Ný félagsrit - 01.01.1869, Blaðsíða 350
350
Um fjárhagsmálið.
hafi verib slegib á frest ab innleiba þau. þe3sar álykt-
anir, sem eru samhijóba stjdrninni frá 1851, eru mjög
valtar. þú menn viburkenni, ab einveldib hafi verib inn-
leidt á íslandi og konúngalögin löglega gild, þá gat aldrci
komizt önnur þýbíng í þab, en ab Island og Danmörk
(og Noregur) komust í sömu stöbu gagnvart konúng-
inum, en ekki öbruvísi. Noregur varb ekki Danmörk, og
Danmörk ekki Island, þú öll löndin hyllti einvaldan konúng
vfir sér, og þegar konúngur sleppti einveldinu í Danmörk
1848, þá hvorki gaf hann nö gat gefib einveldi sitt yfir
íslandi í hendur ríkisþínginu. Vér gátum vænt, ab hann
gæfi upp einveldi sitt vib oss, eins og vib samþegna vora,
en hins var ekki ab vænta, ab vér vildum fá þá uppgjöf
meb þeim skilmála, ab komast undir atkvæbi á þíngi
annars lands, þar sem vér hefbum annabhvort enga eba
mjög fáa fulltrúa. þab er vegna þess, ab stjúrnin hefir ekki
meb rángindum og ofríki híngabtil viljab neyba uppá oss
slíku úfrelsi, heldur viljab reyna ab koma oss til meb gúbu,
ab láta oss nægja sem minnst, ab hin dönsku grund-
vallarlög hafa ekki verib lögleidd enn á íslandi, og á
meban þab er ekki, þá er túmt mál ab tala um, hvernig
þau hafi verib oss fyrirhugub. 011 verkun grundvallar-
laganna á íslands mál, öll afskipti ríkisþíngsins af Is-
lands málum síban 1848, eru ekki byggb á neinum lögum,
og ekki á neinni naubsyn, heldur á því, ab stjúrnin hefir
notab styrk ríkisþíngsins í hinum íslenzku fjárhagsmálum,
meban hún hefir verib smásaman ab þukla og þreifa
fyrir sér á ymsa búga, bvernig hún ætti ab koma sér
fyrir til ab koma sínu fram. Um hag og um rétt Is-
lands er eiginlega ekki spurt.
þab er nú þessvegna svo fjarri, ab þab sé 1(vafa-
laust’’, ab hin dönsku grundvallarlög nái einnig til ís-