Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1990, Page 26

30
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Gömlu konunum þótti til heyra að kveðja Góu með því að gefa henni rauðan
lagð. Var þá staðið í hœjardyrum og hendinni stungið rétt út fyrir dyrastafinn
og lagðinum sleppt. Aldrei var svo kyrrt veður, að lagðurinn fyki ekki eitthvað
af stað. Krökkum þótti gaman að leita lagðinn uppi og vita, hvar hatiti hefði
lent. Aldrei man ég eftir, að lagðurinn væri snertur. Pað var bannað. Þetta var
gjört síðasta góudag.s<’
Önnur kona úr Vopnafirði f. 1900 hefur þetta um siðinn að segja:
Gamla fólkið gaf góu alltaf rauða ull út í gluggann eða hengdu hana út á
nagla. Þá átti góa að verða auð. Ég var norður á Akureyri í vetur (Í972) og
gömul hjón í næsta húsi hengdu mórauðan ullarlagð út og þar hékk hann í eina
3-4 sólarhringa, og svo hvarf húnþ1
Karlmaður f. 1891 og alinn upp í Fellum á Fljótsdalshéraði minnist
þessa:
Eg kannast vel við það sem þarna er talað um „að gefa Góu rauðan lagð“.
Þegar ég var að alast upp þá var þó dálítið gert að því að lita ull. Var hún
lituð rauð, blá eða græn eftir því sem bandið átti að vera. Amma tnín, Sigríður
móðir fóður míns, sá um að góu væri gefmn rauður lagður þegar hatm var til
í bætium. Var lagðurinn festur við rúðustipti í glugga ömmu.88
Eitthvað virðist þessi siður hafa teygt sig suður með Austfjörðum:
Kona í Fáskrúðsfirði lét œvinlega rauða ull út um eldhúsgluggann á góudag
til að milda góu svo hún yrði auð (rauð).89
Að vísu er Sigfús Sigfússon þjóðsagnasafnari fyrri til að geta líkra til-
tækja í kafla sínum um glaðningavenjur og tilhöld, en þar segir svo:
Konudagurinn er fyrsti góudagur. Elonum skal taka vel til að blíðka Góu
kerlingu. Er sutnra siður að feygja þá einhverju út um glugga og gefa Góu,
svo sem gráum eða öðrutn fallega litum ullarlagði með þessum formála: „Ég
skal gefa þér þennati lagð til þess þú verðir mér góð.“ Sumir gefa pjötlur, sumir
r 90
spotta o.s.Jrv.
86. Úr bréfi til OHÍ frá Kristínu Jónsdóttur 8. feb. 1972.
87. Úr bréfi til OHÍ frájóhönnu S. Sigurjónsdóttur í maí 1972; PP 3712.
88. PP3711.
89. ÞP3731.
90. ísletiskarþjóðsögur og sagnir. Safnað hefir Sigfús Sigfússon. Ný útgáfa IV, Rv. 1982, 340-
341.