Ný félagsrit - 01.01.1869, Síða 89
Um fjárhagsmálið.
89
fyrir of mikið ríflyndi, og hann heffei verih háifgjört í
vandræbum aí) hugsa sér ástæður þar á rnóti. En nd
hef&i farib svo, a& menn hef&i flestir gengib á band me&
minna hlutanum. Meiri hlutinn hef&i því getaö fariö
þann veg, a& segja sér af höndum alla ábyrg& á því,
sem ákve&i& var um árgjaidi& í annari umræ&u, en stínga
ekki uppá neinu ö&ru. Eigi aö sí&ur vildi þó meiri
hlutinn fara sínu fiam, og eiga enn á hættu aö ver&a
undir á þínginu, þessvegna hef&i þeir enn stúngiö uppá
a& lækka tillagiö töluvert. þa& er einkum tvennt, sem
meiri hiutinn byggir þetta á. Annaö er huglei&íng þess,
sem fram hefir fari& í þessu máli. Nefndin frá 1861
skiptist í þrennt. Tveir af nefndarmönnum sög&u hér-
umbil á þá lei&: Danmörk og ísland hafa hínga&til átt
sj<5& saman; þegar nú skal telja í sundur me& þeim, þá
er þa& e&lilegt að telja þa& út úr hinum sameiginlega
ríkissjó&i, sem menn segja sé komiö frá Islandi, og láta
þa& fylgja Islandi, en Danmörk haldi hinu, sem frá Dan-
3. Læknaskipun og heilbrigðismálefni landsins, með stofnunum
þeim er þar að lúta. — 4. Sveitar og fátækra málefni öll. —
5. Allar innanlands póstgaungur, vegabætur og sérhvað það,
sem grelðir fyrir samgaungum manna á milli í landinu sjálfu
og umhveríis það. — ö. Atvinnuvegir landsbúa á sjó og landi,
iðnaður og verzlunarmál. — 7. Allar þjóðeignir landsins, opin-
berar stofuanir og sjóðir, og skal þar ineð talið árgjaldið frá
Danmórku. — 8. Öll skatta- og tollmál Islands, beinlínis sem
óbeinlínis. — 9. Allar þær tekjur og gjöld, sem varða Island
sérstaklega — heflr Island löggjöf sína, dóma og stjórn útaf
fyrir sig. I þessum málum er löggjafarvaldið hjá konúngi og
alþíngi í sameiníngu, framkvæmdarvaldið hjá konúngi og dóms-
valdið hjá dómendunum.
6. Nú skilur á um, hvort mál sé sameiginlegt, eða varði Is-
land sérstaklega, og skal þá hinn danski ráðgjafl, er hlut á að
máli því, er greinir á um, og ráðgjaflnu fyrir Island skýra kon-
úngi frá málavöxtum, og leggur hann þá úrskurð á málið.
7. Hin evangeliska lúterska kirkja skal vera þjóðkirkja á Is-
landi, og skal því landsijórnin styðja hana og styrkja.