Ný félagsrit - 01.01.1869, Blaðsíða 333
Um fjárhagsmálið.
333
og um lángan aldur. Ályktan landsþíngsins var eiu-
skor&ufe vife, afe því væri varife á þenna hátt; því afe þab
er ríkinu fyrir niiklu, ab á þessari fjarlægu eyju sé til
embættisvöld, er me<b stabfestu og sóma geti komife frani
sem fulltrúar fyrir stjárn ríkisins; og sérílagi að þar verfei
sett landstjórn, er geti samkvæmt reglugjörb frá konúngi
uppá sitt eindæmi skorib úr öllum þeim mörgu málum, er
ekki á ab leggja fram fyrir yfirstjórnina, sem situr í Kaup-
mannahöfn. Til þess ab koma þessu í kríng, sem er
mikilsvarbandi tryggíng um samheldni og samband, væri
einkar hent, ab konúngi verbi gjört fært ab koma skipu-
lagi á þetta, án þess ab þurfa ab taka á hinum sérstak-
legu tekjura Islands. þegar þá Danmörk tekst þessi gjöld
á herbar, þá má leiba þab af þeirri ákvörbun, sem enginn
hefir mótmælt, nefnilega ab gjöldin til yfirstjórnarinnar á
hinum íslenzku málefnum skuli ekki lenda á íslandi, og
er líkt ab farib í öbrum ríkjum um vibskipti aballandsins
og hjálendanna. því fremur, sem slíkt takmarkab varan-
legt tillag er byggt á stjórnlegri hugsun, þeim mun heldur
getur Island þegib þab, og þab jafnvel þá, þegar þab er
búib ab færa sér sjálfsforræbi þab, sem því er ætlab, svo
í nyt, ab þab er búib ab sýna, ab þab á þab skilib, meb
því ab geta ab öbru leyti séb sér borgib — en þab mun
ekki hægt, ab finna neina ástæbu til ab gjöra greinarmun
á föstu og lausu tillagi, eins og fólksþíngib hefir orbab
greinina — og því meiri heimild, sem til þessa er í stjórnar-
legum skobunum og almennum hagsmunum ríkisins, þeim
mun meiri er tryggíngin fyrir því, ab tillagib haldist,
en hinsvegar, þegar þab hefir ekki annab en lausa ’áætlun
vib ab stybjast, er mjög hætt vib, ab fyrirvaranum, „þángab
til önnur ákvörbun verbur gjörb meb lögum”, verbi seinna
beitt á annan hátt, en gjört var ráb fyrir upprunalega.
þar sem þarfirnar ekki eru meiri en á Islandi, álítur
nefndin, ab 15,000 rd. á ári hljóti ab vera nógir til
gjaldanna ((til kostnabar vib hina æbri umbobsstjórui á