Ný félagsrit - 01.01.1869, Síða 208
208
Um fjárhagsmálií).
hefir borií) upp. Vili nd þíngife fallast á uppástúngu mína, og
meí) því sýna Íslcndíngum veglyndi, sem menn geta búizt vib
ab falli í gú&a jörb, og afe þeir taki svo sem uppbót fyrir,
a& úskir þeirra um landsréttindin og bi& stjúrnlega í málinu
eru takmarka&ar, sem eg og fellst á, þá þyrfti enn a& bæta
nokkru inn í sömu greinina (5. gr.)-, því ekki þarf allar
þessar 30,000 rd. til hinnar æ&ri umbo&sstjúrnar á íslandi.
Eg hefi því stúngi& uppá, a& bætt sé vi&: (<og til a&
standa fyrir kostna&i til hinnar æ&ri kennslu”. Bezt væri,
ef til vill, a& tala alls ekki um, til hvers fénu skuli varifc,
eins og í frumvarpi því, sem kom til vor. En vili menn
nefna eitthvafc víst, þá er án efa þa&, sem eg hefi tekifc
fram, hi& helzta, sem benda ætti á.
Eg hefi enn fremur leyft mér a& stínga uppá, a&
sleppa þri&ja kafla í 5. grein og fyrstu málsgrein í fjúr&a
kafla sömu greinar. þar er sagt, a& konúngur skuli semja
tilskipun me& alþíngis rá&i, hvernig verja skuli tillaginu
úr ríkissjú&num, og ef þessu skuli breyta, skuli konúngnr
heyra fyrst tillögur alþíngis um þa&; en hvorttveggja, bæ&i
tilskipanin og breytíngar þær, sem á henni kynni ver&a,
skyldi ver&a sendar ríkisþínginu. Eg held, a& ef menn
bæta þessu vifc, þá mundi þa& úþokkast Islendíngum
mjög miki&, og veikja og a& engu gjöra öll áhrifin af
veglyndi því, sem þeim er sýnt, enda sé eg ekki,
a& ríkisþínginu standi þa& á hinu allra minnsta, a&
8vo ver&i gjörl. þa& er sjálfsagt, a& fjárhagslög Is-
lands geta ekki ná& lagagildi nema me& undirskript kon-
úngs, og þegar konúngur skrifar undir þau, fellst hann á
hvernig tillagi ríkissjú&sins er varifc. Mér finnst þa& sann-
gjarnt, a& mefcan tillag er goldifc til íslands úr ríkissjú&n-
nm, þá sé afskript af fjárhagsreikníngum Islands send
ríkisþínginu, þare& vér, sem leggjum fé& fram, höfum þá
mestu hvöt til afc fá a& vita, hvernig Islendíngum gengur,
hvort þeir geti smásaman farifc afc standa straum af
gjöldum sjáifra sín og verifc án tillags frá ríkinu. En eg