Ný félagsrit - 01.01.1869, Side 344
344
Um fjárhagsmálið*
fara enda lengra en þetta, því þ(5 hinir fyrri konúngar hafi
lofafe, aib ríkissjófeurinn skyldi annast þær stofnanir, sem
áfeur höfbu tekjurnar af gúzunum, eptir ah gúzin voru
tekin frá þeim og seld, þá eru nú þessi loforí) afe engu
metin, jafnvel þú menn hafi á&ur álitife þaí) sjálfsagt, ah
vi&urkenna þær skuldbindíngar, sem konúngarnir höffrn
sett, og álíta svo, a& konúngssjú&urinn ætti a& annast
þau útgjöld, sem á stúlsgúzunum lágu. Nú er þa& a&
vísu satt, a& hér eru engin skuldabréf útgefin, sem gæti
veitt íslands kröfum svo miki& lagalegt gildi, aö hver
dúmur yr&i a& vi&urkenna þa&; en þegar gá& er a& því,
a& Island var svipt öllu atkvæ&i um sinn eiginn hag,
lagt undir stjúrnarráÖ í Danmörku, og þessvegna í slíkum
efnum forsvarslaust, þá geta menn ekki neitaö, a& hér
ver&ur um réttarkröfur a& tala, sem eru eins gildar fyrir
því, þú þær vanti bréflegt lagaform, e&a réttara sagt, þú
þetta bréflega form sé í konúngsúrskur&i í sta&inn fyrir
konúnglegt skuldabréf. þessi stjúrnarráö Dana, sem voru
látin hafa yfirstjúrn og yfirfjárráö Islands á hendi, sýndu
þa& margsinnis og á ymsan hátt, a& þau álitu Islands
stö&u í fjárhagslegu tilliti vera sérstaklega, enda var stjúrn
Islands og í þeim efnum sérstakleg, og heyr&i ekki undir
ríkisins almenrpi fjármálastjúrn, heldur undir rentukam-
meriö. þetta stjúrnarráö hefir bæ&i beinlínis og úbein-
línis látiö í ljúsi, a& þa& túk reiknínga íslands sérstaklega,
til múts vi& konúngsríkiö, þessvegna var þa& a& reiknast
á vi& Island, telja tekjur þess og útgjöld sérílagi o. s. frv.,
og þá heyr&ust aldrei nein vandræöi um a& semja reikn-
ínga íslands sérstaklega, þú vera skyldi um heilar aldir,
sem nú á a& vera or&iö úmögulegt. þetta var líka e&li-
legt, því landsreikníngar Ísland3 voru sér í lagi, og ekki
flétta&ir inn í ríkisreikníngana; en þa& er og eins e&lilegt