Ný félagsrit - 01.01.1869, Síða 115
Um fjárhagsmálið.
115
kosníngarlögin, breytt eba dbreytt, á íslandi, þá hljóta
menn a& hafa gjört rá& fyrir, a& Island heyr&i einnig til
þess umdærais, sem grundvallarlögin ná&u yfir. Eins og
fimm árum seinna voru sett sérstök kosníngarlög handa
Færeyjum, og þeim veitt hlutdeild í hinu almenna löggjafar-
valdi, eins hef&i mátt fara líkt a& me& island, þar sem
sta&a þeirra beggja í ríkinu var alveg hin sama1 samkvæmt
grundvallarlögunum og kosníngarlögunum. þetta hefir nú
samt ekki verife gjört, en um sama leyti og grundvallar-
lögin ur&u til, hefir verife sagt í konúngsbréfi 23. septbr.
1848, a& sérstaklega skyldi koma skipulagi á stö&u íslands
í ríkinu. En þa& er a&gæzluvert um þetta, a& meiníngin
hefir verife sú, a& þessu skipulagi skyldi komife á me&
lögum, þa& er: a& ekki skyldi ver&a farife me& þetta mál
eins og þesskonar málefni, er ekki snerti Danmörk og
hi& danska ríkisþíng. þetta er líka sagt me& berum
or&um í ástæ&unum’fyrir hinu fyrsta frumvarpi til stjórnar-
skipunarlaga handa Islandi. þa& er því alveg ástæ&ulaust,
a& rá&gjafinn segir, aö ríkisþíngife ætti ekki a& taka
frammí samníngana milli Islands og stjórnarinnar um
stjórnar-fyrirkomulagiö, því hér er um þa& málefni að
ræ&a, er varfear allt ríkiö, þar sem um stööu fslands í
ríkinu er a& ræ&a. Samkvæmt grundvallarlögunum og
því, sem fram fór um sarna leyti, er þa& au&sætt, a&
sta&a íslands í ríkinu a& lögum er sú, a& þa& heyrir
undir hi& almenna löggjafarvald, sem er hjá hinu danska
ríkisþíngi og konúngi í sameiníngu, og þar sem þa& hefir
viö gengizt, a& konúngur me& rá&aneyti alþíngis hefir sett
lög og tilskipanir um hin sérstaklegu íslenzku mál, þá er
þetta í raun og veru þesskonar ástand, sem hefir or&ife
til svona í framkvæmdinni, og ekki hefir nema óbeinlínis
vi& neitt löglegt a& sty&jast, nefnilega samþykki þa&, sem
hi& almenna danska löggjafarvald þegjandi hefir veitt til
‘) En það var hún einmitt ekki, vegna konúngsbr. 23. septbr. 1848.
8*