Fréttablaðið - 22.05.2001, Blaðsíða 22

22
FRÉTTABLAÐIÐ
22. maí 2001 ÞRIÐJUDAGUR
] HRAÐSOÐIÐ \
ÞORGRÍMUR ÞRÁINSSON
rithöfundur
vígin að falla
HVERJU breyta ný tóbaksvarnarlög?
„Þau breyta kannski því að eftirleiðis
verður réttur hvers einstaklings til
reyklauss umhverfis mun skýrari.
Ekki síst á þeim örfáu opinberu stöð-
um þar sem ennþá má reykja eins og
t.d. á veitinga- og kaffihúsum. í því
sambandi minni ég á að lög hafa ver-
ið brotin á þessum stöðum síðan
1984. Það var því löngu orðið tíma-
bært að flestir staðir taki sig á þótt
margir hafi staðið sig feiknavel eins
og t.d. Hótel Holt, Tveir fiskar og
fleiri sem eru reyklausir."
HVERNIG horfir þetta þá við hin-
um almenna borgara?
„Hann á t.d. að gera farið út á veit-
ingahús án þess að þurfa að líða fyrir
tóbaksreyk af völdum annarra þegar
lögin taka gildi 1. ágúst n.k. Þá á fólk
að geta farið í leikhús án þess að vera
útbýjað í tóbaksreyk í leikhléi. Hing-
að til hefur fólk verið laust við tó-
baksreyk í bönkum, stofnunum, flug-
stöðvarbyggingum, rútum, kvik-
myndahúsum, og flugvélum. Þannig
að síðustu vígin eru falla. Það er þó
ekki nema að hluta til vegna þess að
meirihluti rýma í veitinga- og kaffi-
húsum á að vera reyklaus. Aðgengi
að þeim á ekki að vera í gegnum
reyksvæði. Þetta kallar því á tölu-
verðar breytingar hjá veitinga- og
kaffihúsum."
HVAÐ með framkvæmdina. Verður
hún ekki erfið?
„Ég tel að allt eftirlit verði mun auð-
veldara en áður. Það er m.a. vegna
þess að það eru mun færri grá svæði
en áður var. Það er síðan Vinnueftir-
litsins og heilbrigðiseftirlits að taka á
brotum gegn þessum lögum. Ég held
þó að það séu engar ákveðnar upp-
hæðir nefndar í sambandi við brot á
þessum lögum.“
HVERS saknarðu einna helst í þess-
um nýju iögum?
„Það hefði átt að stíga skrefið lengra
og gera veitinga- og kaffihús alveg
reyklaus. Þá hefðum við orðið leið-
andi í heiminum ásamt Bandaríkja-
mönnum. Það er svo eðlilegt að allir
geti borðað í reyklausu umhverfi.
Þeir sem reykja geta þá farið afsíðis
til þess. Þetta skref verður væntan-
lega tekið síðar því það er það eina
sem mér finnst vanta í nýju lögin.“
Þorgrímur Þráinsson hefur verið holdgervingur
heilbrigðis og reyklauss lífs í starfi sínu hjá Tó-
baksverndarnefnd. Hann er fyrrverandi lands-
liðsmaður í fótbolta og lék lengi með meistara-
flokki Vals. Þá er hann einnig þekktur sem rit-
höfundur.
Stretchbuxur
St. 38-50 - Frábært úrval
Verslunarmiðstöðinni Eiðistorgi
Sími: 552 3970
Fór með Fréttablaðið til
bankastjórans:
Ættfræðingur
skorinn úr
snörunni
ættfræði „Ég fór bara í bankann og
veifaði Fréttablaðinu með umfjöllun-
inni um mig og þeir afturkölluðu upp-
boðið,“ sagði ættfræðingurinn Oddur
Helgason í gær.
Til stóð að bjóða upp eignir Odds
vegna milljónaskulda sem hann seg-
ist hafa stofnað til í þeirri trú að líf-
tæknifyrirtækið Urður Verðandi
Skuld myndi greiða honum fyrir út-
lagðan kostnað við ættfræðivinnu.
Oddur sagði að nú fengi hann sex
til sjö mánaða frest til að ljúka vinnu
I FRÉTTIR AF FÓLKl í-
Bush Bandaríkjaforseti vill ekki
beita sér fyrir því á alþjóða
vettvangi að þrýst verði á lönd, sem
hafa búið til
skattaparadís fyrir
fyrirtæki, að þau
breyti skattastefnu
sinni. Bandaríkja-
menn segjast ekki
styðja aðgerðir
sem feli í sér fyrir-
mæli um það
hvernig sjálfstæð
ríki byggi upp eigið skattkerfi. í
vefriti fjármálaráðuneytisins segir
að unnið hafi verið að því innan
OECD að koma í veg fyrir skaðlega
skattasamkeppni. Vinnuhópur á að
móta samræmdar aðgerðir gegn
skattareglum í aðildarlöndunum,
stuðla að því að lönd keppi um
fyrirtæki með skattívilnunum eða
skattleysi. Fyrir liggur listi yfir 47
skattaákvæði sem talin eru „hugs-
anlega skaðleg" og skulu þau lag-
færð eða afnumin fyrir lok apríl
2003. Þar á meðal eru íslensku lögin
um alþjóðleg viðskiptafélög.
Stefnubreyting Bandaríkjanna til
skattaparadísa setur þessa vinnu
í uppnám. Ekki er vitað á þessari
stundu hvort af-
staða þeirra eigi
einnig við um
skattareglur sem
talin eru skaðleg.
Davíð Oddsson
sagði á aðalfundi
Samtaka atvinnu-
lífsins í vikunni að
skattar á fyrirtæki
hér á landi ættu að vera lágir og
forsendur fyrirtækjarekstur það
besta sem gerist í heimi.
Þessa vikuna safnast saman í
Stokkhólmi umhverfisráðherrar
og diplómatar til að undirrita nýjan
alþjóðlegan samning um bann og
takmörkun á notkun lífrænna þrá-
virkra eiturefnasambanda. Það eru
efni á borð við PCB, dioxín og DDT,
sem leysast ekki upp heldur safnast
fyrir í lífríki sjávar. Vegna mikillar
leysni í fitu og lítils útskilnaðar
margfaldast styrkur margra þeirra
því ofar sem lífverurnar eru í fæðu-
keðjunni. Þessi efni hafa einnig
mörg hver mikla eiturvirkni.
Það verður erfitt fyrir þingmenn
Vestfirðinga að koma heim eftir
þing eftir að kvótasetntingu á ýsu
og steinbít var ekki
frestað. Málið
strandaði á þingi
eins og Fréttablað-
ið hefur rækilega
sagt frá. Það virð-
ist vera mjög langt
á milli þingmanna
stjórnarflokkanna
og menn eins og
Kristján Pálsson sjá enga ástæðu til
þess að hafa mörg kerfi í gangi við
stjórnun fiskveiða, meðan Gunnar
Birgisson, einnig
úr Reykjaneskjör-
dæmi trúir á að-
gerðir innan
skamms, eins og
„bjargvætturinn"
Einar Oddur
Kristjánsson.
Guðni Ágústsson
FEGINN ÆTTFRÆÐINGUR
Bankinn hefur gefið Oddi Helgasyni frest
til að Ijúka vinnu sinni við söfnun ætt-
fræðiupplýsinga.
sinni við söfnun ættfræðiupplýsinga
um íslendinga. Hann sagðist vilja að
þau gögn sem hann hefði aflað í sam-
vinnu við þjóðina sjálfa verði á end-
anum sameign hennar allrar í sér-
stakri sjálfseignarstofnun. ■
Urður Verðandi Skuld:
Neitar ábyrgð á Oddi
ættfræði Framkvæmdastjóri
líftæknifyrirtækisins Urðar
Verandi Skuldar, Gunnlaugur
Sævar Gunnlaugsson, segir
ekki rétt sem haft er eftir
Oddi Helgasyni ættfræðingi í
Fréttablaðinu í gær að fyrir-
tækið hafi gert viðskipta-
samning við Odd.
„í Fréttablaðinu í dag er
viðtal við Odd Helgason ætt-
fræðing sem segist hafa
steypt sér í skuldir vegna lof-
orða forráðamanna Urðar
Verðandi Skuldar (UVS) um
viðskipti við hann á sviði ætt-
fræðirannsókna. Af þessu tilefni vill
UVS koma eftirfarandi á framfæri:
ENGINN
SAMNINGUR.
Gunnlaugur Sæv-
ar Gunnlaugsson.
kannast ekki við
neinskonar
samninga
„Enginn fótur er fyrir
þeim fullyrðingum Odds
Helgasonar að UVS hafi gefið
honum loforð um viðskipti á
sviði ættfræðirannsókna.
Engir slíkir samningar hafa
verið gerðir hvorki munnlegir
né skriflegir. Hafi Oddur
Helgason steypt sér í skuldir
vegna væntinga sinna um við-
skipti við UVS ber að harma
það en UVS getur ekki borið
ábyrgð á þeim ákvörðunum
ættfræðingsins," segir í yfir-
lýsingu sem Gunnlaugur Sæv-
ar sendi frá sér fyrir hönd
UVS í gær. Oddur heldur því fram að
UVS hafi lofað sé greiðslum ■
KAFFISPJALL UM KONUR
Hildur Helga og Una bentu blaðamönnum og konum á hvernig mætti auka hlut kvenna í fjölmiðlaumræðu og kynntu fyrir þeim nýj-
an bækling sem gefin var út af nefnd um aukinn hlut kvenna f stjórnmálum.
Aukinn hlutur kvenna í fjölmiðlum:
Konur tregar til fullyrðinga
konur Blaðamenn og -konur Frétta-
blaðsins fengu góða gesti í heim-
sókn. Þær Hildur Helga Gísladóttir
og Una María Óskarsdóttir mættu í
kaffispjall með blaðamönnum/kon-
um og kynntu fyrir þeim nýtt rit
sem nefnist „Konur og fjölmiðlar"
eftir Sigrúnu Stefánsdóttur, fjöl-
miðlafræðing. Ritinu er ætlað að
hjálpa bæði konum í sínum sam-
skiptum við fjölmiðlafólk og fjöl-
miðlafólki í samskiptum sínum við
konur - að auka veg kvenna í um-
fjöllun fjölmiðla. Útgefandi ritsins
er nefnd um aukinn hlut kvenna í
stjórnmálum, en nefndin var sett á
laggirnar af félagsmálaráðherra í
samræmi við ályktun Alþingis árið
1998. Hildur, sem er formaður
nefndarinnar, og Una, fram-
kvæmdastjóri hennar, bentu blaða-
mönnum/konum á leiðir til þess að
auka hlut kvenna í fjölmiðlaum-
fjöllun og blaðamenn/konur komu
með ábendingar sem þeir/þær töldu
að gætu nýst gestunum. í bæklingn-
um er minnt á að konur hafi ekki
síður þörf en karlar að koma mál-
um sínum á framfæri í fjölmiðlum,
og þær séu helmingur þeirra sem
fylgjast með fréttum. Konur vilji
oft fá lengri undirbúningstíma fyr-
ir viðtal en karlar og meiri upplýs-
ingar um framgangsmáta viðtals-
ins. Þetta megi ekki verða til þess
að fram hjá konum sé gengið. Þá er
sagt að konur séu gjarnan varkárar
í viðtali og tregar til stórra fullyrð-
inga. Fréttavinnsluna þurfi að laga
að þessari staðreynd. Á Fréttablað-
inu telja blaðakonur rúm 30 pró-
sent. ■
starfandi formaður
Framsóknarflokks-
ins hefur hins veg-
ar enga trú á að
tekið verði á mál-
inu fyrr en þing
kemur saman í
haust úr því það
strandaði á vor-
þinginu. Látið er að því liggja að
málið hafi stöðvast á þvergirðings-
hætti Kristins H. Gunnarssonar,
þingflokksformanns Framsóknar-
flokksins, en það er þó heldur lang-
sótt skýring. Og yfir öllu þessu ati
minni spámanna kringum þetta mál
ríkir þögn Halldórs Ásgrímssonar
og Davíðs Oddssonar.
Fréttablaðsins hef-
ur Lúðvík sjálfur
staðið í fasteigna-
braski og hefur
hann m.a. átt eign-
ir í miðbænum.
Munu menn velta
því fyrir sér hvort
það hafi verið í
hans eigin hagsmunatilgangi að
grennslast fyrir um hverjar leigu-
tekjurnar vegna Borgartúns 21
voru, en eins og komið hefur fram í
fjölmiðlum gerði ríkið leigusamning
við Eykt til 20 ára, sem metinn er á
2,4 milljarða, en leigufjárhæðin er
bundin vísitölu neysluverðs. Ekki er
gott að segja hvað Lúðvíki gekk til
en vonandi var það gott eitt.
IHagmálum, riti
úskriftarnema í
hagfræði, ritar
Ingjaldur Hanni-
balsson, prófessor
við Háskóla ís-
lands, grein þar
sem hann sýnir
fram á að íslend-
ingar hafa ekki fylgt alþjóðaþróun
eftir á síðustu árum og að milliríkja-
viðskipti hafi vaxið hægar hér en
annars staðar. Niðurstaða Ingjalds
er að alþjóðavæðingin á íslandi hafi
ekki náð að mæta eðlilegum vænt-
ingum. Útflutningur sem hlutfall af
landsframleiðslu hafi nánast staðið í
stað hér á landi meðan þetta hlutfall
hafi hækkað í samkeppnislöndum.
Kyoto-bókunin var samþykkt
1997. Samkvæmt samningnum
verða bönnuð eða lagðar strangar
takmarkanir á
notkun 12 efna. Til
að samningurinn
verði að alþjóðalög-
um þurfa 50 ríki að
fullgilda hann.
Ekki er að efa að
Sif Friðleifsdóttir
umhverfisráðherra
og íslensk stjórn-
völd munu fullgilda þennan samn-
ing við fyrsta tækifæri enda hafa
þau unnið mjög vel að framgangi
þessa máls frá upphafi og hann
skiptir verndun hafsvæða norður-
hafa miklu.
Mörgum í fasteignaheiminum
þótti skjóta skökku við að Lúð-
vík Bergvinsson, þingmaður Sam-
fylkingarinnar, skyldi gagnrýna
leigusamning ríkisins vegna Borg-
artúns 21, jafn harkarlega og raun
bar vitni. Samkvæmt heimildum