Ný félagsrit - 01.01.1869, Page 349
Um fjárhagsmálið.
349
og hfer í ætti þá einhver stjárnlagaleg þýísíng a& liggja.
En nú vitum vér, ab nágrannalönd vor, Færeyjar og
Grænland, eru einnig kölluf) hjálendur, og er þ<5 hinn
mesti stjórnlaga munur á milli þeirra tveggja, þar sem
Færeyjar eru alveg innlimaf) ríkishéraö og Grænland hrein
og bein nýlenda. þegar því er nú neitaf), a& ísland sé
anna&hvort þetta, þá ver&ur a& vera meiníngin sú, eins
og líka gefi& er í skyn, a& landshættir, þjó&erni og saga
íslands gefi Islendíngum rétt til sjálfsforræ&is sérstak-
lega1. En hafi nú Islendíngar e&lilegan, þjó&legan og
sögulegan rétt til sjálfsforræfeis, þá hefir enginn rétt til
a& svipta þá þessu sjálfsforræ&i móti vilja þeirra, e&a a&
brjóta lögfullt þjó&frelsi þeirra á bak aptur me& ofur-
valdi. þa& ver&ur a& vera komife undir frjálsu samþykki
þeirra, hvernig samband Islands og Danmerkur eigi a&
vera me& þjó&legri stjórnarskipun. þa& er því, þegar á
allt er liti&, fullkomifc sannnefni, a& Island er frjálst
sambandsland Danmerkur, einsog þjó&fundurinn kalla&i
|ia&. Vili Islendíngar gánga a& því, a& vera ((óa&skiljan-
legur hluti Danaveldis mefe sérstökum landsréttindum’’,
þa& er a& segja sambandsland me& nokkrum sameigin-
legum málum, þá er þafe undir frjálsu samþykki komife,
og eins hitt, hvort þessi sameiginlegu mál skuli vera
fleiri e&a færri.
Ríkisþíngið sýnist vilja leggja a&ra þý&íng í sína
íslenzku hjálendu. Nefnd fólksþíngsins byggir grundvöll
sinn á einveldinu, þegar þa& var innleidt á dögum Fri&reks
þri&ja, og lei&ir þar af, a& Island hafi þá or&ifc innlimafe
ríkinu, og haldið þeirri stö&u sinni sí&an; þessvegna hafi
þa& og fylgt me& til a& njóta grundvallarlaganna, þó því
‘) Sjá bls. 167.