Ný félagsrit - 01.01.1869, Blaðsíða 29
Um fjárhagsmálið.
29
verBa fyrstur til a& mæla móti vin sínum (Nyholm). Allir
þíngmenn, segir hann, vilja vera Islandi vilhallir í öllu
því, sem þeir eiga aö gjöra efea geta gjört eptir skyn-
samlegum rökum. Allir viöurkenna, a& ásigkomulag Is-
lands kunni aíi vera óheppilegt í marga sta&i, og a& þaf)
væri óskanda, af) efnahagur landsins gæti blómgazt. En
eigi af) sí&ur kvaf) hann frumvarp þetta hafa snortif) sig
heldur ónotalega, svo hann hafi komizt í vafa um, hvort
stjórnin mundi hafa gjört rétt, af) halda þeim kröfum fram,
sem frumvarpif) fer á flot. Og á hverju, segir hann, eru
kröfur þessar bygg&ar, af hálfu Islendínga a& minnsta
kosti? — A því, a& á undanfarandi öld og öldinni þar
á undan hefir veri& fylgt þeim stjórnarreglum á Islandi,
sem mönnum þykir hafa veri& Iandinu mjög óhollar. þetta
kann vel a& vera, en er þa& ekki eins og hér? — er þa& ekki
af því, a& stjórnin hefir bæ&i hér og þar liti& ö&ruvísi á
þessi mál, en oss þykir nú rétt vera. En er nokkur sann-
girni í því, a& Danmörk eigi nú og um allar aldir a&
gjalda til Islands sérstaklega fyrir þetta? — E&a er þá
ekki önnur ástæ&an sú, a& útgjöld íslands fari ávallt
vaxandi, og a& Danmörk létti þeim gjöldum á sér me&
því, a& afsala fjárrá&in á íslandi til íslands sjálfs? —
En er þetta ekki öldúngis eins hér heima hjá oss, a&
útgjöldin fari vaxandi, e&a getum vér velt þeim yfir á
a&ra? megum vér ekki bera sjálfir þau gjöld, sem tíminn
heimtar af oss? er þa& þá ekki skynsamlegt, a& ísland
beri sjálft sinn vaxanda kostna&? — Um þetta heyrist
ekkert í álitsskjalinu frá Islands hálfu, og þa& finnst mér
óheppilegt, a& stjórnin, sem hefir á&ur haft a&ra sko&un
á málinu, hefir nú í þessu frumvarpi gefi& Íslendíngum
a& nokkru leyti ástæfcu til a& vænta, a& þeir geti komifc
fram sínum sko&unum. Eg er fullkomlega á því, a& menn
eigi ekki a& fara harfcan lagaveg, því ættum vi& a& fara
þann veg, þá kæmumst vi& víst aldrei lengra en annar
minni hluti ljárhagsnefndarinnar (Bjering og Nutzhorn)