
— mikil ánægja“.
Ég geri ráð fyrir að hr. Lieu
hafi ekki getað svarað öðru-
vísi^ þar sem við vorum ekki
einir, meðan á samtalinu stóð.
Hjá okkur var kínversk
stúlka, sem kínverska blaða-
mannasambandið hafði falið
að vera túlkur -okkar á ferð-
inni um Kína. Stúlkan hafði
áður lýst því yfir, að þar sem
hr. Lieu talaði reiprennandi
ensku, myndi ég ekki þurfa á
aðstoð hennar að halda í við-
tali mínu við hann. Engu að
síður fór hún með mér, og í
návist hennar myndi hr. Lieu
ekki hafa þorað að segja neitt,
sem kínverskum kommúnist-
um kynni að mislíka.
IÐNVÆÐING virtist mér
vera í gífurlegii framför í
Rauða Kína. Mest áherzla er
lögð á sífellt meiri eflingu
þungaiðnaðarins og söfnun
fastafjár, og er haldið uppi
miklum áróðii í því skyni.
Fyrsta maí eru mikil hátíða-
höld í Peking, og í einni af
skrúðgöngunum, er lögðu leið
sína framhjá TIEN-AN-MIEN
(hliði hins himneska friðar),
þar sem forustumenn komm-
únistastjórnamnar voru sam-
an komnir, var stór hópur
karla og kvenna, er báru
spjöld með hvatningarorðum
til verkamanna um að fram-
leiða meira og meira fastafé.
í norðausturhéruðum Kína
heimsótti ég járn- og stáliðju-
ver, bifvélaverksmiðjur og
margai' aðrar verksmiðjur-
þar sem mér gafst kostur á
að sjá, hverju Kínverjar
höfðu áorkað í þungaiðnaði.
Mér var sagt, að sósíalistísk
uppbygging Kína byggist á
þeirri grundvallarstefnu að
láta þungaiðnaðinn ganga fj7r
ir. En það skeður á kostnað
neytenda: fatnaður er skammt
aður, og svo er einnig um mat-
væli.
Fyrþ- stríð flutti Kína inn
matvæli, en nú er farið að
flytja þau út. Ekki svo að
skilja, að framleiðsla á mat-
vælum í landinu sé meiri en
þörf er á, heldui' eru matvörur
fluttar út svo hægt sé að
flytja inn vélar til þungaiðn-
aðarins
I KÍNA eru búin til forláta
silkiefni og brókaði, en allar
kínverskar konur. sem ég sá,
báru óásjálega bláleita ein-
kennisbúninga úr baðmullar-
efni, — að undantekinni frú
Lieu, konu kapítalistans.
Túlkurinn gaf okkur þessa
skýringu á þessu: „Það er
ekki af því að kínverskar stúlk
ur hafi ekki gaman af að
snyrta sig og klæðast falleg-
um fötum — auðvitað höfurn
við það. En persónulegt skart
verður að bíða þar til ein-
hvern tíma . í frömtíðinni.“
„Einh\\irn tíma í framtíðinni“
þýðir þegap sósíalisminn hef-
ur náð fótfestu í Kína. Þang-
að til, eða meðan millibilsá-
standið stendur yfir, verður
einstaklingurinn að fórna sér
fyrir málstað sósíalismans.
„Ef stúlka-.notaði varalit og
kinnfarða, myndi það verða
fordæmt sem athæfi, er heyrði
auðvaldsstéttinni til?“ spurði
ég. „Ekki beint,“ svaraði
stúlkan, „en við leggjum ekki
mikið upp úr slíku, skal^ég
segja yður.f1 — En konur eru
konur, og engar kommúnískar
fræðisetningar megna að
breyta hinum meðfæddu kven
legu eiginleikum. Einn ferða-
félagi minn, fréttakona frá
Burma, trúði mér fyrir því,
að þessi sama stúlka, sem seg
ist vera marxisti, léti sér
mjög annt um útiit sitt og
eyddí álitlegum tírna í hótel-
herbergi sínu í að snyrta hár
sitt og föt til þess að líta sem
bezt út. ‘ 1
Alþýðublaðið — 12. jan. 1960 |_3