Ný félagsrit - 01.01.1869, Blaðsíða 71
Um fjárhagsmálið.
71
öll þau mál, sem ekki eru nefnd í 3. gr., — og þetta
vald fær alþíng án þess litib sé til þess, aft í málum
þessum gæti veriÖ þau atri&i, er snerta almenn ríkismál.
Hann nefnir til dæmis, ab sjá megi af frumvarps ástæö-
unum, ab mönnum þyki líklegt aÖ Islendíngar, er nú sem
stendur ekki hafa sjálfir neinn hæstarétt, muni fá æÖsta
dámsvald í landinu sjálfu, og væri þa& fjarstætt, ef hin
sérstaklega íslenzka löggjöf ætti ein ab skapa um þab
mál, sem eptir öllu réttarástandinu gripi inn f verkahríng
hins æ&sta dómsvalds í konúngsríkinu. þessu veröur eigi
heldur, segir liann, komib saman vib grundvallarlögin, sem
segja, aö á dómsvaldinu megi enga skipun gjöra nema
meö lögum, og væri þab har&la undarlegt, ef alþíng ásamt
konúngi ætti ab geta skipaö réttarfarinu þannig á íslandi,
a& hæstiréttur konúngsríkisins yr&i breytíngu undirorpinn, án
þess löggjafarvaldi komíngsríkisins gæfist kostur á a& segja
álit sitt um þab. En þar eru einnig fleiri íhugunarverb
atri&i, þar á mebal þa&, er Krabbe tók fram, a& í frum-
varpinu sem lagt var fyrir alþíng er sagt, a& þegar
ágreiníngur ver&i um, hvort eitthvert mál sé sameiginlegt
eba sérstaklegt fyrir Island, þá skuli konúngur leggja þar á
úrskurb sinn. Hann kva&st vera samdóma þíngmanninum
um þa&, a& þegar skorib sé úr, hvab vera skuli sam-
eiginleg mál, efea sérstakleg mál fyrir Island, þá hafi þa&
áhrif á takmörkin milli hins almenna danska og sérstak-
lega íslenzka löggjafarvalds, og sé þa& fráleitt, a& konúngur
gjöri út um þetta me& úrskur&i sínum. Annab mikilvægt
atri&i er í sömu grein, þar sem segir, a& Island skuli ekki
grei&a neitt tillag til þeirra mála, er jafnt sem á&ur ver&a
sameiginleg, og sem hife almenna löggjafarvald konúngs-
ríkisins setur lög um, en þegar efnahagur landsins ver&i
svo, a& þa& geti lagt nokkufe fé til slíkra mála, þá skuli
ákvar&a hve stórt tillagife eigi a& vera, og ver&i þá me&
lögum ákvefeife, nvernig ísland eigi a& taka þátt f sameig-
inlegri löggjöf og stjórn; en þa& væri svo a& skilja, a&