Ný félagsrit - 01.01.1869, Side 152
152
Um fjárhagsmálið.
Fischer (frá Kaupmannahöfn) játar, a& mart knýi
til ab koma málum íslands í rett horf; þaö er öþægilegt,
a& einn (llandsparturinn” streitist svo á móti ((höfu&land-
inu”; en hann segir, Danir megi hafa sér a& upphvatn-
íngu hinar ((fögru menjar frá fornöld íslands’’, a& taka
vægt og li&lega til þessa máls. þó er hann sannfær&ur
um; a& þa& sé álitamál, a& halda lengra áfram í þá
stefnu, sem stjórnin hafi fari& í til þessa, og ætlar, a&
þa& fremur tálmi en grei&i fyrir gó&u samkomulagi, ef
ríkisþíngi& gjörir nú a& dæmi stjórnarinnar og bregzt svo
grei&lega við kvöðunum sem a& undanförnu. þetta mun
skýrast betur fyrir mönnum, segir hann, er þeir huga
framar a& kvö&unum og lagfæríngum Íslendínga á frum-
varpinu, er fyrir þá heíir veriö upp borið. Menn mun
þá reka úr skugga um, aö þeir gagni svo bezt bæ&i
stjórninni og ríkinu, ef þeir nú fast og einskoraö vísa
málinu á þann sta&, er þínginu þykir rétt a& hafa sér til
stö&va. Lehmctnn hefir leidt mönnum fyrir sjónir, hvernig
Islendíngar fara a& sníða sér stakk eptir vexti, en sjálfur
segist hann ekki þurfa annað en benda á þa&, er alþíng
hafi bætt vi& fyrstu grein frumvarpsins, eður á or&in:
(lmeö sérstökum landsréttindum”. A& svo komnu kalla
menn eigi réttindi þessi ((skráhelgu&”1, en þegar orð-
unum er hagað þannig, þá eiga menn afar bágt me&,
a& renna eigi huga sínum á annan stað, er eg eigi vil
nefna, en þeim getur þá vart dulizt, hvar Íslendíngar
hafa gengi& í skóla. Sama dettur ma&ur ofaná í breyt-
íngum alþíngis í þriðju grein. Islendíngar mælast eigi til
minna, en að þeir megi rá&a, hvort þeir leggi á sig fram-
lag til sameiginlegra mála, e&ur eigi, hversu mikið það
framlag skuli vera, og hinu eigi sí&ur, á hvern hátt þeir
fái sér fulltrúa til frammistö&u á hinu danska ríkisþíngi.
*) það lýtur til þýzka orðsins „verbriefte”, er hinn þýzki flokkur
S Slesvík og Holstein kallaði að réttindi hertogadæmanna væri.