Ný félagsrit - 01.01.1869, Side 35
Um fjárhagsmálið.
35
penínga upphæb, sem hún stíngur uppá, en sú nefnd,
sem sett mun verfea í málif), skal fá öll skýrteini. þíng-
maíiur einn (Winther) re&i til afe greifea gjaldife mefe því,
afe afhenda til íslands nokkur af skuldabréfum ríkisins.
þetta hafa Íslendíngar heimtafe áfeur, og látife um leife í
Ijúsi slíka tortryggni um, afe árgjald þaö yrfei í raun og
veru borgafe, sem stjúrnin lofafei þá afe vilja reyna afe
útvega þeim, svo afe stjárninni þútti ekki ráfe afe fallast á
þafe *. þafe var eins og Islendíngar heimti þetta til þess
þafe væri svo sem merki meira sjálfsforræfeis; þeir litu á
land sitt fremur eins og ríki, sem ætti afe skipta vife
annafe ríki, og þegar átti afe lúka vifeskiptum vife oss, þá
vildu þeir hafa þeim lokife afe fullu og vafalaust. En þessi
skofeun er þeirrar tegundar, afe stjúrnin þykist ekki geta
afehyllzt hana. Hún þykist ekki geta verife mefemælt því,
afe Íslendíngar skyldi þurfa ábyrgfe fyrir, afe þeim yrfei virki-
lega goldife þafe, sem þeim væri lofafe. En hvafe sjálft
útgjaldiö snertir, þá get eg ekki séfe, afe þar væri neitt
sérlegt til fyrirstöfeu í fjárhagslegu tilliti. Annar þíngmafeur
(Krabbe) fann afe frumvarpinu í 2. grein, afe þar væri
ekki talin öll málin, sameiginleg efea sérstakleg. En þetta
kom af því, afe þaö er örfeugt afe telja þesskonar mál afe
fullu og öllu; þafe geta komife upp ný mál, sem bágt væri
afe koma inn undir flokkana; og þar afe auki á upptaln-
íng sérstöku málanna heima í stjúrnarskrá íslands, sem
stjúrnin ætlar sér afe veita ríkisþínginu færi á afe kynna
sér, áfeur en þetta frumvarp, sem eingaungu snertir fjár-
’) þessi sögusögn ráðgjafans er að vorri hyggju á engum rökum
byggð. Fjárhagsnefndin (og hann þarmeð) var samdóma um að
stínga uppá, að Danmörk borgaði með ríkisskuldabréfl, og þvi
heflr alþíng fylgt orðalaust. Uppástúnga þessi kom ekki fram
fyr en í nefndinni, og var ekki frá fslendíngum, en á alþíngi
1867 var hún tekin einsog sjálfsögð gjaldgreiðsla, og engin rök
leidd að hénni. — Hitt má nú sjá, eptir þessar umræður, að
hún er ekki óþörf, heldur alveg nauðsynleg.
3¥