Ný félagsrit - 01.01.1869, Page 301
Um fjárhagsmálið.
301
undirstöfeumál. En þ<5 þaí) sé tekife sem peníngamál
eingaungu, þá er þa& eigi aí> sifcur enganveginn svo
léttvægt í sjálfu sér. Eptir uppástöngu nefndarinnar
mundi Island á næsta mannsaldri fá í tillag 1,035,000 rd.
— Eptir breytíngaratkvæ&inu mundi Island á jafnlaungum
tíma, þaf> er a& segja á 30 árum, — hér er, einsog nærri
má geta, ekki talaö um, hvaf yr&i meí> leigum og leigu-
leigum — fá 1,327,500 rd., og þannig fer uppástúnga þessi
fram á ab bæta vib 292,500 rd., efa 300,000 rd. ab tuga-
tölu. Eg held, ab ekki verbi fundnar ástæbur til ab mæla
fram meb þessum vibauka. j>ab er reyndar satt, ab ekki
er aubvelt ab semja glöggvan og skýran reikníng yfir þab,
sem Island muni þurfa á ókomnum tíma, þö mabur hefbi
fulla þekkíngu um allt, sem nú kemur til álita í þenna
svipinn, en tillagsupphæbin er þó ekki tekin af handa-
hófi, og þab er sannfæríng vor, ab meb henni sé þörfum
Islands nú á tímum ríkulega fullnægt; enda þó farib sé
ab reikna fyrir ókomna tímann, einsog dómsmálaráb-
gjafinn gjörbi, þá kemst mabur samt ekki upp úr 40,000
rd., og tillagib verbur um fyrstu 10 árin 45,000 rd., en
fer síbarx smásaman rénandi. Hér er þá þab eitt um ab
gjöra, hvort menn eigi ab láta lenda vib þessar 5,000 rd.,
sem verba til taks, eba hvort vér finnum köllun hjá oss
til ab gjöra Islendínga svo úr garbi, ab þeir geti unnib
þær bætur á kjörum sfnum, sem þeir á kjósi, og sem
enginn getur óskab þeim framar en eg gjöri. Rábgjafinn
sagbi, ab þörfum Islands hafi ekki verib fullnægt ab sama
hófi og þörfuro Danmerkur, meb ymsum stofnunum, sem
hér eru. En þar má þó bróburelskan ekki missa sjónar
á, ab þessar endurbætur, sem gjörbar hafa verib í Dan-
mörk, hafa verib gjörbar á kostnab sjálfra vor1, og þetta
) Eiginlega liggur hér uudir falinn ramur misskilníngur. Danmörk
oglsland hafa haf't sjóð saman; ísland heflr goldið til þessa sjóðs
meira en að tiltölu bæri, bæði beinlínis og J)ó eiukum óbein-