Ný félagsrit - 01.01.1869, Page 286
286
Um fjárhagsmállð.
þetta er grund\öllur raálsins alls. Breytíngaratkvæ&i Plougs
er aptur á mdti byggt á allt öbrum grundvelli, sem nokkrir
Islendíngar hafa haldife fast fram, aí> þegar Islendíngar
gengu undir Noregs konúng, þá áskildu þeir sér, ab kon-
úngur mætti ekki leggja skatta á ísland, án samþykkis
landsmanna. — þab mun verfea herrunum (þíngmönnuml
skiljanlegt, ab eg get ekki komizt hjá ab benda til þess
einstöku sinnum, ab þegar verib er ab ræba um mál ís-
lands og Danmerkur, rekumst vér opt á sömu sérvizku,
sömu kröfur, sömu dsanngirni, sömu ást á einveldinu,
einsog vér þekkjum frá öllu málinu nm hertogadæmin
Slesvík og Holstein1. Hér á líka ab vera ein consti-
tutio Valdemariana2 3 * * * * frá þrettándu öld, sem á ab gánga
fyrir í öllu. Hér er öldúngis ekki gaumur gefinn, ab
konúngalögin eru á sínum tíma meb fullu réttargildi
leidd í lög á Islandi8, og ab einvaldskonúngarnir áttu sama
rétt á skattkvöb á íslandi eins og í Danmörku, til hvers
sem vera skyldi; hér er því ekki heldur gaumur gefinn,
ab þessi einveldisstjúrn er meb fullu réttargildi orbin breytt
*) Enginn óhlutdrægur maður mun lá Islendíngum það, þá þeir
haldi það rétt sinn sem heflr verið það frá alda öðli, en ekki
það, sem einstaka dönskum þíngmanni kann að þykja geðfeldara nú,
eptir þeirri hugsun sem hann heflr, til þess að hugmyndabyggíng
hans verði ásjálegri á pappfrnum.
2) Valdemars réttarbút var ein af þeim skrám frá miðöldunum,
sem lögfræðíngar í hertogadæmunum Slesvík og Holstein byggðu
á landsréttindi sín.
3) Hið sanna er, ab konúngalögin hafa aldrei verið birt á Islandi,
enn síður verið lögð þar til samþykkis á alþíngi; og þó kon-
úrigur hafl mútmælalaust lagt á skatta (sem annars kemur und-
arlega saman við það, að skattar hafl ekki verið hreyfðir á Is-
landi um margar aldirl) — f>í vantar sönnun fyrir því, að
konúngur hafl fengið það skattkvaðarvald í hendur ríkisþínginu;
eða réttara sagt, það er víst, að konúngur heflr ekki gjört það,
og gat heldur ekki gjört það, nema með því að svipta þegna
sína á íslandi því jafnrétti sem þeir eiga skilið, og brjúta sín
éigin lög (alþíngislögin).