Ný félagsrit - 01.01.1869, Side 197
Um fjárhagsmálið.
197
manna kunnugastur íslandi, átti sæti, var enn vikife á,
ab umbo&sstjórnin mætti ver&a óbrotnari og kostnabar-
minni, ab prestarnir sé fimm sinnum fleiri a& tiltölu en
í Danmörku, ab ekki þurfi þrjá amtmenn, og ab breyta
mætti -ákvörfmnunum um eptirlaunin, svo þau yrfei minni.
þannig komst þessi deild nefndarinnar nibur á 29,500
rd. alls, me& því þeir gjöra rá& íyrir, a& Danmörk eigi
ávallt a& bera útgjöld íslands, sem nú eru; a& sí&ustu
ætlast þeir á, a& Danmörk eigi a& grei&a 12,500 rd. um
hrí&, til kostna&ar vib ymsar endurbætur, sem a& ö&ru
leyti eru á gó&um rökum bygg&ar. — Svona er, einsog eg
hefi sagt, nefndaráliti& allt byggt á því, a& Danmörk,
Ðanmörk ein, eigi a& borga kostna&inn til Islands sér-
staklegu útgjalda, og a& Island eigi einúngis a& annast
endurbæturnar, sem einhverntíma kunna a& koma til um-
ræ&u. A þessum grundvelli hefir ávallt sí&an verib byggt,
og svo veri& a& smábæta ymsu vi&, sem manni hefir
dotti& í hug. þa& stendur á einum sta& í álitsskjali
alþíngis, sem lýsir stakri einfeldni, a& manni vir&ist
vel falli& a& halda þessa götu, og svo er bætt vi&, a&
ennþá vanti þa& og þa&. Eg get samsinnt því, a& allt
þetta vanti, en ekki því, hver eigi a& borga kostna&inn
til þess. A ö&rum sta& er tala& um, a& utaka a& sér’’
tillagi&, en þa& er ekki svo a& skilja, aö þeir vili taka
a& sér a& gjalda þa&, heldur a& þiggja þa&. —- En, nú bi&
eg fyrirgefníngar, a& eg er kominn út af götu minni, því
eg ætla&i einúngis a& skýra frá því, sem fram hefir komiö,
og ekki aö segja annaö en þa&, sem yr&i a& ver&a ge&-
felt öllum hluta&eigendum, sem mér er svo afar vel vi&,
eins og fyr er mælt. — þa& er þá a& halda áfram sögunni:
Ári& 1865 var stúngib uppá 42,000 rd. tillagi, 29,500 rd.
í fast árgjald og 12,500 rd. um sinn, en þá var fjár-
málará&gjafinn — hann hefir á&ur fyrmeir ávallt haft
töluvert þý&íngarmikiö atkvæ&i í útgjaldamálum — mót-
mæltur því, a& leggja lángvaranda gjald á ríkissjó&inn, þó nú