Ný félagsrit - 01.01.1869, Side 175
Um fjárhagsmálið.
175
cn Danmörku, og þareí) Danmörk ab minnsta kosti hefir
náí) sér betur aptur eptir aflei&íngarnar, þá geta þær styrkt
þá skobun, ai) þd Danmörk ekki sé í skuld \ib Island
um fé, þá sé þ<5 mikil h\öt til ai> sýna göbvild sína \ií>
þetta land í verkinu. þaí) mun seinna koma í ljds, hversu
rík þessi sannfæríng er hjá nefndinni; en nefndinni hefir
þó \irzt, aí) ekki yrbi frá því vikií), a& ríkisþíngiíi hafi
fullkomlega frjálsar hendur, hvort sem litii) er til hinna
gífurlegu krafa, sem einstöku Islendíngar hafa komii) fram
meí), ei)a til þess, sem fram hefir komii) af hálfu döms-
málarábgjafanna eba konúngsfulltrúanna á alþíngi.
þegar því næst er spurt, hvernig nú eigi aí) taka í
málií) Ðanmörku til söma og Islandi til gagns, þá má
þar til svara, ab ísland fyrst um sinn eigi ai> vera undan-
þegii) aí) leggja nokkui) fé til almennra mála ríkisins, ai)
lslandi meb töldu, svo aí) Danmörk beri öll þau gjöld,
sem hér aí> lúta. þegar hér ai> eins er talai) um fjárreibur,
og hér á eptir þarhjá vikii) á, ai) heimtabir kynni ai)
verba af íslandi menn til varnar ríkinu, þá eru þaf) her-
skipavarnirnar, sem menn hér hafa fyrir augum, og til-
gángurinn meí) þessu er í rauninni ekki, af) vinpa meiri
styrk möti övinum ríkisins, heldur af) koma Islandi í
nánara samband vif) Danmörk og Noriurálí'una, og um-
fram allt afe vekja og glæfea hjá þeim þann sjömennsku
anda, sem ávann forfeferum þeirra fé og frama, og sem
enn veitir nánustu frændum þeirra, hinum hraustu vestur-
'tranda búum Noregs, ríkuglega atvinnu af fiskiveifeum og
siglíngum. þafe er þvf Islands vegna, afe stúngife hefir
verife uppá afe áskilja þetta.
Hinar næstu og efelilegustu afleifeíngar af íslenzkri
stjórnarskipun hljóta afe verfea þær, afe ráfein yfir hinum
sérstaklega fjárhag' íslands verfei fengin í hendur löggjafar-
valdi því, sem kemst á vib þegsa skipun, og sem fram-
vegis á afe hafa í höndum fjárveizluvald þab og skatta-
vald, sem konúngur og ríkisþíngife hefir nú í sérstaklegum