Ný félagsrit - 01.01.1869, Síða 269
Um fjárhagsmálið.
269
arhús í Kaupmannahöfn sátu uppi, einsog í víggirtum
kastala, meö alla íslenzku verzlunina. — Eg ætla þú ekki
a& halda, ab þessi virbulegi fulltrúi Kaupmannahafnarbúa
ætli ab fara ab skensa uppá hlynnindin, sem inenn ímynda
sér ab Kaupmannahöfn hafi svo opt orbib abnjútandi.
Eg leyfi mér ab halda, ab þíngmanninum hafi sézt yfir
um ýmislegt, sem snertir íslenzku verzlunina, t. d. hvort
þab hafi verib verzlunarmenn frá Kaupmannahöfn, sem
höfbu búbir og verzlunarstabi á Islandi, eba þab hafi ekki
öilu heldur verib Islendíngar, sem höfbu hús í Kaup-
mannahöfn; um þab held eg ab geti verib mikill efi.
Ef þíngmaburinn vill ab eins rifja upp fyrir sér eptir
minni nöfn þeirra verzlunarmanna, sem í upphafi þessarar
aldar og um mibja öldina höfbu mesta verzlun á fslandi
og víbast, og græddu mikib fö, þá held eg hann komist
á þá skobun, ab flestir þeirra hafi verib Íslendíngar, eba
verib ab minnsta kosti ættabir frá íslenzkum forfebrum,
einsog Thorvaldsen, sem Íslendíngar hælast um ab hafi
verib fslendíngur. Margir af þessum mönnum hétu ís-
lenzkum nöfnum, og mebal þeirra, sem nú reka verzlun á
fslandi er hægt ab benda á þá, sem beinlínis eru komnir
af Íslendíngum *. Vegna þessa held eg, ab þab sé rángt
*) Ef hér væri rúm til, þá má ítarlega sanna, að þessi þfngmaður
hefir órétt fyrir sér í öllu sem hann fer með, meira eða minna.
Um tilgánginn, þegar stjórnin hreytti verzlunareinotuninni 1787,
lýsir hún bezt sjálf, þar sem hún segir: c Verzlun við Island má
ekki ieyfast nokkurri útlendri þjóð, og verður nú að herða þvi
meira á banninu móti því, sem slík verzian getur nú orðið miklu
auðveldari og miklu skaðlegri (I) en áður — Ekki má heldur leyfa
Islendírigum, að flytja sjálflr vörur sínar til utanríkis staða, því
sá ábati, sem Island kynni að hafa af því, getur ekki
vegið upp á móti óttanum, að þessi ríki kunni að missa
íslenzku verzlunina. Ef Islendíngar kæmist í þesskonar við-
skipti, gæti þeir fengið mart með betra verði en frá Danmörk,
og kæmist þeir uppá það, yrði ómögulegt að verja þeim utan-
ríkis verzlun” (sjá konúngs úrsk. 13. júní 1787). [>að eru