Hirðir - 12.11.1857, Page 10

50
nokkru vægari, og stakk því upp á því, aí) þingií) beiddi stjórnina
uin lagabob, er gæfi leigulibum kost á, ab afiienda landsdrottni kú-
gildisrernar heilbrigbar, og ætti þá ab telja þær til verbs eptir verb-
lagsskránni, og reikna af verbinu lagavexti, 4 af hundrabi, og þá
vexti ætti ab telja aptur til álna eptir mebalverbi allra mebalverba,
og þessir vextir, þannig taldir til álna, dragast frá leigum þeim og
landskuld, er leigulibi liefur ábur goldib, og þetta skyldi vera linun-
in í afgjaldinu; en þegar fjársýkinni væri af Ijett, skyldi landsdrott-
inn eiga rjett á, ab setja kúgildin aptur á jörbina. Meiri hlutinn á-
leit, ab leigurnar sjeu eigi ab eins goldnar eptir kúgildin, heldur sjeu
þær ab nokkru leyti jarbarafgjald; því ab innstœban, sem leigurnar
sjeu goldnar eptir, sjeu sumpart jörbin, en sumpart kúgildin, og verbi
samkvæmt tilskipun 14. maí 1834 ab telja þau sem part af jörbinni.
Meiri hlutinn játar reyndar, ab landsdrottni muni verba óhagur ab
vibtöku kúgildanna, þar eb þab rábi ab ölluín líkindum, ab hann
verbi ab kaupa fjeb miklu dýrar síbar, en þab sje nú í haust, en
oss skilst þó svo, sem þab eigi ab vera hans skabi; en aptur á hinn
bóginn hafi hann hag af því, ab því leyti, ab hann eigi ekkert á
hættunni, þótt leigulibi yrbi gjaldþrota og ekki geti svarab til ásaub-
arkúgildanna síbar meir. þessar ákvarbanir ætlabist meiri hlutinn
til ab gilda skyldu fyrir allar jarbir, hvort heldur væri almennings-
eignir eba einstakra manna, en þó því ab eins, ab byggingarbrjef eba
samkomulag Ieiddi eigi til annarar niburstöbu.
þetta eru abalatribin úr uppástungum meiri hlutans, og meb því
vjer erum ab öllu leyti samdóma grundvallarskobuninni fyrir nefnd-
aráliti þessu, þykir oss engin ástœba til, ab fara um þab mörgum
orbuin; þess skulum vjer ab eins láta getib, ab úr því nefndin telur
kúgildin hluta af jörbinni, sem leigulibinn fær til byggingar, eins
og líka er ab voru áliti meb öllu rjett, þá virbist nokkur ósam-
kvæmni í því fólgin, ab landsdrottinn skuli nokkurn halla bíba af
vibtöku ásaubarkúgildanna, er þau verba seld vib minna verbi, en
hann ab öllum líkindum getur keypt jafnmargar ær fyrir síbarmeir;
því ab úr því kúgildin eru partur jarbarinnar, hlýtur landsdrottinn
ab eiga fulla heimting á þeim, án þess hann Ieggi nokkub í sölurn-
ar, cins og jörbinni sjálfri.
þetta mál varb, eins og ábur hefur sagt verib, eigi rœtt á al-
þingi, og er því eigi von á neinu lagabobi eba ákvörbunum um þab
frá stjórninni, enda getum vjcr cigi sjeb, ab stjórnin gæti sett nein-
ar reglur eba lagabob um kúgildin á einstakra manna jörbum, held-