Ný félagsrit - 01.01.1869, Side 257
Um fjárhagsmálið.
257
ekki hugsum til ah breyta, og sem eg ætla aí> Íslendíngar
muni meta eigi alllítils. þegar vér nú þó eigi a& síbur
höfum komiö oss saman um, a& stínga uppá slíku varan-
legu tillagi, þá held eg megi segja, ab ástæban til þess, ab
vér gátum komib oss þannig saman um þetta, var sú,
ab uppástúngan er svo sérstakleg, bæ&i í tilliti til þess,
hvernig tillaginu skal verja, og mefe tilliti til formsins á veit-
íngu þess. þar sem stúngife er uppá, afe því skulivarife til
hinnar æöri stjórnar á Islandi, sýndist oss þafe nefnilega
rétt vera, aö stjórnin mefe þessu móti fengi til umráfea
töluvert fé afe tiltölu, til afe launa mefe hinum æferi em-
bættismönnum á Islandi. I frumvarpi því, sem stjórnin
lagfei fram á alþíngi, var hugsafe til afe setja fyrst um sínn
afeal-áætlun, mefe ákvefenum útgjöldum, sem gengi allt
upp afe 88,000 rd., ef eg man rétt. þafe er augljóst, afe
ríkisþíngife ætti á engan hátt afe taka fram í þafe mál,
hvernig hagafe væri til um fjárhagsmál á Islandi eptir
samkomulagi milli alþíngis og konúngs, afe því leyti sem
snertir efni og fjárframlag Islands sjálfs. En hitt
þótti oss ekki heppilegt, afe hinu varanlega tillagi, sem hér
var talafe um afe veita, var slegife saman vife hinar sér-
staklegu íslenzku tekjur. Vér þóttumst hafa rétt til afe
setja um þafe sérstaklega ákvörfeun mefe berum orfeum, til
hvers verja skyldi þessu tillagi, sem var látife vera var-
anlegt, enda komst mafeur þar mefe hjá, ef til vill, afe ala á
nokkurn hátt þá raungu trú (!), afe Island eigi nokkra
hina minnstu rétthæfa endurgjaldskröfu til hins almenna
ríkissjófes. Eg tek þafe enn fram, afe því er mefeferfe
tillagsins snertir, afe vér finnum sömu reglu mefe svipufeu
fyrirkomulagi þar, sem sömu vifeskipti koma fyrir í miklu
stórkostlegri mynd. þafe er afe vísu hin almenna regla,
afe hinn enski ríkissjófeur borgar kostnafeinn fyrir full-
trúa afealstjórnarinnar, fyrir hina æfestu landstjórn f hjá-
lendunum, en þar er reynt afe forfeast öll tillög afe öferu
leyti. Hér er einmitt stúngife uppá nokkru, sem er svipafe. —
17