Ný félagsrit - 01.01.1869, Blaðsíða 179
Um fjárhagsmálið.
179
IV4 og 2 sk. á hverju pundi af kafife, sykri og tóbaki)
raundi nema 41,238 rd. 37 sk. eptir því sem flutt var til
Islands 1863. Dómsmálastjórnin vildi heldur auka tekj-
urnar (eptir áætluninni um li&uga 25,000 dali) mef) því
aí) hækka skipagjöld, og meb því, aí) leggja toll á brenni-
vínsverzlun, en alþíng réhi frá bá&um þeim frumvörpum,
sem fyrir þa& voru lögb um þetta, og sífcan hefir málih
legih í salti. Nefndin hefir enga köllun til aí> láta álit
sitt í ljósi um þaö, á hvern hátt betri jöfnuhur gæti feng-
izt milli tekja og gjalda Islands, anna&hvort mefe bein-
línis sköttum, sem hafa hækkaÖ mörgum sinnutn
í Danmörku, me&an þeir á Islandi hafa verií) svo aö
segja óbreyttir öldum saman (!), eöa meö óbeinlínis tollum,
sem menn varla þekkja á Islandi, þó aö þeir annarstaöar
í heiminum sé aÖaluppspretta landstekjanna. Tilgángurinn
meö athugasemdir þessar er því aö eins aÖ sýna, hversu
lítt menn hafa gjört sér ljósa hina einu hliö málsins, sem
nauösyn, hæö og varanlegleiki tillagsins er undir komiÖ.
Menn hljóta því fremur aö taka þetta til greina, sem
ríkisþíngiö selur sér úr hendi öll áhrif, sem þaö gæti haft,
til aö koma þessum jöfnuöi á, undir eins og skatta og
fjárveizlu - valdiö er lagt til hins sérstaklega íslenzka
löggjafarvalds.
þegar nefndin þrátt fyrir allt þetta loksins hefir
oröiö samdóma um, aö ráöa ekki þínginu til aö vísa
málinu frá, eöa gjöra um þaö ályktun til bráöabirgöa,
svo þaö gæti risiö upp aptur eptir nokkur ár, þá liggur
ástæöan fyrir því í sögu málsins, því þó þar í liggi engin
skuldbindíng fyrir þíngiö, getur þaö hinsveg ar ekki vel
komizt hjá aö gefa henni nokkurn gaum. Menn veröa
þannig aö fallast á, aÖ stjórnin leitar nú heimildar til
fjárboöa þeirra, sem hún hefir áÖur gjört án slíkrar
heimildar, og sem veröur hálfu nauösynlegri þegar á aö
fella hina serstaklegu íslenzku stjórnarskipun inn í stjórn-
arlög alls ríkisins, sem ekki veröa meö retti látin liggja
12»