Ný félagsrit - 01.01.1869, Blaðsíða 72
72
Um fjárhagsmálið.
þau lög samþykki alþíng og konúngur. Nú vir&ist honum
þab fjærri sanni, að alþíng og konúngur uppá sín eindæmi
ákvebi meb lögum, hvernig Island eigi a& taka þátt í
löggjafarvaldinu, ab því er snertir hin sameiginlegu mál.
þarsem rábgjafinn Iét í ljósi, a& æskilegt væri ef menn
gæti haldií) málinu í því horfi, afe svo liti út, eba ab
minnsta kosti a& Islendíngum sýndist svo, sem hér væri
a&eins um þab a& gjöra, a& alþíng og stjórnin semdi
frjálslega sín í milli, þá segist hann ekki vita, hvort
rá&gjafinn me& þessum or&urn hafi vilja& mótmæla Krabbe,
en sér vir&ist ekki sú sko&un hafa miki& vi& a& sty&jast,
er rá&gjafinn lét í Ijósi. Hann kva&st ekki sjá, a& þa&
þurfi a& glepja samníngana millum stjórnarinnar og al-
þíngis, þó ríkisþíng Dana gefi gaum a& hinum almennu
stjórnlegu atri&um í málinu, þegar ríkisþíngi& ekki snýst
me& styg& og óvináttu gegn þeim sko&unarhætti, sem
alþíng hefir hínga&til fram fylgt; en um slíkt sé ekki a&
tala. J>ar sem rá&gjafinn skýrskota&i til þess, a& eptir 4.
gr. frumvarpsins sé ríkisþínginu áskilib, a& leggja aö lykt-
um á þa& úrskurb sinn, hvenær frumvarp þetta fái laga-
gildi, þegar þa& sjái stjórnlaga frumvarp fyrir ísland, sam-
þykkt af alþíngi, — þá beri þess a& gæta, a& þa& væri
næsta óheppilegt fyrir ríkisþíngiö, ef þa& allt til þess tíma
yr&i a& halda sér frá allri umræ&u ttm þau árí&andi atri&i,
sem kynni a& koma í ljós, hva& hi& stjórnlega skipulag
snerti. Ríkisþíngib hef&i þá ekki nema um tvennt a&
velja; anna&hvort þegjandi og óbeinlínis a& fallast
á samkomulag stjórnarinnar og alþíngis, án þess a& hafa
átt þar nokkurn hlut a&, og þrátt fyrir þa&, þó í sam-
komulagi þessu væri einstök atri&i, sem ríkisþíngiö yr&i
a& álíta óheppileg, — ellegar þá, vegna þesskonar ágrein-
íngs, a& hafna þessu samkomulagi, sem fyrir yr&i lagt,
ef til vill einsog torfenginn árángur lángra samnínga
millum stjórnarinnar og alþíngis. því kva& hann sér
vir&ast miklu hentara, a& ríkis|)íngi& segi nú þegar álit