Ný félagsrit - 01.01.1869, Page 56
56
Um fjárhagsmálið.
legu tilliti — í andlegu tilliti er hún ekki svo lángt á
eptir — en þegar til úrslitanna kemur, þá liggur sú leifein
næst, a6 taka þá upphæbina, sem híngab til hefir verih
veitt til sérstaklegra þarfa íslands, eins og meiri hlutinn
hefir gjört, og láta bráfeabirgba-tillagife vera aukaþúknun.
í>ú aí> sú uppástúngan yrbi ofaná, þá væri alveg dæmalaust,
aö lagt sé stórmikið fé til sérstakra þarfa slíks landshluta,
án þess að neitt sé í a&ra hönd, og þó vert sé a& leggja
nokku& í sölurnar, til þess aö Íslendíngar ver&i ánæg&ir,
þá geta þeir or&i& og eru or&nir svo heimtufrekir, a&
kröfum þeirra veröur varla sinnt. Ef a& á a& fara aö
semja reiknínga um tjón af einkaleyfum og óheppilegum
stjórnarathöfnum, þá er víst, a& margir menn um allt
ríkiö gæti búi& til og lagt frara mjög svo markver&a
reiknínga, ef þíngiö leyf&i þa&. Hann kva&st a& eins
vilja taka alveg samsvaranda dæmi, sem liggur mjög
nærri, og þa& er á G-rænlandi, þar sem verzlunin gefur
nú af sér í ár 122,333 rd., eptir því sem fjárhagslögin
segja. Ef aö nú Grænlendíngar t. a. m. eptir 50 ár risi
upp, og heimtu&u í skaöabætur fyrir verzlunareinokunina
allt þa& fé, sem runniö hefir til Ðanmerkur öll þau ár,
sem einokunin hefir haldizt, en léti sér þó nægja höfu&-
stólinn leigulausan, þá gæti Danir ekki sagt annaÖ, en a&
þa& væri sanngjörn krafa, eptir því sem tekiö hefir veriÖ
í sama strenginn, þar sem Island á í hlut. Eg er, segir
hann, fús á, a& gefa atkvæ&i mitt til aö veita þa&, sem
be&ið er um, ef þa& þætti nau&synlegt til þess, a& sam-
komulag kæmist á, en þa& verÖ eg a& segja, aö eg gjöri
þa& me& þeirri föstu sannfæríngu, a& Íslendíngar hafa
veriÖ einkar slúngnir, einkar ötulir, einkar þolgó&ir, og
fyrir þa& hafá þeir þá fengiö þau málalok sér í vil, er engin
dæmi munu til finnast.
Dr. Winther kvaö sér þykja þa& býsna undarlegt, að
vilja fella þessa uppástúngu stjórnarinnar me& því, að bera
fyrir sig Grænland, og tala um þær kröfur, sem þa&an